Кодэкс аб адукацыі прыраўнуе настаўнікаў да вайскоўцаў

З прыняццём новага закона беларуская школа стане яшчэ больш жорсткай у адносінах да іншадумства і атрымае механізм барацьбы з ім.

Што такое Кодэкс аб адукацыі, «дэпутаты», у адрозненне ад грамадскасці, ведаюць. Законапраект ужо ўносіўся ў «палату прадстаўнікоў». Праўда, пасля паспешнага прыняцця дэкрэта Лукашэнкі № 15 ад 17 ліпеня 2008 года «Аб асобных пытаннях агульнай сярэдняй адукацыі» — прасцей кажучы, адкату да 11-годкі — дакумент адклікалі. Тое ж, што атрымалася даведацца аб новай яго рэдакцыі, навявае ўспаміны аб школьным досведзе савецкіх часоў, пішуць «Беларускія навіны».

Праект кодэкса «дэпутаты» разгледзяць у першым чытанні ў аўтарскай рэдакцыі. Пра гэта паведаміў старшыня «парламенцкай» камісіі па адукацыі, культуры, навуцы і навукова-тэхнічнаму прагрэсу Уладзімір Здановіч.

Калі дакумент будзе прыняты, з’явіцца канкрэтны пералік прычын адлічэння з адукацыйных устаноў. Праўда, адлічэнне стане магчымым толькі ў старэйшай школе.

Перспектыва быць адлічаным, па меркаванні «дэпутата», з'явіцца стымулам для добрай вучобы. «Прычым дрэнна вучыцца — гэта не здача прадметаў на двойку. Гаворка ідзе пра непаспяховасць па трох і больш прадметах», — сказаў Здановіч.

Кодэкс уводзіць паняцце «дысцыплінарны ўчынак», за які можна атрымаць заўвагу, вымову і адлічэнне. «Пакараць за дысцыплінарны ўчынак проста па жаданні выкладчыка будзе нельга. Неабходна сабраць паседжанне школьнага калектыва з запрашэннем бацькоў і дырэктара, вынесці адпаведны загад, абвесціць яго», — сказаў «дэпутат».

Пералік дысцыплінарных учынкаў уключае непаважлівае стаўленне да педагогаў, да ўсіх удзельнікаў адукацыйнага працэсу, псаванне маёмасці і гэтак далей.

Можна выказаць здагадку, што з прыняццём Кодэкса аб адукацыі школа стане яшчэ больш цвёрдай адносна іншадумства і атрымае механізм барацьбы з ім. Хоць і раней з непажаданымі спраўляліся даволі паспяхова. Паказальным з'яўляецца прыклад выключэння са школы перад апошнім іспытам па ангельскай мове актывіста «Маладога фронту» Івана Шылы. Выключэнне было звязана з яго палітычнай дзейнасцю. Іспыт па ангельскай мове малады чалавек здаў — дарэчы, на 9 балаў — толькі сёлета.

Пра вяртанне да старога нагадала і ініцыятыва ўвесці школьную форму. Уладзімір Зданаў пракаментаваў плануемае новаўвядзенне так: «Зараз у школе неабходна прытрымлівацца дзелавога стыля адзення, але гэтае азначэнне расплывіста. Выпускаецца каля 400 відаў формы для вучняў рознага класа. Гэта прыводзіць да таго, што вучні дзеляцца па сацыяльным статусе ўнутры школ. Такога нельга дапускаць».

Відаць, «дэпутаты» сапраўды лічаць, што ў Беларусі дагэтуль, як і ў савецкія часы, пра сацыяльны статус судзяць толькі па вопратцы.

Зрэшты, уводзіць аднолькавую школьную форму па ўсёй краіне не будуць, абмяжуюцца сваёй формай у межах кожнай установы адукацыі.

І самае цікавае — беларуская «палатака» «зробіць спробу ўвесці форму і для педагагічных супрацоўнікаў». Уладзімір Здановіч лічыць, што настаўнікі нават ад гэтага выйграюць — будзе менш праблем, што апрануць. Карацей, настаўнікаў прыраўнуюць да вайскоўцаў.

Ці знойдзецца ў беларускай сістэме адукацыі, якую збіраюцца татальна апрануць ва ўніформу, месца для творчасці і ініцыятывы, задаецца пытаннем дырэктар грамадскага аб'яднання «Адукацыйны цэнтр «ПОСТ» Уладзіслаў Вялічка. Ён распавёў, што як прадстаўнік сферы нефармальнай адукацыі зацікаўлены, каб у дакуменце былі ўлічаныя інтэрасы гэтай сферы. То бок трэцяга сектара, бізнэсу, якія прадстаўляюць адукацыйныя паслугі.

Ён таксама звярнуў увагу: адна справа прыняць дакумент, які зафармалізуе сферу адукацыі, вырабіць нейкія спрэчныя касметычныя змены. Іншае — заняцца паляпшэннем сістэмы.

«Наколькі ўплываюць на якасць адукацыі і адукацыйны працэс такія навацыі, як увядзянне школьнай формы, магчымасці выключаць вучняў са школы»? — задаецца пытаннем Уладзіслаў Вялічка.

Ён таксама крытычна ацэньвае тое, што ў Беларусі дэкларуецца як адзіная каштоўнасць адукацыі запатрабаванне эканомікі ў той ці іншай спецыяльнасці. «Такі падыход не адпавядае сучасным тэндэнцыям у адукацыйных працэсах у Еўропе. Адукаваны чалавек — гэта не толькі добры спецыяліст. Гэта яшчэ добры сем'янін, грамадзянін, здольны інтэгравацца ў розныя грамадскія працэсы» — падкрэсліў ён.

Уладзіслаў Вялічка выступае за адкрытасць і дакладнасць у сістэме законаў, якія рэгулююць адукацыйныя працэсы. Пры гэтым ён кажа, што важна не заганяць школу ў нейкія рамкі, а імкнуцца да інтэграцыі з еўрапейскай адукацыяй, асабліва ў сферы нефармальнай адукацыі.

«Калі ўся адукацыйная сістэма загнаная ў рамкі, а вынік — гэта якасныя справаздачы, узнікае думка, што гэта не заменіць жывы адукацыйны працэс, свабодную зносіны педагогаў са школьнікамі і студэнтамі. Залішняя рэгламентацыя адлюстроўваецца на якасці і мабільнасці, здольнасці трансфармавацца ў адпаведнасці з сучаснымі патрабаваннямі», — зрабіў выснову Уладзіслаў Вялічка.