28 сакавiка 2024, Чацвер, 22:22
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Павышэнне «камуналкі»: далей - болей

33
Павышэнне «камуналкі»: далей - болей

Рост тарыфаў на паслугі ЖКГ у Беларусі ўлады тлумачаць нібыта рухам да еўрастандартаў і даходамі насельніцтва.

Эксперты, апытаныя «Deutsche Welle», - неабходнасцю папоўніць бюджэт і патрабаваннем крэдытораў.

У лютым у Беларусі зноў, на гэты раз на 18 адсоткаў падаражэла электраэнергія для насельніцтва. Гэта ўжо другое павышэнне коштаў у 2013 годзе. Бо з 1 студзеня жыхары краіны сталі плаціць за святло на 9 адсоткаў больш у параўнанні з папярэднім месяцам. Апошняе павышэнне знамянальна тым, што з лютага ўрад увёў трохступеністую дыферэнцыяцыю тарыфаў у залежнасці ад колькасці спажываных насельніцтвам электраэнергіі і газу.

Чыноўнікі і апытаныя DW незалежныя эксперты новаўвядзенні каментуюць па-рознаму. Першыя сцвярджаюць, што большасць жыхароў краіны ў сувязі з ростам даходаў не заўважыць павышэння коштаў. Другія падлічылі: за электрычнасць сярэднестатыстычная сям'я будзе плаціць у два разы больш, чым раней.

Канец датацыям?

Да гэтага часу дзяржава датавала паслугі ЖКГ, падтрымліваючы нізкія тарыфы для насельніцтва і ўстанаўліваючы больш высокія тарыфы для юрыдычных асоб. «У сістэме ЖКГ каля 50-60 адсоткаў выдаткаў, звязаных з аказаннем паслуг насельніцтву, пакрываюць бюджэтныя субсідыі, а плацяжы грамадзян - каля 15 адсоткаў», - заявіў у пачатку лютага на прэс-канферэнцыі ў Менску намеснік міністра ЖКГ Анатоль Шагун.

У валютным эквіваленце павышэнне коштаў на электраэнергію і газ можа здацца нязначным, адзначыў эканаміст Міхаіл Залескі. Паводле афіцыйных дадзеных, сярэдні заробак у краіне зараз роўны 500 далярам, аднак многія атрымліваюць у пераліку 200 даляраў ЗША і менш, нагадаў ён.

Непразрыстыя разлікі

Трохступеньчатая сістэма тарыфаў на электраэнергію і газ, якая дзейнічае з лютага, прадугледжвае для насельніцтва розную аплату ў залежнасці ад аб'ёмаў спажывання. Яна прадугледжвае два датуемых тарыфа - і па газе, і па электраэнергіі - і трэці тарыф, які пакрывае сабекошт, што ў дакументах урада называецца «поўным пакрыццём эканамічна абгрунтаваных выдаткаў дзяржавы на газа-і электразабеспячэнне».

Гэтая фармулёўка выклікае крытыку незалежных экспертаў, так як сістэма разлікаў да гэтага часу не апублікаваная. «Я не выключаю, што туды могуць быць закладзеныя выдаткі на дарагія службовыя аўто або ўтрыманне спартыўных каманд», - выказаў меркаванне эканаміст Леў Марголін.

Тарыфны лабірынт

Самы нізкі сацыяльны тарыф дзейнічае пры расходзе электраэнергіі ў 150 кВт/г у месяц. Другі тарыф - за расход ад 150 кВт/г да 300 кВт/г, трэці - больш за 300 кВт/г. Напрыклад, пры спажыванні 450 кВт/г у месяц плацёж дзеліцца на тры часткі. Першыя 150 кВт/г аплачваюцца па сацыяльным тарыфе, роўнаму у пераліку пяці далярам, наступныя 150 кВт/г абыйдуцца ўжо ў 9 даляраў, і апошнія 150 кВт/г - па максімальным кошце ў 15 даляраў.

Разлікі за газ будуць ажыццяўляцца па выніках года. Мінімум заплацяць тыя, хто выкарыстоўвае да 3 тысяч кубаметраў. Пры спажыванні да 5,5 тысяч кубаметраў аплата павялічыцца на 30 адсоткаў. За выкарыстанне газу звыш гэтага ліміту прыйдзецца плаціць па кошце, які пакрывае заяўлены сабекошт: каля двух з паловай даляраў за 10 кубаметраў. Прадугледжаная таксама дыферэнцыяцыя тарыфаў у залежнасці ад сістэмы ацяплення і нагрэву вады ў дамах. Акрамя таго, вызначаныя катэгорыі льготнікаў, на якія распаўсюджваюцца не ўсе новаўвядзенні.

Багатыя таксама могуць стаць льготнікамі

Улады пераконваюць насельніцтва, што трохступеньчатая сістэма тарыфікацыі газа- і электразабеспячэння ўведзеная з меркаванняў сацыяльнай справядлівасці і, «як у Еўропе», прымусіць плаціць больш багатых. На думку Льва Марголіна, сацыяльныя ліміты добрыя для тых, у каго дома «толькі тэлевізар, халадзільнік і лямпачка Ільіча».

У рэчаіснасці, па яго разліках, для сям'і з чатырох чалавек новая сістэма тарыфаў азначае павышэнне коштаў на электраэнергію як мінімум у два разы. Перш чым прымаць такія меры і паказваць на Еўропу, дзяржава, на думку эксперта, павінна рэфармаваць эканоміку, каб людзі маглі зарабляць і выбіраць пастаўшчыка электраэнергіі і газу.

Больш за ўсіх ад новаўвядзенняў па аплаце паслуг ЖКГ пацерпяць сем'і з малымі дзецьмі, дзе часта працуюць пральныя машыны і ўключаныя абагравальнікі, прагназуе Міхаіл Залескі. Аналітык не выключае, што за абяцанымі дзяржавай субсідыямі «могуць пабегчы і тыя, хто атрымлівае сёння 500 даляраў». Для гэтага кошты на паслугі ЖКГ павінны перавысіць 20 адсоткаў ад агульнага даходу сям'і. Па афіцыйных дадзеных, сёння ў структуры даходаў грамадзян сума аплаты паслуг ЖКГ складае ад 3 да 9 адсоткаў.

Дзяржаве патрэбныя грошы

Мяркуючы па ўсім, цяперашняе падаражэнне - не апошняе ў гэтым годзе. Паводле слоў намесніка міністра ЖКГ Анатоля Шагуна, дыферэнцыраваная аплата паступова рыхтуе людзей «да павышэння тарыфаў на жыллёва-камунальныя паслугі, якое непазбежна». У сувязі з гэтым эканаміст Леў Марголін адзначае, што адмена субсідый - адно з патрабаванняў міжнародных крэдытораў, а Менску без знешніх запазычанняў у бліжэйшы час не абысціся. Золатавалютныя рэзервы, па дадзеных Нацбанка, зніжаліся ў снежні і студзені.

Пра тое, што ўлады шукаюць крыніцы папаўнення бюджэту, сведчыць шмат фактаў. З 1 студзеня 2013 года ў сувязі з адменай ільготы па падатку на дабаўленую вартасць на 20 адсоткаў падаражэлі мабільная сувязь і паслугі інтэрнэт-правайдэраў. Павялічаны падатак на здачу жылля. На 20 адсоткаў павышаныя стаўкі акцызаў на бензін, ад 12 да 60 адсоткаў - на алкаголь, у два разы - на некаторыя маркі цыгарэт.

Напісаць каментар 33

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках