Андрэй Скабелка: Трэнеру зборнай павінны даць карт-бланш гадоў на пяць

Галоўны трэнер зборнай Беларусі заклікае пераймаць досвед вядучых хакейных краін.

Хакейная зборная Беларусі заняла на шведска-фінскім чэмпіянаце ўжо звыклае для сябе чатырнаццатае месца, атрымаўшы толькі адну перамогу - над славенцамі, і толькі яе і чулі. Вытрымаўшы час для ўсведамлення таго, што здарылася, pressball.by пагутарыў з галоўным трэнерам нашай нацыянальнай каманды Андрэем Скабелкай і разам з ім прааналізаваў выступленне на сусветным форуме. Рулявы адзначыў, што беларусы заслугоўвалі як мінімум яшчэ адной перамогі на турніры, заклікаў гульцоў не прыязджаць у зборную толькі дзеля «галачкі», а таксама выказаў меркаванне, што нацыянальнай дружыне патрэбны не чараўнік на трэнерскім мосціку, а прафесіянал, якому дадуць карт-бланш на пяць гадоў.

- За мінулыя пасля гульні са швейцарцамі дні пераасэнсаванне падштурхнула да нейкага азарэння?

- Кардынальна меркаванне не змянілася. Казаў і паўтару: змагаліся ў кожным матчы, але турнірны шлях выразна дзеліцца на няроўныя адрэзкі ў тры гульні са старту і чатыры - пасля трохдзённай паўзы.

- Нават без яе дзяленне відавочнае.

- Не настолькі. Проста на старце каманды традыцыйна занятыя прыціркай. Мы ж прыехалі пасля месяца сур'ёзнай працы і нагульвання фактычна аднаго складу. Дзесьці, не выключаю, былі не толькі больш згулянымі, але і матываванымі. Асабліва ў параўнанні з чэхамі і шведамі, якія па вызначэнні былі ўпэўненыя: плэй-оф ад іх нікуды не дзенецца, малай крывёй, ці вялікай. Гаспадары вось ціхай сапай да фіналу дайшлі. Хоць гэта, дарэчы, больш падобна на чэшскі стыль: калі ўбачыў іх гульню ў матчы з нарвежцамі, быў упэўнены, што менавіта камандзе Гадамчыка як мінімум быць у фінале. Але не зраслося.

Добра, гэта іх справы. Што ж тычыцца нас, то пасля паўзы супернікі былі ўжо моцна матываванымі. І мы свой узровень прадоўжылі паказваць. Паўтаруся, акрамя першага перыяду гульні з датчанамі. Ужо пераглядаў гэтую гульню - зачапіцца там няма за што. У астатнім - у арганізацыі абароны мы хутчэй спраўляліся: нават замыкаючы нас у зоне, на ўдарныя пазіцыі супернікі прабіваліся рэдка. Але, авалодаўшы шайбай, самі ў чужой зоне не затрымліваліся. Разлічваць даводзілася на контратакі з ходу і рэалізацыю большасці. І калі першыя яшчэ перыядычна атрымліваліся, то ў другім дакладна не атрымалі поспех.

- Адразу пытанне: чаму? У красавіку менавіта гэты кампанент выклікаў нечакана прыемны аптымізм.

- Розныя рэчы. Прапусціць у «Еўравыкліку» - гэта адно, на чэмпіянаце свету - іншае. Супернікі дзейнічалі больш строга.

- Год таму і ўжо заднім лікам ваш папярэднік Хейкіля скардзіўся на разадзьмуты каляндар падрыхтоўкі. Маўляў, праходзіць ледзь не паўнавартасную перадсязонку - другую за год - не лепшы варыянт.

- На гэта дакладна не збіраюся скардзіцца, усё было неабходна. Тым больш калі ўспомніць, колькі ў нас пачаткоўцаў. Што іх - адразу прывезці на чэмпіянат свету? Пры тым што яны варацца ў асноўным у сваім чэмпіянаце, хіба што Жлобін у гэтым сезоне згуляў у еўракубку. Так што ад колькасці спарынгаў і працягласці падрыхтоўкі ніхто дакладна не пацярпеў, толькі набыў.

- Ёсць меркаванне, што, нягледзячы на вялікую колькасць дэбютантаў, іх магло быць больш.

- Ха, ну гэта пытанне філасофскае і палемічнае. Можна было ўсю каманду сфармаваць з пачаткоўцаў зборнай, а можна было абысціся без дэбютантаў зусім. Але наогул працэс амаладжэння ў моцных камандах - працэс даволі ўзважаны і акуратны.

- Ключавое слова - «моцных». На жаль, да нашай зборнай у апошні час гэта цалкам не адносіцца.

- Не лавіце на слове. Скажам так - нармальных. Мне, напрыклад, імпануе філасофія працы зборнай ЗША. Хай у фінал яна не прабілася, але адчуваецца пісьменнасць падыходу. Глядзіце: у іх на лаўцы настаўнікі ўсёй вертыкалі зборных - юнацкай, маладзёжнай і, зразумела, нацыянальнай. Адчуваецца пераемнасць.

- Гэта значыць, варта было і нам запрасіць Кавалёва з Перапехіным?

- Механічнае даданне толку б не прынесла, у іх ёсць сістэма, якой прытрымліваецца ўся вертыкаль. Па такой схеме і амаладжэнне праходзіць меней хваравіта. А што маем мы: юнацкая зборная ўжо змагаецца не за выхад у эліту, а хаця б за захаванне месца ў мацнейшай групе дывізіёна 1. «Маладзёжка» апошні раз выступала ў кагорце наймацнейшых шэсць гадоў таму.

- Тут, што называецца, «д'ябал у лічбах». У эліце моладзевага чэмпіянату свету 10 каманд, дарослага - 16. Так што «вечна другая» ў барацьбе за пуцёўку ў вышэйшы свет «маладзёжка» фактычна 12-я ў свеце. Супраць ужо хранічна 14-й нацыянальнай зборнай.

- Справа не ў месцы рэйтынгу, а ва ўзроўні. Уяўляеце: тым, хто рабіў першыя спробы вярнуцца ў эліту, ужо па 25-26 гадоў. Яны ўсе - родам з дывізіёна 1. І з гэтым нешта трэба рабіць, бо праблемы знізу.

- Рэзюмэ: 14-е месца на дарослым узроўні - наш аб'ектыўны актуальны столь?

- Ох, ну маглі б мы стаць не 14-мі, а, напрыклад, 12-мі... Можа, нават яшчэ ледзь-ледзь вышэй, калі б здарылася, як са шведамі: гулялі так сабе, а потым прыехалі чараўнікі Сядзіны...

- Але нашыя чараўнікі прыязджалі ў Хельсінкі год таму ў поўным складзе. Толку ад гэтага было няшмат.

- Так пытанне ж не толькі ў факце прыезду, але і ў тым, навошта ты прыбываеш у зборную. Калі толькі каб адзначыцца для прыстойнасці - лепш не трэба. Калі гатовы пакінуць на лёдзе ўсё - іншая справа.

- Два банальных, але абавязковых пытання па заканчэнні любога буйнога турніру. Першы - што захацелася б змяніць, абапіраючыся на набыты досвед, май магчымасць адкруціць час назад?

- Ды быццам бы нічога відавочнага... У нас быў шырокі круг кандыдатаў. Хтосьці адмовіўся з-за траўмаў, хтосьці - па іншых прычынах. З тых, хто ў выніку паехаў на чэмпіянат свету, былі самыя моцныя. З тых, хто не паехаў, у лепшым выпадку былі б таго ж узроўню.

- Але без трэнерскага дыплома было відаць, што найбольш «жывымі» ў нашым складзе былі ў асноўным утрая матываваныя дэбютанты. Дык, можа, варта было ўзяць іх больш? Ці больш у краіне проста няма?

- Ну каго?..

- Ды толькі наўскідку - Лапачука, напрыклад.

- Мы ж гэта ўжо абмеркавалі: ну няўжо дэбютантаў было недастаткова - паўкаманды! Напэўна, можна было ўзяць яшчэ пяць-шэсць. Але ўсё-такі ў Стакгольм ехалі з жаданнем не толькі паказаць пачаткоўцам «свет», але і нешта выйграць.

- Добра, другое пытанне. Ці гатовы трэнерскі штаб у асобе яго кіраўніка прызнаць за сабой нейкія прамашкі: стратэгічныя ці тактычныя.

- Натуральна, зусім без недахопаў не абышліся. Шмат іх абмяркоўвалі і па ходзе чэмпіянату, і пасля - да гэтага часу на пастаяннай сувязі з Покавічам. Але відавочны промах - не здолелі заахвоціць каманду змагацца больш агрэсіўна супраць датчан у першым перыядзе. А яны, як паказаў другі, нас сапраўды пабойваліся, яшчэ адзін гол іх дабіў бы. З нарвежцамі ўсё ж такі адыграла ролю рэха спаткання з канадцамі, падчас якога пакінулі шмат сіл. Як мінімум яшчэ адной перамогі заслугоўвалі.

- Тры апошніх чэмпіянаты свету робяць абгрунтаванымі асцярогі на прадмет выступлення зборнай дома праз год.

- За 2014-ы як раз больш-менш спакойны.

- Цікава чаму?

- Па-першае, напэўна дадасца Коваль. І да гэтага прозвішча можна дадаць яшчэ не адно, бо фактычна ў Стакгольме ў нас адсутнічалі два звяна лідараў.

- Так не факт, што НХЛаўцы і праз год прыедуць нават пры наяўнасці гарачага жадання.

- А колькі ў нас іх будзе праз год?

- Ну, як мінімум двое.

- Грабоўскі і Корабаў?

- А Касціцыных куды спісваеце? Як мінімум - малодшага.

- Яго, чуў, вельмі хоча вярнуць Омск, а Андрэй атрымаў прапанову аб працягу супрацоўніцтва ў Чэлябінску. Увогуле, у любым выпадку за хатні «свет», паўтаруся, спакойны. У адрозненне ад больш аддаленай перспектывы. Тут асцярогі і вельмі вялікія.

- Змяненні, з чым? Якія ў нас болевыя кропкі?

- Ужо, здаецца, недзе гаварыў, цяпер паўтару: адкуль наша трэнерская чахарда? Таму што ад кожнага наступнага рулявога зборнай чакаюць цуду. Вось прыйдзе гэты - усё будзе добра. Прыйшоў, не зрабіў - давай іншага. З ім гісторыя паўтарылася - зноў па крузе. І так ледзь не кожны год. А калі глыбей паглядзець - нам патрэбны не галоўны трэнер зборнай як такой, якімі б ён тытуламі не быў увенчаны, а чалавек, здольны наладзіць усю сістэму зверху данізу. Лідар. Які зможа арганізаваць наш хакей і павесці яго ў правільным кірунку, як гэта было зроблена ў многіх краінах.

- Веру ў чараўніка як раз няцяжка зразумець - ёсць жа прыклад Хэнлана. Прыйшоў і дамогся.

- На другі год.

- Ды і ў першым, у Вене-2005 справіўся адносна няблага, калі многія дапускалі наш вылет назад у «пердыў». Потым атрымалася ў Клоцене ў 2009-м, як следства - алімпійскі Ванкувер без адбору…

- Такое пачуццё, што вы са мной спрачаецеся, даказваючы, што Глен - класны спец, а я гэта як быццам адмаўляю. Не адмаўляю, зразумела. Ён - моцны спецыяліст, а, акрамя таго, харызматычны і пазітыўны чалавек.

- Зараз, ужо вядома, канадца зноў актыўна абходжваюць нашы спартыўныя вярхі…

- І?.. Што вы жадаеце ад мяне пачуць?

- Бачанне будучыні цяперашняга трэнерскага штаба ў вачах яго прадстаўніка і кіраўніка.

- Я ж казаў: на чале павінен быць чалавек, якому павераць, дадуць жалезны карт-бланш гадоў на пяць як мінімум, і які зможа арганізаваць за гэты час вертыкаль знізу даверху.

- Скабелка, Покавіч, Андрыеўскі - хтосьці з трыо здольны?

- Любаміру досведу хопіць. У Сашы ён ужо таксама немалы. Але ён працягне ўзначальваць «Дынама». Маё негатыўнае стаўленне да сумяшчальніцтва вам вядома. Патрэбны чалавек, у якога будзе праграма, якая ўжываецца менавіта ў нашых рэаліях. І час на яе рэалізацыю.

- Добра, зусім звужу круг - у вас яна ёсць?

- У мяне пакуль не настолькі багаты досвед.

- Гэта значыць, выходзіць, псіхалагічна да магчымага заканчэння супрацоўніцтва з федэрацыяй гатовыя?

- А што, для падрыхтоўкі да гэтага патрэбны нейкі асаблівы рытуал? Калі мяне запросяць, пажадаўшы даведацца маё меркаванне, выкажу яго. У тым ліку і некаторыя моманты, якія пакуль, на мой погляд, не для друку.

- Вернемся ў Стакгольм. На ваш погляд, гэты чэмпіянат выканаў ролю плацдарма для падрыхтоўкі да хатняга чэмпіянату свету-2014?

- Цалкам, а ў чым сумневы?

- Ды ў агучаным вамі ж: праз год сапраўды відавочна паспрабуюць сабраць усіх гульцоў з імёнамі. А для многіх дэбютантаў мінулага першынства яно так і застанецца адзіным у кар'еры.

- Гэта будзе залежаць толькі ад іх. Узровень, да якога трэба імкнуцца, яны зараз убачылі, прычым не па тэлевізары. А мы і заўзятары ўжо даведаліся, хто з сённяшніх навабранцаў можа выбіцца ў лідары зборнай праз нейкі час. Што ж да прыцягнення ветэранаў праз год, то гэта натуральна: тыя ж заўзятары захочуць іх ўбачыць у складзе. І будуць мець права разлічваць на максімальны вынік. У камандзе павінны сабрацца лепшыя на момант наступнай вясны. А ўжо аб'яднаць і запаліць будзе задачай трэнерскага штаба ў любым яго складзе.

- Зноў жа вельмі канкрэтна: што б вы зараз парэкамендавалі Бялінскаму?

- Гуляць.

- Дзе?

- Усё роўна, але чым больш, тым лепш. Хоць пераважней, вядома, на сур'ёзным узроўні, накшталт КХЛ.

- Пасля нядаўняга перападпісання дынамаўцамі Хаўгена і пры наяўнасці натуралізаванага Лаланда нешта слаба верыцца ў такую магчымасць.

- Гэта пытанне, як разумееце, не да мяне, я сваё меркаванне выказаў. Калі з КХЛ праблема, тады лепш бы ў ВХЛ. Але ў нас жа і тут чахарда: сарваліся туды ў пажарным парадку, толкам не падрыхтаваўшыся. Але зараз яшчэ больш дзіўна: так ці інакш увязаліся ў бой, тут бы, здаецца, і працягнуць. Стварылі ж пераходнае звяно ад экстралігі да КХЛ. Толькі ратацыю варта было б узмацніць, каб дынамаўцы не лічылі сябе недатыкальнымі. Так не ж - адступілі. У чым сэнс - не разумею...

- Тэкст дакладу на пасяджэнні выканкама федэрацыі ўжо гатовы?

- Справаздача? Вядома.

- Так зразумеў, там будзе нешта, што пакуль не агучана для прэсы?

- Нічога рэвалюцыйнага. А галоўнае ўжо агучыў: патрэбны лідар з праграмай і карт-бланшам як мінімум на пяць-шэсць гадоў. А то будзем і далей у асноўным уздыхаць на тэму, ах як добра пастаўленая справа ў Швецыі і Фінляндыі, які прагрэс у Швейцарыі і Нарвегіі. Замест таго каб з'ездзіць, паглыбіцца і пераняць то з іх досведу, што спатрэбіцца нам.

- Унясіце ўсё ж такі яснасць: калі заканчваецца тэрмін вашага кантракту з федэрацыяй?

- Ды вось літаральна праз дзесяць дзён у канцы траўня.

- І якія далейшыя планы ў выпадку яго непадаўжэння?

- Заканчваць трэнерскую кар'еру дакладна не збіраюся.