Беларусы адмаўляюцца плаціць падатак на аўто

Кіроўцы аддаюць перавагу парушаць правілы, чым плаціць збор за аўто.

З 1 студзеня ў Беларусі ўведзена дзяржпошліна за допуск транспартнага сродку да ўдзелу ў дарожным руху. Беларусы выбіраюць: адмовіцца ад машыны або парушаць правілы, перадае Deutsche Welle.

Напярэдадні Новага года на ўсіх станцыях дыягностыкі дзяржпрадпрыемства «Белтэхагляд» назіраўся небывалы ажыятаж. У снежні было выдадзена 199 тысяч дыягнастычных карт, што на 85 адсоткаў больш, чым звычайна. Пік прыйшоўся на перыяд пасля 16 снежня, калі «дэпутаты» «палаты прадстаўнікоў» ухвалілі ў другім чытанні законапраект аб увядзенні новага падатковага збору - дзяржпошліны за допуск транспартнага сродку да ўдзелу ў дарожным руху.

Аўтаўладальнікі, жадаючы адтэрмінаваць на год выплату збору ў памеры ад 3 да 10 базавых велічынь (у залежнасці ад масы аўтамабіля), вырашылі прайсці тэхагляд пазапланава. Тыя, хто не паспеў, ужо праз месяц пасля новаўвядзення падлічваюць, у што ім абыйдзецца валоданне аўтамабілем, і вырашаюць, як паводзіць сябе далей.

Бедныя стануць бядней

«Бедныя стануць яшчэ бядней», - такую ​​выснову робіць магілёўскі пенсіянер Мікалай Залозны, падлічыўшы, колькі яму прыйдзецца заплаціць за допуск да дарожнага руху яго трыццацігадовага Volkswagen Passat. Гэтую старую, але вельмі надзейную машыну ён купіў пяць гадоў таму ўсяго за 800 еўра, каб ездзіць у родную вёску, што ў 70 кіламетрах ад Магілёва. Улетку раз на тыдзень Залозны выязджае наведаць бацькоўскі дом і збіраць грыбы або ягады, зімой заводзіць матор толькі ў выпадку крайняй неабходнасці.

Беларускія пенсіянеры, паказвае Залозны, вельмі законапаслухмяныя, але цяпер яны пастаўленыя перад дылемай: плаціць або не плаціць дзяржпошліну. У апошнім выпадку прыйдзецца або адмовіцца ад машыны, або стаць парушальнікам. Бо ў старых машын, тлумачыць магілёўскі пенсіянер, максімальная маса, як правіла, перавышае паўтары тоны.

Значыць, трэба будзе заплаціць пяць базавых велічынь, што сёння складае 650 тысяч рублёў (50 еўра ў пераліку), плюс 15 еўра за сам тэхагляд, а жыллёва-камунальныя паслугі, якія падаражэлі з 1 студзеня, забяруць яшчэ, як мінімум, 20 еўра. «І як быць пры сярэдняй пенсіі ў 180 еўра?» - задае рытарычнае пытанне Мікалай Залозны.

У пенсіянераў няма грошай на выплату збору, і яны спадзяюцца, што ўлады ўвядуць для іх льготы. Бо па Магілёву, адзначае Залозны, ужо ездзіць два дзесятка аўтамабіляў Hummer коштам ад 30 тысяч еўра і вагай у 3,5 тоны, для ўладальнікаў якіх заплаціць 10 базавых велічынь падатку не складзе працы. Хай бы і плацілі багатыя людзі, прапануе пенсіянер.

Казна пустая

Аўтар інтэрнэт-рэсурсу, прысвечанага прававой пісьменнасці кіроўцаў, Аляксандр Хамратаў бачыць яшчэ адну катэгорыю аўтааматараў, правы якіх будуць ушчэмленыя пасля пачатку дзеяння новага збору. Гаворка ідзе аб кіроўцах, якія выязджаюць на дарогу толькі, калі няма снегу. У Магілёве, адзначае ён, зіма доўжыцца чатыры месяцы. Памесячнай аплаты збору не прадугледжана, значыць, траціну сумы такія сезонныя аўтааматары будуць плаціць марна. А іх, па ацэнцы Хамратава, не менш за 15 адсоткаў ад агульнай колькасці аўтаўладальнікаў, і калі па статыстыцы ў мінулым годзе ва ўласнасці ў беларусаў знаходзілася 2 774 832 аўтамабіля, то маштаб праблемы відавочны.

Увядзеннем дзяржпошліны незадаволеныя абсалютна ўсе, упэўнены лідар Магілёўскай абласной арганізацыі апазіцыйнай Аб'яднанай грамадзянскай партыі (АГП) Уладзімір Шанцаў, які яшчэ на стадыі падрыхтоўкі законапраекта заняўся зборам подпісаў супраць яго прыняцця.

Грамадзяне падпісваюцца ахвотна, сцвярджае палітык, але дзівяцца, што ў падпісных лістах утрымліваецца патрабаванне аб адстаўцы ўрада. Шанцаў тлумачыць ім, што сэнс ўвядзення новага аўтапабора відавочны: улады тэрмінова шукаюць новыя крыніцы папаўнення бюджэту. Значыць, гэта промах урада. З 1 студзеня, тлумачыць Шанцаў, рэканструяваная нядаўна траса М4 Менск-Магілёў стала платнай. Акрамя таго, збор за карыстанне дарогамі закладзены ў акцызе на бензін. Атрымліваецца, што пасля выплаты новага збору магілёўцы тройчы заплацяць за праезд па дарозе, якасць якой наўрад ці палепшыцца.

Пратэсты і рэпрэсіі

Выклікае здзіўленне ў лідара абласной арганізацыі АГП і тое, наколькі хутка быў прыняты новы закон. Аб увядзеннi аўтазбора прэм'ер-міністр Беларусі Міхаіл Мясніковіч упершыню выказаўся 22 лістапада, і менш чым праз месяц дэпутаты прагаласавалі за закон ва ўсіх чытаннях.

Да таго ж улады, нагадаў Шанцаў, жорстка душаць любыя формы пратэсту. Напярэдадні Новага года незадаволеныя ўвядзеннем збору беларусы ў сацыяльных сетках заклікалі да правядзення па ўсёй краіне акцый «Стоп-падатак». У Магілёве міліцыянты палічылі арганізатарам пратэсту 23-гадовага актывіста АГП Антона Касцова і прыйшлі да яго з ператрусам, падчас якога быў канфіскаваны кампутар.

Калі ж актывіст прыйшоў у райаддзел, каб разабрацца ў тым, што адбылося, яго арыштавалі на трое сутак за парушэнне парадку арганізацыі і правядзення масавага мерапрыемства. Гэта рашэнне Антон Касцоў апратэстоўвае да гэтага часу.

Не будуць плаціць?

У студзені магілёўскія станцыі аўтамабільнай дыягностыкі былі пустыя. Жыхар адной з вёсак Магілёўскага раёна Аляксей тлумачыць гэта тым, што тэхагляд пакуль праходзяць машыны, якія былі нядаўна перааформленыя ў ДАІ ці хочуць выехаць за межы краіны. Ён лічыць, што далей плаціць збор і праходзіць дыягностыку будуць толькі ўладальнікі дарагіх аўтамабіляў у вялікіх гарадах.

Прыкладна пятая частка ўсіх аўтаўладальнікаў, па ацэнцы Аляксея, і раней аддавалі перавагу не праходзіць тэхагляд. Асабліва востра гэта адчуваецца ў глыбінцы. Сам Аляксей лічыцца беспрацоўным і займаецца пошукам і продажам металалому. Ездзіць прыходзіцца шмат, у гэтым яго ратуюць старыя савецкія «Жыгулі», устройства і тэхабслугоўванне якіх яму вядома яшчэ са школы. З дзвюх машын агульным коштам не больш за 500 еўра ён збірае адну, на якой ездзіць, а непатрэбныя запчасткі прадае на металалом. Пра тэхагляд і гаворкі не ідзе, бо нават часткі кузава яго машыны адрозніваюцца па колеру.

Тэхагляд, тлумачыць Аляксей, каштуе 175 тысяч рублёў, а мінімальны штраф за яго адсутнасць - 65 тысяч, гэта значыць амаль утрая менш. Разумеючы, мабыць, што справіцца з патокам парушальнікаў у будучыні не ўдасца, улады не адважыліся рабіць больш жорсткімі пакаранне за гэтае парушэнне, хоць гэта і было першапачаткова прадугледжана. А дадатковым паборам, сцвярджае Аляксей, улады прымушаюць яшчэ большую колькасць кіроўцаў задумацца пра тое, што свядомае парушэнне правілаў часта абыходзіцца танней, чым іх выкананне.