Незаўважаная вайна ў Данбасе

Умовы менскага мірнага мемарандума ад 5 верасня не выконваюцца.

Прадстаўнік Рады нацыянальнай бяспекі і абароны Украіны Андрэй Лысенка кожны дзень падае журналістам доўгі спіс ягонага парушэнняў, гаворыцца ў матэрыяле аглядальніка аўстрыйскай газеты Tageszeitung Ютты Замэрбаўэр. Так, напрыклад, нягледзячы на тое, што ў аўторак увечары ўкраінскае войска заявіла аб спыненні агню, з Данецка ўсё роўна страляла артылерыя. У горадзе Шчасце, размешчаным непадалёк ад Луганска, апалчэнцы больш за 20 разоў спрабавалі ўзяць ўкраінскія пазіцыі, у выніку чаго трое ўкраінскіх вайскоўцаў загінулі, яшчэ пяцёра былі параненыя. Пасля апалчэнцы заявілі, што не былі праінфармаваныя аб вячэрнім спыненні агню.

Са слоў Лысенкі, інтэнсіўнасць баявых дзеянняў на Данбасе павялічваецца: у рэгіёне адбываецца перагрупоўка войскаў, маюцца выпадкі сабатажу і шпіёнскай дзейнасці. У сераду, як заявіў камандзір украінскага батальёна «Азоў» Андрэй Бялецкі, прарасейскія апалчэнцы занялі новыя тэрыторыі. Адначасова з гэтым, як гаворыцца далей, на Украіне ўсё больш крытыкуюць назіральную місію АБСЕ, у якой удзельнічаюць 250 назіральнікаў. Маніторынг, які праводзіцца імі, прызнае Бялецкі, «неэфектыўны: праціўнік займае тэрыторыю, а назіральнікі не могуць нармальна працаваць». Не так даўно ўкраінскі прэзідэнт Пётр Парашэнка запатрабаваў павялічыць колькасць назіральнікаў да 1500 чалавек.

На гэтым фоне магчымыя тры сцэнары развіцця сітуацыі на Данбасе, працягвае Замэрбаўэр. Першы - канфлікт працягне тлець, будзе захаваны «статус-кво»: умовы перамір'я будуць выконвацца ніштавата, і бакі будуць пазбягаць эскалацыі, у выніку ні апалчэнцы, ні ўкраінскія войскі не будуць зацікаўленыя ў скасаванні мірнага плана. Аналітык Уладзімір Горбач з кіеўскага Інстытута еўраатлантычнай інтэграцыі мяркуе, што канфлікт будзе захоўваць сваю цяперашнюю, малую інтэнсіўнасць да вясны. «Халодныя месяцы будуць выкарыстаныя бакамі для падрыхтоўкі да веснавога наступу», - кажа Горбач.

Другі сцэнар - мірны працэс пойдзе на лад. Умовы менскага мемарандума пачнуць выконвацца, у прыватнасці - будзе створаная 30-кіламетровая буферная зона паміж франтамі і праведзеная дэмілітарызацыя раёна баявых дзеянняў. Кантроль за мяжой, у сваю чаргу, будзе ўскладзены на назіральнікаў АБСЕ і выведвальныя беспілотнікі. Акрамя гэтага, Кіеў правядзе на Данбасе мясцовыя выбары, іх меркаваная дата - 7 снежня. Такім чынам, у Кіева атрымаецца прадухіліць паступовы выхад Данбаса са складу Украіны, але прарасейскія апалчэнцы, як адзначае аўтар, выступаюць супраць іх правядзення. Яны, нагадвае выданне, прызначылі ўласныя выбары на 9 лістапада.

Згодна з трэцім сцэнаром, заключае Замэрбаўэр, на Данбасе адбудзецца абвастрэнне сітуацыі. «Трэці сцэнар - гэта наступ прарасейскіх і расейскіх сіл перад выбарамі ў Вярхоўную Раду Украіну, прызначанымі на 26 кастрычніка. Магчымы пачатак наступу - 15 кастрычніка, - падкрэслівае Горбач. - Мэта - заняць важны са стратэгічнага пункту гледжання партовы горад Марыупаль і прабіць наземны калідор да Крыма, паколькі зімой - пасля таго, як Керчанскі праліў замерзне - паўвыспа сутыкнецца з праблемай забеспячэння». Вада і электраэнэргія, нагадвае Горбач, пастаўляецца з тэрыторыі Украіны. «І калі Пуцін не нападзе, яму прыйдзецца дамаўляцца з Украінай, а кампрамісы нашкодзяць іміджу Пуціна як пераможцы». У выніку Парашэнку, дадае Die Presse, давядзецца скасаваць выбары. А ў гэтым выпадку ягоны мірны курс і, адпаведна, аўтарытэт кіраўніка дзяржавы будзе разбураны.