Чыноўнікі прызналі прамашкі ва ўказе аб прыватызацыі

Праз год пасля выхаду ўказа №563 з'явіўся новы, што развязвае вострыя праблемы прыватызацыі.

Год таму Аляксандр Лукашэнка падпісаў дакумент, які выклікаў паніку сярод людзей, якія пражываюць у непрыватызаваных кватэрах. Гаворка ідзе пра ўказ №563 Аб некаторых пытаннях прававога рэгулявання жыллёвых стасункаў. Згодна з указам, грамадзяне павінны альбо прыватызаваць жыллё, альбо карыстацца ім па дамове найму - гэта значыць на правах арэнды, піша «Ежедневник».

За час існавання ўказу №563 сваё права на прыватызацыю не рэалізавалі толькі 8,8% грамадзян. Масавая прыватызацыя жылой нерухомасці падыходзіць да завяршэння, як раптам з'яўляецца новы дакумент - Указ прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 13.11.2014г. №524 Аб прыватызацыі жылых памяшканняў дзяржаўнага жыллёвага фонду.

Фактычна новы ўказ - гэта прызнанне сур'ёзных промахаў папярэдняга дакумента. Якіх менавіта?

Кватэра на ўскраіне Менска, у пяціпавярховым доме па вул. Слабадская, праславілася сёлета ў красавіку. Менавіта за яе прыватызацыю налічылі 1 млрд рублёў. У адказ на абурэння жыхароў, чыноўнікі разводзілі рукамі: гэты дом быў эксперыментальным, падчас яго будаўніцтва адпрацоўвалі новую канструктыўную сістэму, праводзілі выпрабаванні.

З дапамогай прыватызацыі дзяржава не нажываецца на жыхарах, а вяртае затрачаныя сродкі, таму фінансавую адказнасць за выпрабаванні і эксперыменты ў доме па вул. Слабадской дзяржава пастанавіла перакласці на жыхароў, якія праз некалькі гадоў пастанавілі прыватызаваць кватэру.

Адзін мільярд не мяжа за прыватызацыю. Канстанцін Кулікоў, кансультант упраўлення жылой гаспадаркі МЖКХ Беларусі, успамінае 2-пакаёвую кватэру, за прыватызацыю якой выставілі 2 млрд рублёў:

«Часам пры ацэнцы жылля за аснову бралі балансавы кошт. Ёсць у нас дамы, якія прынятыя на баланс шляхам рэканструкцыі з будынка бальніцы. І ў гэты балансавы кошт уваходзіць балансавы кошт самой бальніцы плюс кошт рэканструкцыі. У выніку кошт 2-пакаёвай кватэры даходзіла да 2 млрд рублёў».

Сітуацый, калі за прыватызацыю жылля выстаўлялі кошт, што ў два-тры разы перавышае рынкавы, сустракаліся не раз. І ўказ, падпісаны кіраўніком дзяржавы ў гэтым месяцы, гэтую праблему нарэшце развязвае.

Цяпер у выпадку, калі ацэнка кошту прыватызацыі 1 кв. м. перавышае рынкавы кошт 1 кв. м. мінімум двух аналагічных жылых памяшканняў на 30 і больш адсоткаў, кошт за прыватызацыю будзе разлічвацца зыходзячы з найменшага ацэначнага кошту.

Казка пра забытае абяцанне

Ёсць яшчэ адна важная памылка, выпраўленая указам №524. Гаворка ідзе аб кампенсацыі за ўдзел у долевым будаўніцтве, якое грамадзянін мог весці сумесна з дзяржавай.

Справа ішла наступным чынам: у сярэдзіне 90-х праз інфляцыйныя працэсы будаўніцтва жылля практычна спынілася. Каб яго аднавіць, дзяржава пастанавіла прыцягнуць грошы грамадзян. Чалавеку прапаноўвалася наступнае: частку кватэры або хаты пабудаваць за кошт дзяржаўных сродкаў, частку - за кошт асабістых сродкаў грамадзяніна. Шмат каму ідэя спадабалася, некаторыя звярнуліся ў банк за пазыкамі. Наўзамен людзям паабяцалі, што гэтыя памяшканні будуць дадзеныя ім па дамове найму, а ў выпадку прыватызацыі затрачаныя сродкі будуць улічаныя. У рэальнасці ўсё апынулася інакш.

У 2002 годзе ўвайшоў закон Аб дзяржаўнай рэгістрацыі нерухомай маёмасці, правоў на яе і ўгод, па прыняцці якога 42 нарматыўна-прававыя акты былі прызнаныя страціўшымі сілу. Сярод іх быў і той, які абяцаў ўлічыць пры прыватызацыі асабістыя сродкі грамадзян, затрачаныя на будаўніцтва жылля. Фактычна людзей, якія жадаюць прыватызаваць такое жыллё пасля 2002 года, змушалі паўторна плаціць за раней аплачаныя метры - у адным толькі Менску такіх налічвалася блізу двух дзесяткаў.

Праз дванаццаць гадоў права ўлічыць аплачаныя метры падчас прыватызацыі грамадзянам вярнулі - гаворка ідзе зноў-такі пра ўказ №524, прынятым лічаныя дні таму, ён гэтае пытанне здымае.

Закрываць вочы на праблемы можна год

Менавіта так можна ахарактарызаваць гэтак позні выхад ўказу №524. З аднаго боку, добра, што чыноўнікі сумленна прызналіся ў недасканаласці папярэдняга дакумента. Але ёсць загваздка: за год масавай прыватызацыі сваё права на яе рэалізавалі больш за 90% грамадзян. Колькі сярод іх тых, хто махнуў рукой і змірыўся з несправядлівымі коштамі на прыватызацыю, мы ўжо наўрад ці даведаемся. Можна парадавацца за тых 10% людзей, што яшчэ не адважыліся зрабіць дзяржаўнае жыллё сваім - іх правы ўжо сапраўды будуць выкананыя. Толькі сярод гэтых 10% частка наогул не захочуць набываць жыллё ва ўласнасць, а значыць, яны абыякавыя да новага палепшанага указа.

Указам №524 дзяржава вырашыла некалькі глабальных праблем. Вось толькі зрабіла гэта на завяршальнай стадыі прыватызацыі.