Леў Марголін: Няма ніякіх крыніц росту даходаў беларусаў

Эканаміст Леў Марголін назваў прагноз беларускага ўрада вельмі аптымістычным.

1 снежня Лукашэнка зацвердзіў важнейшыя параметры прагнозу сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь на 2015 год і Асноўныя напрамкі грашова-крэдытнай палітыкі на 2015 год.

У інтэрв'ю "Беларускай праўдзе" Леў Марголін распавёў, чаму ВУП расці не можа, чаму падзенне экспарту на 3,5% - вельмі спрыяльны прагноз, і чаму беларусам прыйдзецца заціскаць паясы.

- Тэмпы росту валавога ўнутранага прадукту складуць 100,2-100,7%. Гэта будзе дасягнута за кошт росту дадатковай вартасці ў прамысловасці (100,4-100,8%), сельскай і лясной гаспадарцы (101,2-101,4%), сферы паслуг (101,6-102%).

- Тэмпы росту ВУП знаходзяцца ў межах статыстычнай памылкі - улавіць гэтыя 0,2% росту або падзення немагчыма. Калі не ўлічваць статыстычныя хітрыкі, якімі віртуозна валодае беларуская дзяржава, рэальнага росту ВУП у 2015 годзе чакаць не даводзіцца.

Па-першае, занадта хворая беларуская эканоміка. Аптымізму не выклікаюць працэсы, якія адбываюцца ў Расеі і вакол Расеі. Адбываецца падзенне коштаў на нафту, што аўтаматычна вядзе да падзення коштаў на нафтапрадукты - асноўную крыніцу беларускага экспарту. Складскія запасы ў Беларусі практычна не памяншаюцца, а калі і скарачаюцца, то за кошт дэбіторскай запазычанасці: прадукцыя са складоў адгружаецца, але грошы за яе не прыходзяць.

Асабіста ў мяне не выклікае аптымізму прагноз аб росце ВУП.

- Узровень экспарту тавараў і паслуг да ўзроўню 2014 складзе 96-96,4%. Без уліку нафты і нафтапрадуктаў рост экспарту тавараў і паслуг прагназуецца ў памеры 100,3%.

- Таксама вельмі аптымістычны паказчык - магчымае значна большае падзенне экспарту. Усё залежыць ад знешніх фактараў, а не ад унутраных. Так што падзенне экспарту на 3,5% - вельмі спрыяльны прагноз.

- Суадносіны сальда знешняга гандлю таварамі і паслугамі да валавога ўнутранага прадукту складуць (-3,5) - (- 3,3)%.

- Калі зніжаецца тавараабарот, а ВУП застаецца на ранейшым узроўні, то сапраўды можам атрымаць такія суадносіны. Але і ВУП можа зваліцца значна ніжэй, і знешні гандаль. Дадзены паказчык ні пра што не кажа; адзінае, што абодва складнікі могуць зваліцца значна больш, але суадносіны застануцца прыкладна такімі жа.

Гэты паказчык мяркуе, што экспарт і імпарт будуць змяншацца супастаўнымі тэмпамі, але няма ніякай гарантыі, што экспарт не ўпадзе значна мацней.

- Сапраўдныя наяўныя грашовыя даходы насельніцтва ў 2015 годзе вырастуць на 1,1-1,5% да ўзроўню гэтага года.

- Калі інфляцыя захаваецца на цяперашнім узроўні, для павелічэння даходаў насельніцтва павінен быць хаця б намінальны рост даходаў. Але я не ўяўляю, за кошт чаго гэтага можна дамагчыся.

Узровень падзення даходаў насельніцтва прагназаваць складана - патрабуюцца дэталёвыя разлікі. Гэты паказчык залежыць ад шматлікіх невядомых зменных, напрыклад, ад росту ВУП. Калі рост ВУП застанецца на ранейшым узроўні, то як тады дамагчыся росту прадукцыйнасці працы? Толькі за кошт скарачэння працоўных месцаў. Але раней вызваленую працоўную сілу ў Беларусі паглынаў расейскі рынак, які зараз ліхаманіць.

Не відаць ніякіх крыніц росту даходаў ці хаця б захавання на цяперашнім узроўні.

- Якое ўражанне ў цэлым зрабіў на вас прагноз урада на 2015 год?

- Прагнозы развіцця Беларусі ў 2015 годзе несуцяшальныя, і перш за ўсё, паводле трох фактараў. Першае - зніжэнне коштаў на нафту і на газ на міжнародных рынках, другое - санкцыі супраць Расеі і скарачэнне расейскага рынка, трэцяе - адсутнасць радыкальных рэформаў у Беларусі. У краіне дзейнічае маса стратных прадпрыемстваў, а ўлады не робяць роўным лікам нічога для выпраўлення сітуацыі.

-А як адаб'ецца прэзідэнцкая кампанія на эканамічным становішчы краіны?

- Па вялікім рахунку, ніяк. У аснову прэзідэнцкай кампаніі Лукашэнкі пакладзе нематэрыяльныя абяцанні: бяспека, стабільнасць, магчымасць параўноўваць сітуацыю ў Беларусі з Расеяй і Украінай.

У год прэзідэнцкіх выбараў заўсёды праходзіць Усебеларускі народны сход - паглядзім, чым Лукашэнка возьме свой электарат.