Лекар-гінеколаг: У мяне 80 пацыентаў у дзень і заробак 3 мільёны. І я яшчэ ўсім вінная!

Медыкі, якія працуюць на дзяржаву, працуюць за капейкі. Пра якую канкурэнцыі прыватным медцэнтрам можа быць гаворка?

Мэр Менска Андрэй Шорац заявіў, што дзяржаўныя медыцынскія ўстановы павінны «паказаць прыватным медцэнтрам, як трэба працаваць» і скласці ім канкурэнцыю. Ці так гэта проста, як здаецца і куды ідзе дзяржаўная медыцына ў Беларусі? Пра гэта charter97.org пагутарыў з участковым гінеколагам адной з дзяржаўных паліклінік Гомеля. Акрамя сваёй асноўнай працы, Наталля падзарабляе ў прыватным гінекалагічным цэнтры, бо асноўнай зарплаты не хапае.

- Па-першае, праблема ў тым, што ў дзяржаўных медустановах на пацыента вылучаецца значна менш часу. Я працую ў прыватнай гінекалагічнай клініцы, і там у мяне на пацыента паўгадзіны: за гэты час я паспею і зрабіць агляд, і распытаць пра ўсё хваробы да дзясятага калена. А ў дзяржаўнай паліклініцы ў мяне 12 хвілін. Усяго 12 хвілін - і рабі, што хочаш. За гэты час жанчына нават распрануцца ледзь паспявае, як тут я паспею з ёй пра яе сітуацыю пагаварыць? Я ўжо не кажу пра тое, што ў дзяржаўных медустановах значна меншая фінансавая зацікаўленасць. Калі ў прыватнай клініцы я зацікаўленая, каб да мяне гэты пацыент вярнуўся на прыём у наступны раз і каб яшчэ і сябра прывёў, то ў паліклініцы гэтай зацікаўленасці няма. Ці ў мяне зарплата за месяц у паліклініцы, ці я гэтыя ж грошы, груба кажучы, зараблю за два тыдні ў прыватным цэнтры. Розніца ў зарплаце адчувальная.

- Чаму час на прыём пацыентаў у дзяржустановах і ў прыватных медцэнтрах так адрозніваецца?

- У прыватнай клініцы я сама вызначаю сабе час, які неабходны, на маю думку, на прыём пацыента. На тое, каб яго агледзець, пагаварыць з ім і высветліць ў яго ўсё, што мне трэба, а не дадумваць і наўздагад штосьці яму прызначаць. Паўгадзіны - гэта маё рашэнне, я вывела гэты час шляхам спроб і памылак. За гэты час я магу чалавеку растлумачыць - што прымаць, як прымаць, навошта гэта рабіць. А калі чалавек ведае, навошта ён гэта робіць, ён гэта робіць з вялікім энтузіязмам. Але не ўсе так працуюць. Напрыклад, мой муж таксама лекар - і ён сабе ставіць 15 хвілін на прыём. Яму гэтага дастаткова.

- Гіпатэтычна, гэтыя праблемы развязваюцца ўліваннем грошай - калі б яны былі - у дзяржаўную медыцыну. Але ці толькі справа ў умовах або ў заробках?

- Канкурэнцыі дзяржаўныя паліклінікі прыватным ня складуць яшчэ і праз «саўковы» менталітэт, які нічым не пераможаш. У дзяржаўную паліклініку ўсе прыходзяць са стаўленнем «лекар мне абавязаны», а ў прыватную да мяне прыходзяць і просяць дапамогі. Разумееце, у чым розніца? У паліклініках стаўленне «чаму вы мне не патэлефанавалі, чаму не паклікалі», а не «я сама прыйду паклапаціцца аб уласным здароўі».

- Праца ў дзяржаўных паліклініках выглядае неяк зусім безнадзейна ...

- Я б не сказала, што ў дзяржаўных паліклініках зусім усё дрэнна, бо шмат таленавітых людзей і кожны стараецца, як можа. Але ў нас неадэкватны ўзровень зарплаты. У мяне, напрыклад, зарплата менш за тры мільёны. Столькі атрымлівае ўчастковы гінеколаг. Я думаю, гэта вельмі мала. За такі заробак з такой адказнасцю працаваць у дзяржаўнай установе няма ніякага сэнсу. Мне нармальна, бо ў мяне падпрацоўка. А калі б я нідзе не падзарабляла - гэта грошы, каб заплаціць за дзіцячы садок і за камунальныя. І далей што?

Ды і паліклінікі, вядома, таксама бываюць розныя. Мой муж працуе ў буйным дзяржаўным медыцынскім цэнтры. Так гэтая паліклініка адэкватная, якая не шкадуе грошай на набыццё новага абсталявання, расходнага матэрыялу, на вучобу спецыялістаў. Калі іх спецыялісты адвучыліся дадаткова за мяжой, то яны сапраўды могуць нешта рабіць і ведаюць усе апошнія павевы ў медыцыне. А калі ў нашай паліклініцы - у самым найлепшым выпадку - далей Менска цябе ніхто не выпусціць, бо няма каму працаваць праз велізарны аб'ём працы, дык што тут казаць...

- Вялізныя аб'ёмы працы - гэта колькі пацыентаў у дзень?

- Калі ў мяне ў прыватным медцэнтры за дзень праходзіць 10 чалавек, то ўвечары я іду з працы прыстойна стаміўшыся. А калі ў дзяржаўнай паліклініцы ў мяне за дзень 80 чалавек... Вы ўявіце, як я буду аглядаць васьмідзесятага? Гэта вельмі цяжка фізічна. Ужо зусім не да хвароб у родзе пацыента і гэтак далей.

- Што павінна змяніцца, каб бясплатная медыцына ў Беларусі выйшла на новы ўзровень?

- Каб дасягнуць прыстойнага ўзроўню медыцыны ў дзяржаўных паліклініках, трэба не тое каб перагледзець усю сістэму агулам, трэба яшчэ і каб у людзей памянялася прытомнасць. Але я вам скажу, што апошнім часам я заўважыла, што нешта пачынае змяняцца: усё больш людзей, уключаючы і людзей ва ўзросце, якія прыходзяць да мяне ў прыватны медцэнтр і кажуць: «Мне сказалі, што тут добра лечаць». Вельмі шмат хто едзе з раёна. А раней гэтыя б бабулі ў жыцці не звярнуліся да прыватнага лекара! Менталітэт паволі мяняецца, але на гэта ўсё трэба час...

- Не ад таго ці да вас з раёнаў едуць людзі, што бясплатная медыцына стала яшчэ горшай, чым была?

- Ну, я б так не сказала. І ў паліклініцы, і ў медцэнтры я лячу людзей аднолькава. Іншая справа, што бясплатных лекараў не хапае. Калі на ўсю Навабеліцу (50.000 чалавек, 10% насельніцтва Гомеля - заўв. Charter97.org) адзін участковы гінеколаг, то вы ўяўляеце, якая да яго чарга? Туды ніхто не хоча ісці працаваць. Там дзікія аб'ёмы і смешны заробак. Ну, дадуць табе 4 мільёны - і за гэтыя грошы табе «вымуць мозг» так, што ты жыць не захочаш! А яшчэ ў нас такая сістэма, што калі не дай Бог што, то хто вінаваты? Лекар! Усё роўна, што цяжарная ходзіць і паліць па кутах. Калі штосьці з ёй здарыцца - вінаваты лекар. Не дагледзела, не пераканала, не расказала і гэтак далей.

- Куды сыходзяць працаваць маладыя медыкі з дзяржсектара?

- Маладыя лекары ўсё больш сыходзяць альбо ў фармацэўтыку, гандлёвымі прадстаўнікамі, альбо ў прыватныя клінікі. А ў дзяржаўных застаюцца тыя, хто працуе «па інерцыі».