Герта Мюлер: Еўропа, асцярожна, Пуцін хворы мінулым

Дзіўна, што жыхары Еўропы забыліся пра жыццё пры дыктатуры.

Здавалася б, ў 1989 годзе ідэалогія была пахаваная назаўсёды, але, як аказваецца, гэта не так, піша Андрэа Байяні ў матэрыяле, апублікаваным у газеце La Repubblica (пераклад - Инопресса.ру). Напярэдадні сустрэчы з пісьменніцай Гертай Мюлер 20 ліпеня ў Барола ў рамках фестывалю Collisioni аўтар артыкула ўзяў у яе інтэрв'ю ў Літаратурным доме ў Берліне, дзе лаўрэатка Нобелеўскай прэміі па літаратуры (2009) жыве з 1987 года, пасля ўцёкаў з Румыніі ад пераследу Чаўшэску.

«Тое, што адбываецца ва Украіне, жахліва. Ужо першы крок -. анэксія Крыму - быў непрымальны. Але дэстабілізацыя самага багатага рэгіёну Украіны працягваецца, - кажа пісьменніца - .. Пуцін вядзе антыфашысцкую прапаганду, але яго каштоўнасці характэрныя для вельмі правых. Ён паўсюдна бачыць ворагаў..., бо кожны дыктатар мае патрэбу ў ворагах, каб мець магчымасць апраўдваць парушэнні правоў чалавека. Пуцін - спецыяліст у дэстабілізацыі:.. у яго ёсць падрыхтаваныя супрацоўнікі, ён выхоўвае сепаратыстаў па сутнасці, ён не хоча прысвойваць Украіну - ён усяго толькі хоча дэстабілізаваць яе настолькі, каб яна не магла ўвайсці у ЕЗ. Гэта брыдка».

«З нацыяналізмам заўсёды існуе пагроза, што сітуацыя выйдзе з-пад кантролю. Нацыяналізм заўсёды нясе ў сабе элемент ірацыянальнасці. Ідэалогіі не стаяць на месцы:....яны растуць, падымаюцца. І ў той момант, калі нацыяналізм трансфармуецца ў ідэалогію, ён становіцца небяспечным. У выпадку з Расеяй асцярогі выклікае той факт, што можа адбыцца вяртанне да прывіду Вялікай Нацыі. З іншага боку, Пуцін прыйшоў з КДБ, і яму знаёмы толькі гэты свет», - мяркуе нямецкая пісьменніца.

«Калі б была пачатая грамадская дыскусія пра тое, чым быў сталінізм, калі б на самой справе адкрыта было сказана, што Сталін быў масавым забойцам, Пуцін не меў бы магчымасці дзейнічаць так, як цяпер, - адзначае Мюлер - Быў момант, калі мы думалі, што з перабудовай і галоснасцю расейцы перамаглі ідэалогію. Вялікая краіна была падзелена на мноства дробных частак, і здавалася, што так будзе лепш. Але сёння ідэя Вялікай Краіны зноў актуальная, як раней. Справа ў тым, што Пуцін хворы мінулым. Усё тое , што адбываецца ва Украіне, - гэта боль, які зыходзіць ад яго савецкіх фантазмаў».

«Пуціна сёння высока цэняць:...хіба гэта не сумна? - працягвае пісьменніца - Мяне больш за ўсё здзіўляе, напрыклад, тое, што ва ўсходняй Нямеччыне многія кажуць, што разумеюць Пуціна. Я знаходжу гэта ганебным. Сцяна ўпала, цяпер у іх ёсць усё, ёсць правы. Выхадцы з усходу павінны быць на баку Украіны. Я прыходжу ў лютасць, калі людзі з былой ГДР забываюць, якім было жыццё пры дыктатуры. Усе хочуць збегчы ад дыктатуры. Ніхто не хоча быць у гэтай Еўразійскай імперыі, дзе камандуе Пуцін».