Станіслаў Бялкоўскі: Пуцін у лютасці, а ў Крамлі - паніка

Планы расейскага прэзідэнта «выбухнулі» разам з малайзійскім «Боінгам».

У эксклюзіўным інтэрв'ю выданню gordonua.com палітолаг, сацыёлаг і публіцыст Станіслаў Бялкоўскі распавёў пра тое, чаму падзенне самалёта прывяло Уладзіміра Пуціна ў лютасць, чым расейскі прэзідэнт апраўдвае сваю палітыку і чаго нам чакаць ад яго ў будучыні.

Пуцін быў вельмі раздражнёны санкцыямі ЗША, бо ён - у яго разуменні - зрабіў усё, каб іх не было.

- Станіслаў Аляксандравіч, многія мяркуюць, што гібель пасажырскага самалёта ў небе над Данбасам можа стаць пераломным момантам у ваенных дзеяннях на ўсходзе Украіны. Як вы ахарактарызуеце сітуацыю, якая склалася пасля гэтай трагедыі?

- Наколькі я разумею, Уладзімір Пуцін рыхтаваўся ўвесці войскі ў Данецкую і Луганскую вобласці Украіны або ва ўсякім разе нанесці кропкавыя ўдары па тэрыторыі краіны дзесьці ў канцы ліпеня - пачатку жніўня. Падставай да гэтага павінна было стаць пастанова Еўразвяза пра новыя санкцыі супраць Расеі. Учора Пуцін быў вельмі раздражнёны санкцыямі амерыканскімі, бо ён - у яго разуменні - зрабіў усё для таго, каб іх не было: не ўводзіў войскі і не наносіў афіцыйных удараў. Але санкцыі з боку ЗША ўсё ж такі рушылі ўслед, таму яму заставалася толькі дачакацца рэакцыі Еўразвяза, які абяцаў у канцы ліпеня вызначыцца з тым, ці далучыцца ён да амерыканцаў ці не. Паколькі вялікая была верагоднасць таго, што еўрапейцы падтрымаюць ЗША, Пуцін як палітык, якому не было б губляць у гэтай канкрэтнай прыкладной сітуацыі, нанёс бы ўдары - не абавязкова ў выглядзе ўводу войскаў, а, магчыма, шляхам абстрэлаў - ужо легальных, легалізаваных і фармалізаваных . На гэты раз ужо з расейскай тэрыторыі. Гэта значыць, прыступіў б да рэалізацыі міратворчай місіі, як гэта называюць у Крамлі. Але ўчорашняя трагедыя зблытала яму ўсе карты. Не выпадкова ўчора ноччу, абвінавачваючы Украіну ў падзенні самалёта, Уладзімір Уладзіміравіч быў у лютасці.

- Паводле якіх прыкмет вы гэта вызначылі?

- Па твары, па рыторыцы - па ўсім было відаць, што ён проста перапоўнены негатыўнымі эмоцыямі. Пры гэтым ён не сказаў, што Украіна збіла самалёт, бо ён выдатна ведае, што гэта зрабілі так званыя апалчэнцы, але пры дапамозе атрыманых ад Расеі і пад яе палітычныя гарантыі ўзбраенні і карт-бланш на сілавыя дзеянні.

У выніку ўсе планы Пуціна што да Украіны падарваліся разам з Boeing, бо цяпер ён ужо не зможа выставіць сябе добрым у вачах сусветнай супольнасці. Бязглузда будзе казаць, быццам ён дзейнічаў у інтарэсах расейскага насельніцтва і абароны расейцаў, бо для гэтага зусім не патрабавалася збіваць самалёт. Таму ён знаходзіцца ў лютасці, а ў Крамлі пануе пэўная паніка.

- Чаму вы робіце такую выснову?

- Бо адтуль паступаюць розныя версіі таго, што здарылася, аж да абсалютна бязглуздай - пра тое, што спрабавалі збіць самалёт з самім Пуціным. Не здзіўлюся, калі яны скажуць, што гэта Стралкоў спрабаваў збіць самалёт з Пуціным на борце, каб заняць яго месца і самому стаць прэзідэнтам Расеі - тут можа дайсці да ўсякага. Гэта значыць, яны ведаюць, што здарылася, але ніякай суцэльнай і ўнутрана не супярэчлівай прапагандысцкай канцэпцыі пакуль знайсці не змаглі. Не выпадкова РІА «Новости», дзяржаўнае інфармацыйнае агенцтва, кіраўніком якога з'яўляецца даволі вядомы Дзмітрый Кісялёў, сёння цэлы дзень распаўсюджвала інфармацыю пра тое, што ў Стралкова і кампаніі няма комплексаў «Бук», а калі нават яны і ёсць, то так званыя апалчэнцы не змаглі б імі кіраваць праз складанасць гэтага працэсу. Пры гэтым людзі шчыра не разумеюць, што тым самым яны пераводзяць стрэлкі на афіцыйныя расейскія войскі, якія, выходзіць, і збілі самалёт. У прапагандысцкім апараце цэнтральнай Расеі пануе поўнае замяшанне, што пацвярджае замяшанне самога Пуціна.

- Як, на ваш погляд, будзе далей развівацца сітуацыя?

- Баюся, прагнозы неспрыяльныя, бо, як я ўжо казаў неаднаразова і раней, Пуцін - чалавек імпульсіўны і рэактыўны. Яго галоўная задача - абараніць самога сябе ад фізічнага знішчэння і абразы. Ён не будуе ніякіх захопніцкіх планаў - гэта глупства, ён бароніць тую тэрыторыю - і геаграфічную, і эканамічную, і псіхалагічную, - якую атрымаў у спадчыну ад Барыса Ельцына. Так, я ўпэўнены, што ён анэксаваў Крым, бо баяўся, што з яго вось-вось выганяць расейскі флот, а на яго месцы з'явяцца войскі NАТО.

Прынамсі чарвяк сумневу ў яго душы жыве ўжо даўно, і ён апраўдвае сваю палітыку адзіна тым, што ратуе Расею ад распаду. Паколькі зрабіць гэта можа толькі ён асабіста, яго асабістая бяспека становіцца нацыянальнай ідэяй Расеі: пакуль Пуцін жывы - усё добра, як толькі з Пуціным нешта здарыцца - Расея разваліцца тут жа. А як інакш, калі з аднаго боку, яе тарпедуюць шкодныя амерыканцы, якія, у яго разуменні, ненавідзяць Расею. І ўсё роўна, што ў амерыканцаў такой мэты няма, у адваротным выпадку яны рэалізавалі б яе ў 90-я гады мінулага стагоддзя, калі гэта было значна лягчэй зрабіць. З іншага боку, у Расеі ўнутраныя праблемы - расейскі нацыяналізм, каўказцы, сепаратызм Сібіры і Далёкага Усходу. Мяркуецца, што ўсё гэта трымае пад спудам толькі Пуцін. Такім чынам умацоўваецца думка, што яго фізічнае існаванне ёсць гарантыя выжывання Расеі. Таму калі ўвесь свет цяпер яго асудзіць за знішчэнне малайзійскага Боінга, ён не стане прасіць прабачэння. Наадварот, прыме нейкія жорсткія дзеянні ў адказ, праз якія эскалацыя канфлікту будзе нарастаць. Як сцвярджае мой жа прагноз, ужо выбачайце за самацытаванне, пра тое, што пік эскалацыі ўкраінскага канфлікту павінен прыйсціся на жнівень.

- Гэта значыць, гаворка можа ісці аб пачатку Трэцяй сусветнай вайны?

- Сусветны парадак сапраўды знаходзіцца пад пагрозай. Цяпер Пуціна падтрымліваюць 85% расейцаў, а распачнецца вайна з Расеяй, яго рэйтынг падымецца да 90%, што для мяне як для расейскага чалавека вельмі складана, бо я апынуся ў 10-працэнтнай меншасці, абсалютна безабаронным для пераважнай большасці.

Але мы павінны разумець, што Пуцін папулярны не толькі ў Расеі, але і ў многіх краінах свету. Перш за ўсё размова ідзе аб Лацінскай Амерыцы, у якой няма рэсурсаў, каб дапамагчы яму матэрыяльна, але маральна і псіхалагічна яго падтрымліваюць, безумоўна. Шмат прыхільнікаў Пуціна і ў Еўропе, і ў ЗША - гэта людзі, якія мяркуюць, што сусветны парадак сябе вычарпаў і добра, што ёсць такі моцны лідар, які можа даць Амерыцы ў морду.

- І нам зусім няма на што спадзявацца?

- Толькі на Госпада Бога, бо ў рацыянальным вымярэнні малпа з гранатай заўсёды мацнейшая за цывілізаванага чалавека - у яе прастору для манеўру значна шырэй: тое, што культурны чалавек не зможа сабе дазволіць, яна зробіць лёгка.