Барыс Акунін: цвярозаму з п'янымі ў адным доме няўтульна

Вядомы расейскі пісьменнік - пра апошнія падзеі на паўднёвым усходзе Украіны, наступствы для Расеі і магчымую эміграцыю.

Барыс Акунін адказаў на пытанні чытачоў сайта радыёстанцыі «Эхо Москвы». Адказы ён прыводзіць у сваім блогу.

Пра будучыню Расеі

- Я хаджу цяпер па маскоўскіх вуліцах, гляджу на людзей, чую абрыўкі размоваў (лецішча, першае верасня), і накатвае жудасць. Не бачаць, ці не хочуць ведаць, не задумваюцца. Людзі не вінаватыя. У іх сваё жыццё, свае звычайныя клопаты. Але слепата, бяздумнасць і абыякавасць у такія моманты гісторыі дорага абыходзяцца.

Маю краіну чакаюць цяжкія выпрабаванні. Напэўна, нават больш цяжкія, чым тыя, праз якія праходзіць цяпер Украіна. Вось як я ацэньваю апошнія і не апошнія падзеі. І вы не ўяўляеце, як мне хацелася б памыліцца.

аб эміграцыі

- Сёння многія людзі майго асяродка і майго светапогляду думаюць і кажуць пра эміграцыю. Яны гатовыя змагацца з кіруючым рэжымам за лепшае (у нашым уяўленні) жыццё, але не гатовыя змагацца з восемдзесят ці колькі там адсоткаў суайчыннікаў, якім гэты рэжым, мяркуючы па ўсім, падабаецца. Агульны настрой у маім асяроддзі такі: «Ну і сядзіце з вашым Пуціным. Калі паразумнееце - тэлефануйце». Хтосьці рыхтуецца да эміграцыі геаграфічнай, хтосьці - да экзістэнцыяльнай, тым больш што савецкі досвед «кухоннага мікраасяроддзя для сваіх» яшчэ не забыўся.

Цяпер асабіста пра сябе.

«Трымае» мяне ў Расеі многае. Многае важнае, многае падабаецца. Бо у кожнага з нас свая Расея, праўда? Калі вы чыталі мае кніжкі і бачылі мой рэкамендацыйны спіс для чытання, то вы маю Расею сабе ўяўляеце.

З пуцінскай жа Расеяй у мяне няма пунктаў судакранання, мне чужое ў ёй усё. І знаходзіцца тут у перыяд усеагульнага памутнення розуму мне стала цяжка. Таму эміграваць я, вядома, не мае намеру, але асноўную частку часу, мабыць, пачну праводзіць за межамі. Цвярозаму з п'янымі ў адным доме няўтульна. Буду перыядычна наведваць - глядзець, ці не заканчваецца запой.

А «часткай таго, што называецца Расея» я застануся, у гэтым сэнсе экспатрыяцыя ўжо сапраўды немагчымая. І Расея, якая з'яўляецца часткай мяне, таксама нікуды не дзенецца.

Аб сусветнай вайне

- Пасля жудаснага нямецкага наступу 1915, калі Расея пазбавілася амаль усёй рэгулярнай арміі, вайсковая перамога на Усходнім фронце стала немагчымая - гэта трэба добра разумець. (Знакаміты Брусілаўскі наступ 1916 гады, калі паглядзець на лічбы, каштаваў нам не меншых страт, чым аўстрыйцам, і ў стратэгічным плане мала што даў).

Манархія прывяла вайсковую і эканамічную сістэму краіны да амаль поўнага калапсу. Аднак Часовы ўрад цалкам мог, каб не пераходзіць у наступ (як зрабіў піяршчык Керанскі летам семнаццатага), трымаць фронт і патроху адыходзіць. Бо ў гэты час у вайну ўжо ўключылася Амерыка, войскі і тэхніка якой павінны былі прыбыць на тэатр ваенных дзеянняў вясной-летам 1918 года.

Калі б не бальшавіцкі пераварот, немцы, магчыма, дапаўзлі б і да Петраграда, але вайну прайгралі б, прычым на некалькі месяцаў раней. Расея апынулася б сярод версальскіх пераможцаў.

Шмат трафеяў яна, зрэшты, не атрымала б, таму што здабычу дзеляць не паводле заслуг, а прапарцыйна моцы. Моц жа Расеі была б падарваная. Нам дасталіся б два-тры драбкі, як слабой Італіі. Ніякіх праліваў Расея, зразумела, не атрымала б.

Ацалела б дэмакратычная рэспубліка на чале з Устаноўчым сходам? Вельмі малаверагодна.

Думаю, усё роўна адбылася б ультралевая рэвалюцыя - ці ўльтраправы вайсковы пераварот. ХХ стагоддзе ніхто не скасаваў бы, а для аслабленых краін іншай альтэрнатывы ў яго, здаецца, прадугледжана не было. Што горш, ультралевая дыктатура ці ўльтраправая - пытанне спрэчнае.

Увогуле, збольшага, ехалі б прыкладна па тых жа выбоінах. Усё гэта, зразумела, мая суб'ектыўная рэканструкцыя. Многія не пагодзяцца.