Літва апублікуе імёны інфарматараў КДБ

У Літве хочуць апублікаваць імёны асоб, якія прызналіся, што таемна супрацоўнічалі з савецкімі спецслужбамі.

Як інфармуе ru.DELFI.lt, такую магчымасць разглядае палітычная рада кіроўнай кааліцыі Літвы.

"Мы абмеркавалі пытанне сакрэтнасці ў дачыненні да людзей, якія працавалі з КДБ, бо прайшло ўжо 15 гадоў, і, магчыма, прыйшоў ужо час не прадаўжаць гэтую сакрэтнасць, і можна будзе даць грамадству адкрыта азнаёміцца", - паведаміў пасля апошняга пасяджэння палітрады журналістам прэм'ер Альгірдас Буткявічус.

Гэта пацвердзіў і лідар партыі "Парадак і справядлівасць" Раландас Паксас.

"Ёсць ўстаноўлены тэрмін, пасля якога можна альбо падоўжыць тэрмін, альбо трымаць пад сакрэтам, альбо здрадзіць галоснасці. Гаворка ішла менавіта аб тым, што цяпер рабіць, і як прэм'ер, так і спікер Сейма, так і я, выказаліся, што трэба даводзіць да агульнага ведама", - сказаў Р.Паксас.

Са слоў старшыні парламенцкага камітэта нацыянальнай бяспекі і абароны Артураса Паўлаўскаса, у гэтым годзе заканчваецца дзеянне тэрміну сакрэтнасці ў дачыненні да спраў тых, хто прызнаўся ў супрацоўніцтве з КДБ. І камісія каардынавання аховы таямніц павінна будзе вызначаць, ці падаўжаць дзеянне грыфа сакрэтнасці.

"Усе справы тых, хто прызнаўся, а іх больш за 1500, у 2009 годзе былі перададзеныя ў Цэнтр генацыду. Грыф "сакрэтна" дзейнічаў з самага пачатку, як яны прызналіся. Цяпер прайшло 15 гадоў і Цэнтр генацыду павінен вызначыць, ці прапануюць яны камісіі па каардынацыі аховы таямніц падоўжыць гэты тэрмін, а ён можа быць прадоўжаны да 10 гадоў, і можа прадаўжацца без абмежаванняў, альбо вызначыць, што іх трэба рассакрэціць", - сказаў Паўлаўскас.

Нагадаем, закон аб былых супрацоўніках КДБ і іншых савецкіх спецслужбаў, які ўвайшоў у дзеянне ў 2000 годзе, дазволіў прызнацца і зарэгістравацца ў адмысловай камісіі з засакрэчваннем звестак.

Схаваўшым сваё супрацоўніцтва з КДБ пагражае выкрыццё і некаторыя абмежаванні ў прафесійнай дзейнасці. Магчымасць прызнацца была і раней, у 1991-92 гадах - часовай камісіі Вярхоўнага Савета.

"Яны прызналіся ў вельмі розны час, і ў 1991, і пасля 1999 года, і ў 2006 годзе", - сказаў Паўлаўскас.

Пасля ўстанаўлення тэрміну добраахвотнага прызнання, Камісіі па люстрацыі ў супрацоўніцтве са спецслужбамі СССР прызналіся 1589 чалавек.

На аснове пакінутых дакументаў КДБ робяць здагадкі аб тым, што ў 1940-1991 гадах з КДБ ЛітССР таемна супрацоўнічалі блізу 118 000 чалавек. Да 11 красавіка 1990 года магло быць знішчана 36237 асабістых і працоўных спраў агентаў. Вывезена 8539 такіх спраў. Лік спраў, што застаўся, паводле падлікаў, складае 0,62% усяго архіва былога КДБ.