«Дармаедаў» прымусяць больш актыўна шукаць працу

Асноўныя палажэнні новай рэдакцыі закона аб занятасці насельніцтва Беларусі ўваходзяць у дзеянне з 24 кастрычніка гэтага года.

Яна накіравана на развіццё і падтрымку «высокай матывацыі беспрацоўных да актыўнага пошуку працы» і ўзмацненне адказнасці наймальнікаў і беспрацоўных за выкананне заканадаўства аб занятасці насельніцтва, паведамляе БелТА.

Асобным артыкулам новага закона замацаваны абавязкі беспрацоўнага. Так, яны павінны самастойна займацца пошукам працы, з'яўляцца на перамовы з наймальнікам у пытанні працаўладкавання цягам двух працоўных дзён з дня выдачы накіравання, з'яўляцца ў органы працы, занятасцi i сацыяльнай абароны для атрымання накіравання на працу або вучобу

У мэтах «стымулявання да больш актыўнага пошуку працы» ўзмоцнена адказнасць беспрацоўных за парушэнне заканадаўства аб занятасці насельніцтва. Удвая скарочаны максімальны перыяд знаходжання на ўліку ў якасці беспрацоўных - з 36 да 18 каляндарных месяцаў. Удакладнены і нюансы паўторнай рэгістрацыі ў якасці беспрацоўных.

Беспрацоўным даецца права на атрыманне садзейнічання ў набыцці досведу практычнай працы ў адпаведнасці з атрыманай прафесіяй (спецыяльнасцю), што дасць магчымасць павысіць іх канкурэнтаздольнасць і ў далейшым павялічыць шанцы на працаўладкаванне. Такое права на ўдзел у праграме «Моладзевая практыка» будзе распаўсюджвацца і на беспрацоўных жанчын-маці, што доўгі час не працавалі ў сувязі з доглядам дзіцяці ва ўзросце да 3 гадоў.

Для наймальнікаў устаноўлены абавязак пісьмова апавяшчаць органы працы, занятасці і сацабароны аб наяўнасці вакансій цягам пяці дзён з даты іх утварэння (у дзеючай рэдакцыі - цягам двух тыдняў). Наймальнікаў таксама абавязалі інфармаваць органы працы, занятасці і сацабароны аб запаўненні вакансій у той жа дзень.

Дарэчы, упершыню вызначана само паняцце вольнага працоўнага месца (вакансіі). Гэта прадугледжаная штатным раскладам пасада (прафесія), якая не замешчаная работнікам, што знаходзіцца ў працоўных стасунках з наймальнікам на падставе заключанай працоўнай дамовы паводле гэтай пасады (прафесіі).

У адпаведнасці з новым законам наймальнікі абавязаныя інфармаваць службу занятасці аб маючым адбыцца вызваленні работнікаў не пазней, чым за два месяцы (цяпер - толькі ў выпадку масавага вызвалення). Рэалізацыя гэтай нормы дасць магчымасць забяспечыць аператыўнае прагназаванне колькасці грамадзян, што патэнцыйна маюць патрэбу ў падборы месца працы.

Органам дзяржаўнай службы занятасці насельніцтва выдаецца права поўнасцю або часткова кампенсаваць затраты наймальнікаў на навучанне работнікаў, якія знаходзяцца пад пагрозай звальнення.

Дарэчы, упершыню заканадаўча вызначаныя катэгорыі работнікаў, якія знаходзяцца пад пагрозай звальнення. Да іх належаць тыя супрацоўнікі, якія падлягаюць звальненню ў сувязі з ліквідацыяй арганізацыі, спыненнем дзейнасці індывідуальнага прадпрымальніка; папярэджаны аб скарачэнні колькасці або штату работнікаў; на ініцыятыву наймальніка знаходзяцца ў вымушаным прастоі, працуюць у рэжыме няпоўнага працоўнага часу, у адпачынку без захавання або з частковым захаваннем заробку.

У наймальнікаў, якія прыцягваюць грамадзян на аплатныя грамадскія работы, з'явілася магчымасць заключаць не толькі тэрміновыя працоўныя дамовы, але і грамадзянска-прававыя. Гэта значна спросціць працэдуру працаўладкавання на такія працы, а таксама знізіць матэрыяльныя і часовыя затраты кадравых службаў наймальнікаў.

Законам зменены і ўзроставыя крытэрыі, пры якіх наймальнікамі цалкам пакрываюцца органам па працы, занятасцi i сацыяльнай абароны выдаткі на перападрыхтоўку ці павышэнне кваліфікацыі беспрацоўных з ліку работнікаў, звольненых імі ў сувязі са скарачэннем колькасці або штату работнікаў (за выключэннем занятых на некваліфікаваных працах, а таксама тых, што дасягнулі ўзросту 50 гадоў для жанчын і 55 гадоў для мужчын) і не праходзілі паводле апошнім месцы працы цягам пяці гадоў перад звальненнем перападрыхтоўку ці павышэнне кваліфікацыі. Раней гранічны ўзрост складаў 45 гадоў для жанчын і 50 гадоў для мужчын.

Важнай навацыяй закона аб занятасці з'яўляецца і тое, што з 1 студзеня 2017 года паслугі ў працаўладкаванні змогуць аказваць толькі ўключаныя ў рэестр агенцтвы працаўладкавання (сёння дзейнасць такіх агенцтваў заканадаўча не рэгламентаваная і на яе распаўсюджваюцца толькі агульныя механізмы абароны правоў грамадзян пры выдаванні ім няякасных паслуг , у тым ліку ў сферы працаўладкавання). Пералік паслуг у садзейнічанні ў працаўладкаванні, якія прадстаўляюцца агенцтвамі на працаўладкаванне, парадак фармавання і вядзення рэестра агенцтваў будуць вызначацца ўрадам.