Святаслаў Вакарчук: Рэвалюцыі адбываюцца праз тое, што людзі дрэнна жывуць

Да прыезду «Акіяна Эльзы» ў Беларусь засталося крыху больш за месяц.

Берасце, Гародня, Магілёў, Віцебск, Гомель і Менск нароўні з Рымам, Дубаі і Сіднэем рыхтуюцца прыняць любімы гурт.

У прадчуванні «Сусветнага тура 2016-2017» у падтрымку альбома «Без між» «Афіша» датэлефанавалася да лідара гурту Святаслава Вакарчука.

- Святаслаў, на абывацельскім узроўні прынята казаць, што Украіна і Беларусь - гэта краіны-сёстры, якія падтрымліваюць адзін аднаго або як мінімум спачуваюць. Паводле вашых асабістых назіранняў як музыканта і чалавека, у якога ў нашай краіне нямала аднадумцаў, ці адчуваеце вы гэтую падтрымку? Ці ўсё толькі таму, што «так прынята»?

- Калі казаць менавіта пра гурт «Акіян Эльзы», то мы заўсёды адчувалі вялікую, шчырую падтрымку Беларусі. Вы можаце ўбачыць гэта на нашых канцэртах. Куды б мы ні прыязджалі, збіраюцца поўныя залі людзей, якія спяваюць нашы песні, хочуць слухаць іх, якія, як відаць, сапраўды любяць нашу музыку. І мы не можам заставацца абыякавымі да такой праявы любові, нават калі б былі вельмі чэрствымі. Вядома ж, мы адказваем узаемнасцю.

- Два гады таму на канцэрце ў «Менск-Арэне» АМАП адбіраў у гледачоў украінскія сцягі. Пасля гэтага выступу вы напісалі, што канцэрт быў фантастычным. Што на самой справе вы адчулі тады, калі казаць пра тыя перажыванні не адным словам, хоць і такім ёмістым?

- Я са сцэны асабіста не бачыў гэтага. Сцягі былі, як мінімум у першым радзе ў залі і ў мяне на сцэне. Сам жа канцэрт сапраўды быў шчымлівым, нават не ведаю, як пракаментаваць па-іншаму. У любым выпадку, я думаю, што сцяг нейкай дзяржавы на сцэне, у зале ў фаната - гэта праява дружбы, адносін паміж краінамі. Хіба гэта дрэнна? Гэта нармальна.

- Улетку вы напісалі ў Twitter пост, які разляцеўся па беларускім сегменту інтэрнэту: "Не лезці ў палітыку і ніякім чынам ёй не цікавіцца - гэта розныя рэчы. Можна, не будучы палітыкам, уплываць на палітыку. Гэта і значыць быць грамадзянінам».

- Як я напісаў, так і ўважаю. Усе квітнеючыя краіны былі пабудаваныя на падмурку моцнай грамадзянскай супольнасці. Я б хацеў, каб ва Украіне яна развівалася, і ўсё раблю для гэтага. То бок, гэта грамадства людзей, якія самі вырашаюць, бяруць на сябе адказнасць за змены ў краіне. Незалежна ад таго, ёсць у іх палітычны мандат ці не.

- Паводле вашых назіранняў, такіх грамадзян ва Украіне становіцца больш?

- Гэты працэс балючы, мы паступова ідзем праз досыць непрыемныя пабочныя эфекты і адчуванні. Ідзем да гэтага павольна, але ўпэўнена. Грамадзянская супольнасць не можа паўстаць там, дзе яе не было наогул, на голым месцы. Я думаю нам давядзецца прайсці дастаткова доўгі шлях.

- Ці адчуваеце вы, заўважаеце, што музыка «Акіяна Эльзы» ў нейкай ступені ўплывае на яе фармаванне?

- Усё мне кажуць пра гэта, але я не магу адчуць гэта фізічна. Калі сцвярджаюць, напэўна, так і ёсць. Значыць, акрамя творчасці мы робім яшчэ і карысную справу для нашай будучыні.

Тое, што я заўсёды кажу людзям, - думайце, шмат вучыцеся, бярыце адказнасць, не дазваляйце ўплываць на вас, прымушаць рабіць нешта супраць вашых прынцыпаў.

- У 20-м стагоддзі з музыкай праходзілі шматлікія пратэсты, перавароты. Цяпер у яе сіл паменш?

- Я не думаю, што яна наўпрост ўплывала на нейкія пратэсты. Хутчэй, была спадарожным фактарам. Як інтэрфэйс. А вось рухавік у такіх рэчах - гэта эканоміка. Эканоміка, і яшчэ раз эканоміка. Рэвалюцыі адбываюцца праз тое, што людзі дрэнна, цяжка жывуць, яны незадаволеныя сваім жыццём. Хтосьці гэтым карыстаецца. Адны з добрымі намерамі, іншыя – з дрэннымі. Хтосьці шукае шчырасці, а хтосьці маніпулюе. Але, як правіла, рэвалюцыі звязаныя з эканамічнымі фактарамі.

- А што рабіць дзяржаве, насельніцтва якога татальна апалітычнае, у якім цікавіцца палітыкай амаль раўназначна падвяргаць сябе ціску? І з эканомікай даўно ўсё не ў парадку.

- Я стараюся не каментаваць тое, што адбываецца ў іншых краінах, бо проста не ў тэме. Я добра разбіраюся ў тым, што адбываецца ў маёй. Думаю, са сваёй вы разберацеся самі.

- У пачатку гэтага года з боку шматлікіх расейскіх СМІ на адрас Беларусі пасыпаліся абвінавачванні і папрокі. Некаторыя палітолагі нават далі ёй назву «патэнцыйным Крымам». Ці ёсць ад гэтага працэсу проціяддзе, калі меркаваць па досведу Украіны?

- Украіна - моцная краіна. Яе людзі змогуць супрацьстаяць любым вонкавым і ўнутраным праблемах, якія, на жаль, існуюць у нашай гісторыі. Але я ўпэўнены, што ў будучыні ўсё будзе добра.

- Нацыянальная мова - адно з проціяддзяў?

- Я думаю, што мець сваю нацыянальную мову - гэта дар ад Бога. Людзі, якія размаўляюць на роднай мове, якая адрознівае адзін народ ад іншага, маюць больш, чым астатнія. Пры гэтым магу сказаць, ёсць шмат моцных, шчаслівых нацый, якім Бог не даў сваёй мовы. Таму адкажу так: мова - вельмі важная рэч, але не адзіная.

- А што вы можаце прылічыць яшчэ да такіх важных рэчаў?

- Самае галоўнае - нацыянальная самасвядомасць. Адчуванне, што вы як нацыя, як народ, як грамадства бачыце сваю будучыню разам і ведаеце, куды вы рухаецеся, падзяляеце погляды, якім гэта будучыня павінна быць.

- Вы рады, што зноў вяртаецеся ў Беларусь з канцэртамі?

- Вельмі рады, шалёна рады. Гэта адны з самых любімых выступленняў, якіх мы заўсёды вельмі чакаем.

- Падазраю, у вас не раз пыталіся, дзе вы шукаеце натхненне для сваёй музыкі. Але дазвольце спытаць: адкуль у вашых песнях столькі любові?

- Не ведаю. Можа быць, нейкія асаблівыя залозы выпрацоўваюць гармоны любові. (Смяецца.) Гэта жарт, вядома. Мне здаецца, усё, што ад асабістых перажыванняў. Або сэрца вялікае. У мяне, дарэчы, яно сапраўды вялікае, як паказала апошняе медыцынскае абследаванне.

- Проста калі слухаеш нават адзін альбом, немагчыма паверыць, што ўсё гэта перажыў адзін чалавек.

- Творчасць - гэта толькі злоўленая эмоцыя. Ты можаш прапусціць яе праз сябе, памятаць і напісаць пра яе зусім розныя песні. Неабавязкова кожны раз звяртацца да розных. Напрыклад, моцная туга па любімаму чалавеку можа падштурхнуць на напісанне дзесятка песень, надаўшы ім розную форму. Гэта не значыць, што адно пачуццё ў жыцці - адна песня. Калі б так было, не хапіла б усіх фарбаў і перажыванняў свету. Я ведаю, што ўнутры ў мяне ёсць шчымлівыя адчуванні з маладосці, якія часта ўсплываюць. Часам ёсць канкрэтна новыя перажыванні, і яны таксама даюць нешта. Ну а ў цэлым, прэпараваць творчасць - справа няўдзячная. Формулу творчасці мы дакладна не знойдзем. (Смяецца.)

- Дарэчы, чаму вы наважылі выступіць ва ўсіх беларускіх абласных гарадах?

- Мы заўсёды так робім, таму што прыхільнікі жывуць не толькі ў Менску. Вы лічыце, было б справядліва, калі б мы прыехалі толькі ў сталіцу?

Таму ад мяне асабіста, ад усёй групы перадайце ўсім прыхільнікам вялікае прывітанне. Вельмі чакаем вас і ў Менску, і ў Берасці, і ў Гародні, і ў Гомелі, і ў Віцебску, і ў Магілёве.