29 сакавiка 2024, Пятніца, 18:42
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

У Белавежскай пушчы ствараецца музей старажытнага чалавека

4

У музеі наведвальнікі змогуць папрактыкавацца ў стральбе са старажытнага лука і паспрабаваць выдзеўбці лодку з дапамогай каменнай сякеры.

Спецыялісты філіяла «Брестреставрацияпроект» скончылі працу над стварэннем архітэктурна-планіровачнай канцэпцыі першага ў Беларусі музея пад адкрытым небам, у якім можна будзе пазнаёміцца з побытам і культурай старажытных плямёнаў, якія засялялі тэрыторыю сучаснай заходняй Беларусі, паведамляе «Вечерний Брест».

Экспазіцыя скансэна ахопіць перыяды ад каменнага веку да сярэднявечча. Менавіта такі шырокі часовай пласт зніклых культур знойдзены археолагамі ў пушчы падчас палявых даследаванняў. Цяпер на тэрыторыі нацыянальнага парку вядома 12 помнікаў археалогіі розных эпох. Частка з іх трапляе ў зону будаўніцтва будучага музея.

ФОТА: АЛЕНА ТРЫБУЛЁВА

Ад каменнага веку да «жалезнага» гарадзішча

Аўтары канцэпцыі вылучылі некалькі функцыянальных зон музея, які зойме каля 14 га плошчы, уключаючы натуральныя лугі і ўчасткі лесу. Уваходная зона з аўтапаркоўкай, касамі ды іншымі сучаснымі будынкамі размесціцца прыкладна на паўдарогі паміж мостам у Камянюках і цэнтральным уваходам у Нацыянальны парк. Зона для правядзення фестываляў, гістарычных рэканструкцый ды іншых навукова-асветніцкіх мерапрыемстваў прадугледжвае ў тым ліку і сцэну з месцамі для гледачоў. Вучэбна-пазнавальная зона прызначаная для палявых заняткаў археалогіяй школьнікаў, у тым ліку на трэніровачным раскопе і ў «Хатцы археолага» з дэманстрацыяй археалагічнага зрэзу пад шклом у падлозе. У зоне рэкрэацыі можна будзе адпачыць у альтанцы або папрактыкавацца на спецыяльным стрэльбішча ў стральбе з спартовага лука (стрэлы, натуральна, з каменнымі ці касцянымі наканечнікамі). Плюс непасрэдна экспазіцыйная частка з дэманстрацыяй археалагічных экспанатаў і рэканструкцыяй старажытнага жылля і прадметаў побыту.

У склад асноўнай музейнай экспазіцыі ўвойдуць сем розначасовых комплексаў пэўных эпох. Месца іх размяшчэння максімальна набліжаныя да датавання археалагічных помнікаў. Два пешаходныя маршруты працягласцю 1,7 і 1,1 км пракладзены з улікам храналагічнага парадку, неабходнага для аптымальнага ўспрымання экспазіцыі. Кожны з запланаваных комплексаў мае навуковае абгрунтаванне: археалагічныя даследаванні і навуковае суправаджэнне перадпраектных работ выконвае Інстытут гісторыі НАН Беларусі. Акрамя таго, каб музей не толькі паспяхова функцыянаваў і даваў аддачу, аўтары канцэпцыі вывучылі аб'екты-аналагі ў Польшчы (у Біскупіне і Кшеменках Апатоўскіх), і Расеі (у тым ліку этна-археалагічны комплекс «Закінуты свет» у Растоўскай вобласці).

Далучыцца да гісторыі

Экспазіцыйная частка задуманая так, каб наведвальнікі маглі не толькі ўбачыць жыллё і прадметы побыту старажытных людзей, але і самі сталі часткай «жывы» экспазіцыі. Да прыкладу, на стаянцы эпохі неаліту можна будзе павучыцца здабываць агонь метадам трэння драўляных палачак і паўдзельнічаць у выдзёўбванні лодкі каменным сякерай. На стаянцы бронзавага веку - паспрабаваць сябе ў ткацтве на прымітыўным станку і афарбоўванні пражы расліннымі фарбавальнікамі. У гарадзішчы жалезнага веку можна будзе далучыцца да аднаўлення сырадутнай жалезаплавільнай печы і працэсу кавання металу ў кузні метадам і прыстасаваннямі жалезнага веку. У якасці рэканструктараў, што ўзнаўляюць жыццё старажытных плямёнаў, мяркуецца запрашаць валанцёраў з ліку гістарычных клубаў.

Усе пабудовы на тэрыторыі скансэна будуць пабудаваны менавіта так, як гэта рабілі нашы продкі. У якасці асноўнага будаўнічага матэрыялу будуць выкарыстоўвацца драўляныя жэрдкі і трыснёг. Выкарыстанне цвікоў, піл ды іншых атрыбутаў пазнейшых часоў выключаецца. Бярвёны для пабудоў павінны зачэсвацца выключна сякерай.

Каб закальцаваць асноўны маршрут, а заадно і нагадаць, што старажытныя пасяленцы гэтай тэрыторыі былі паляўнічымі і збіральнікамі, аўтары канцэпцыі прапаноўваюць наведвальнікам прайсці па «Паляўнічай сцежцы». Уздоўж сцежкі, якая ідзе паралельна акрайку лесу, будуць устаноўленыя розныя пасткі для лоўлі жывёл, лоўчыя ямы і пасткі, сілкі і сеткі, падсадныя пудзілы для лоўлі птушак, борці на дрэвах. І нават макет паляўнічага ў засадзе, збройнага рацішчам і дзідай.

Пачатак не за гарамі?

Археалагічны скансэн у пушчы ўключаны ў «Дзяржаўную праграму развіцця асабліва ахоўных прыродных тэрыторый на 2015- 2019 гады». На яго стварэнне выдаткавана 3 млрд рублёў. Першыя 500 млн ужо асвоеныя. У 2016 годзе чакаецца паступленне яшчэ 1,5 млрд. З улікам такога «дазаванага» і, як відаць, недастатковага фінансавання прапануецца падзяліць будаўніцтва на чарзе. На днях НП «Белавежская пушча» абвесціць тэндэр на выкананне будаўнічага праекта. Пры спрыяльным раскладзе будаўніцтва першай чаргі (аўтапаркоўка, галоўны ўваход, агароджа тэрыторыі і г.д.) пачнецца ўжо ў гэтым годзе. Паралельна археолагі правядуць даследаванні на месцы размяшчэння раннеславянскага паселішча. Хто ведае, колькі цікавых знаходак чакае іх тут яшчэ?

Напісаць каментар 4

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках