Беларусы пра новыя грошы: «Слізкія і пахнуць неяк дзіўна»

Першыя ўражанні аб новых грошах - у ноч беларускай дэнамінацыі.

Чатыры нулі выпарыліся, новыя грошы ўжо шамацяць у банкаматах і абменніках. Шляхам рана ўспоратых беларусаў журналісты Onliner.by адправіліся на іх пошукі. Пра тое, як яны атрымлівалі і выдаткоўвалі першыя дэнамінаваныя рублі, чытайце ў рэпартажы.

А 5-й раніцы на вакзале пуста, толькі прыбіральныя машыны ды рэдкія пасажыры. Каля абменнікаў нікога. Заходзім. Стомленая касірка сартуе новыя грошы, якія з'явіліся тут яшчэ раней (і нават манеткі, якія нам сёння афіцыйна не абяцалі).

Мяняем $125. Паводле новага курсу гэта толькі 250 рублёў. Касірка дае адну купюру 5 рублёў, тры манеты, а астатнюю суму выдае банкнотамі па 10 і 20 рублёў.

- Новенькія, чысцюткія, іх яшчэ ніхто не чапаў, без мікробаў, - жартуе касірка.

Новыя грошы паляць кішэню - іх трэба пільна пачынаць выдаткоўваць.

- О, еўра цяжэйшае, - кажа таксіст, разглядаючы навюткія двухрублёвікі. - А грошы якія, жах! Слізкія і пахнуць неяк дзіўна.

І праўда, у новых беларускіх грошай даволі спецыфічны пах. А яшчэ яны слізгаюць і храбусцяць.

- Але рэшту я Вам пакуль старымі дам, - папярэджвае таксіст. - Нашымі роднымі старымі.

У пераходзе вакзала міргае аўтамат з кавай, нейкая жанчына чакае, пакуль напоўніцца кубак. Спрабуем купіць кавы, але аўтамат манеты пакуль не прымае.

- Не бярэ, - сонна канстатуе жанчына.

- Ой, а вы не падкажаце, колькі гэта? - Працягваю ёй двухрублёвые манеты.

- Гэта, гм, - задумваецца жанчына, разглядаючы жаўтаватыя манеткі. - Дзяўчына, гэта ў Вас 2 тысячы. Бо тры нулі адкідваюць. Дык вось гэтая манета - 2 тысячы старымі. У Вас цяпер у руцэ 4 тысячы. Але гэты аўтамат з новымі купюрамі не працуе.

Застаюся без кавы. Што ж, паспрабую з новымі грашыма ў прадуктовай краме на вакзале.

- Малады чалавек, я нешта не зразумела, колькі гэта грошай? - Пытаюся ў хлопца з заплечнікам у чарзе.

- 40 тысяч, - без запінкі адказвае ён.

Прашу ў прадавачкі ваду і жуйку.

- 9800, - называе яна стары кошт.

- Гэтага досыць? - працягваю ёй два двухрублёвікі.

- Ой, гэта ў вас 8 капеек. Не, - збянтэжылася прадавачка.

- Досыць-досыць, - закрычалі з натоўпу. - Адзін рубель - гэта ж 10 тысяч.

Прадавачка палезла спраўджвацца з табліцай.

- Так, гэта 98 капеек, досыць, - пагадзілася яна і выдала рэшту.

Ля чыгуначных кас раніцай добра і халаднавата. Можа быць, нам сцягацца ў Магілёў? А чаму б і не! (Напраўду не - проста трэба выдаткоўваць грошы).

- Вы старымі або новымі будзеце разлічвацца? - пытаецца прагрэсіўная касірка.

- Новымі!

- О, у Вас ужо новыя грошы! - адразу двое пасажыраў падыходзяць да мяне. - А дайце паглядзець!

- Як быццам пластыкавыя, слізкія нейкія, - дзеляцца першым уражаннем яны. - Да еўраў падобныя і пахнуць неяк дзіўна (ну, прабачце), ведаеце.

- З вас 12 рублёў 80 капеек, - кажа касірка і забірае маю дваццатку. І рэшту выдае старымі.

- А новыя дзе? - расчаравана працягвае чарга.

- Вось калі нанясеце нам новых, тады і будзем даваць, - касіры ў сваім рэпертуары.

У «Макдональдсе», куды мы прыйшлі па першыя рублёвыя бургеры, на наш новы дзясятак збегліся ўсе мэнэджэры і прадаўцы.

- Глядзі, трэба праверыць сапраўднасць, - паказвае мэнэджэр прадаўцу, як праглядаць грошы ў ультрафіялеце.

- Ой, а пакажыце нам, - просім з фатографам. Касір паварочвае апарат. Выяўляецца, на новых грошах у ультрафіялеце свеціцца толькі адзін квадрацік.

- Шастаюць дзіўна, - прыслухоўваецца касір.

- З вас 8 рублёў 30 капеек, ці 83 тысячы, - кажа касір і дае нам новы чэк. Рэшту тут выдаюць па-ранейшаму старымі. – Удзень будуць новыя грошы, тады ўсю рэшту будзем выдаваць новымі.

Падсаджваюся да зажураных хлопцаў. Трэцякурснікі-эканамісты Міхась, Алесь і Света бавяць час да здачы практыкі.

- Чакаем вось дзевяці гадзін, - кажуць хлопцы з Берасцейшчыны (даведваемся, што Алесь са Столінскага раёна, а Міхась з Лунінецкага).

- Вы ўжо бачылі новыя грошы?

- Ой, не, пакажыце. У нас дома дык усе ўчора бегалі здымалі грошы, - кажа Алесь. -Карткі абнулялі. Бегалі, гістэрыя, што знікнуць грошы, усе 8 мільёнаў. Для нас гэта шмат.

- А што, дзівосныя, - мацаюць новыя банкноты студэнты. - Да еўраў вельмі падобныя, нават шамацяць гэтак жа.

- А манеты - копія еўра, - кажа Света. – Проста рыхт у рыхт такія. Вельмі дзіўна, што ў нас цяпер свае манеткі.

- Што будзеце рабіць з новымі грашыма, калі раптам сёння атрымаеце?

- Павязем дадому, каб бацькам паказаць. У нас жа невядома, калі будуць.