Віталь Гуркоў: Мой кумір - Кастусь Каліноўскі

Віталь Гуркоў - не толькі дзесяціразовы чэмпіён свету па муай-тай, але і чалавек з вельмі моцнай жыццёвай пазіцыяй.

У інтэрв'ю Goals.by баец распавёў, як ён захапіўся нацыянальнай гісторыяй і беларускай мовай, пра свае самыя жорсткія трэніроўкі, пра папулярнасць у Тайландзе і выпадкі судзейскага самавольства, пра тое, адкуль у беларусаў такі байцоўскі дух, і пра асаблівую залу, у якой займаецца.

«Хопіць плакаць, дзяўчынка!»

Віталь Гуркоў сустракае нас у холе Універсітэта фізкультуры ў 15.00, каб правесці ў трэніравальную залу. Спачатку баец робіць гэта спешным крокам, затым пераходзіць на бег трухам.

- Я разамнуся, проста ўжо трэніроўка пачалася, - папярэджвае Гуркоў.

Абыходзячы пустынны калідор, ён сячэ паветра кулакамі. Часам спрабуе паразіць нябачнага суперніка нагой. Нават дзеля гасцей Віталь не мае намеру зрушваць занятак ні на хвіліну. Брыгада Goals.by пакорліва спяшаецца за чэмпіёнам.

- У мяне пакуль уцягвалы рэжым. Пасля спаборніцтваў моцна не нагружаю сябе. Так што я нядоўга. Але пачынаю заўсёды своечасова, - тлумачыць свае прынцыпы спартсмен.

У зале нейкая асаблівая атмасфера. У ёй сабраныя прадстаўнікі розных стыляў адзінаборстваў. Пад гучную клубную музыку суровыя хлопцы цёпла маюць зносіны паміж сабой. Да чужынцаў яны таксама ветлыя. Аказваецца, мы патрапілі ў вельмі крутую залу.

- Справа ў трэнеры Канстанціне Маханькове, - кажа Гуркоў. - Ён дае добрую школу бокса, пісьменна падводзіць спартсменаў да спаборніцтваў. Сюды ходзяць ўсе: і тайцы, і кікбаксёры. Праўда, у гэтую залу трапляюць толькі людзі, якія дасягнулі ў сваім відзе спорту пэўнага ўзроўню. У нашага настаўніка ёсць што ім даць. Максім Спадаранка, Павел Турук - чэмпіёны свету па кікбоксінгу. Вядомы баксёр Сяргей Карнееў. Юрый Булат - шматразовы чэмпіён свету па муай-тай - тут часта бывае. Ён ужо гуляючы трэнер. Усё яшчэ прыходзіць, тлумачыць тактычныя моманты. Так што ў нас у зале добрая каманда, і ў мяне ёсць нядрэнныя спарынг-партнёры.

Трэнера ўсе слухаюць беспярэчна (дарма што чэмпіёны). Той не цэрымоніцца. У разміначным спарынгу Гуркоў прапускае ўдар голым кулаком, без пальчаткі, у твар і на секунду прыпыняе бой.

- Хопіць плакаць, дзяўчынка! Працуй! - выпаліў настаўнік. З боку падалося, што ўдар на самой справе быў балючым.

«Дрышч сотку падняў!»

«Уцягвалая трэніроўка», падчас якой Гуркоў «не вельмі напружвае сябе», расцягнулася на паўтары гадзіны. Байцы шмат працавалі ў парах. Не хочацца ўдавацца ў дэталі, але практыкаванне на вестыбюлярны апарат заслугоўвае ўвагі. Спартсмен нахіляецца і пачынае з максімальнай хуткасцю круціцца на месцы. Працэдура займае секунд 40. Пасля яе трэба разагнуцца і замерці там, дзе стаіш. Далей ідуць дзве хвіліны бою.

- Ух, часам здаецца, што я цэлую вечнасць круціўся пасля аднаго такога раўнда... Хоць гэта не так складана. Прывыклі. Сёння жым штангі лежачы мяне забіў. Мы падабраліся да вагі 100 кілаграмаў. Проста выціснуць сотку не так складана. Цяжка было з-за таго, што я ўжо правёў паўнавартасную трэніроўку. Ды і ўздым кілаграмаў праходзіў лесвічкай. Мне было неабходна выціснуць 10 разоў больш за 70 кіло. Удалося. Скончылі на сотцы. Гэта вельмі добры вынік. Тым больш пакуль я не выкарыстоўваю спартыўнае харчаванне.

Трэнер не пакінуў дасягненне Гуркова без ўвагі. «Дрышч сотку падняў!» - абвясціў ён на ўсю залу.

- Самае складанае практыкаванне ў жыцці? - працягваем распытваць Віталя.

- Нашы баі доўжацца тры раўнда па тры хвіліны. Дык вось, за два тыдні да бою робіцца шалёны занятак. Праводзіцца бегавая праца. Я павінен выканаць, скажам так, формулу бою. Тры хвіліны бяжыш з максімальным тэмпам. За гэты час трэба паспець пераадолець кіламетр. Тут, як правіла, усё нармальна. Потым хвіліну адпачываеш, але адчуваеш, што ты яшчэ ні фіга не аднавіўся. Далей - той жа самы бег. І ўжо разумееш, што ногі прыліпаюць да пакрыцця. Дыхаць становіцца ўсё цяжэй і цяжэй. Бяжыш толькі на маральна-валявых. Але неяк спраўляешся. На трэці круг сіл наогул не застаецца. Адзін раз, калі я так выбягаў, ужо прабачце за падрабязнасці, мяне званітавала. Стан такі, што баліць абсалютна ўсё. Адчуваеш зубы да каранёў. Галава сціскаецца. Адчуванні вельмі непрыемныя. Я, дарэчы, пасля гэтага практыкавання стаў сачыць за лёгкай атлетыкай. Цікава, як бегуны змагаюцца з такімі дыстанцыямі. Гэта на самой справе вялікая барацьба чалавека з самім сабой.

Грунвальдская бітва і Кастусь Каліноўскі

Гуркоў - вялікі аматар нацыянальнай гісторыі. Гэта не сакрэт. Ён шануе беларускую мову і культуру. Больш за тое, ужо сам збольшага ўвайшоў у гісторыю - Віталь стаў першым спартсменам, хто ў эфіры нашага ТБ загаварыў па-беларуску.

- Любоў да гісторыі з’явілася яшчэ са школы. Мой настаўнік займальна пра яе расказваў, неяк цікавіў нас, дзяцей. Я заўсёды стараўся вучыць гэты прадмет. Але экзамен так і не здаў на пяць. Паставілі мне чатыры. У мяне дрэнная памяць на даты. Здаецца маляўніча ўсё апісваў. А вось даты павыляталі з галавы. Любімая дата? Грунвальдская бітва. 1410 год я добра запомніў. Наогул, мяне ўражваюць моманты, калі людзі ішлі проста з косамі на смерць, калі яны паміралі за радзіму, адстойваючы свае пазіцыі, сваю культуру, мову. Гэтымі падзеямі варта ганарыцца, і з гэтага трэба браць узор.

Сваім жыццёвым арыенцірам Віталь Гуркоў называе Кастуся Каліноўскага.

- Думаю, гэты чалавек можа быць не толькі маім кумірам, але і кумірам любога іншага беларуса.

«Дзесьці ў Тайландзе чахлы з малюначкам беларуса - ці не крута?»

Было чакана, што ў роліку праекта «Будзьма беларусамі», які быў прадстаўлены грамадскасці з новым канцэптам - «Культура паляпшае жыццё», Гуркоў узяў актыўны ўдзел.

- З задавальненнем пагадзіўся на гэтую прапанову. Для мяне як патрыёта вялікі гонар зняцца ў гэтым відэа. Баі баямі. Але і ад маіх поспехаў павінен быць нейкі сэнс. Проста спартсменаў высокага класа шмат. А тых, хто яшчэ і ў звычайным жыцці чагосьці дасягнуў, менш. Важна, каб чэмпіён яшчэ нешта рабіў для сваёй краіны і народа, акрамя профільных дасягненняў.

Не дзіўна, што і ўся нацыянальная зборная Беларусі па тайскім боксе за «беларусізацыю». Так, мінулым летам на чэмпіянат Еўропы ў Партугалію каманда адправілася ў форме, якая была падпісаная на роднай мове, прычым лацінкай. А на эмблеме нашых тайцаў быў намаляваны крылаты гусар. Футболкі для тайбаксёраў падрыхтавала ўсё тая ж кампанія «Будзьма беларусамі».

- Думаю, дзякуючы гэтаму папулярнасць нашай краіны расце. Мой сябар неяк скінуў фатаграфію ў Фэйсбуку. Ён адпачываў у Тайландзе, дзе я ўдзельнічаў у турніры ў мінулым годзе. Там, аказваецца, робяць чахлы для iPhone з маёй выявай. Дзесьці ў Тайландзе чахлы з малюначкам беларуса - ці не крута?

- Яшчэ выпадкі папулярнасці?

- Гісторыя адбылася пасля турніру «Thai Fight» усё ў тым жа Тайландзе. У фінале я баксіраваў з тайцам Буакхаў. Ён чэмпіён К1. Яго любіць уся краіна. Ён супергерой Тайланда. Трансляцыя гэтага паядынку ішла на ўсю Азію. Я прайграў, але выдаў нядрэнны бой. І ў гэты ж дзень у дзве гадзіны ночы з трэнерам пайшлі есці ў звычайную брудную забягалаўку. Замовілі рыс з морапрадуктамі. Сядзім, чакаем. І тут прыходзіць заспаны падлетак гадоў 15-16. Глядзіць на мяне і пытае на англійскай: «Ты з Thai Fight?» Я сказаў, што не. Ён задумаўся. Падышоў яшчэ раз. Настойваў, што дакладна бачыў мяне па тэлевізары. Я па-ранейшаму аднекваўся. У выніку хлопец рэзка падняў маю майку і ўбачыў знаёмую татуіроўку. Так і вылічыў мяне. Пасля гэтага спакойна паесці мы не змаглі. Усе, хто былі ў гэтай забягалаўцы, сталі фатаграфавацца са мной, размаўляць. Адчуў сябе шалёнай поп-зоркай нейкай. Не буду хаваць - прыемна, калі дзякуючы мне даведваюцца, што такое Рэспубліка Беларусь.

- Пра падобную папулярнасць у нашай краіне можна казаць?

- Не. Ці крыўдна? Таксама не. Часам хочацца адпачыць ад публічнасці. Часам перажываю, што адказаў журналісту груба або дзесьці недарэчна аджартаваўся. Хтосьці ж можа падумаць, што я «выпендрываюся», а на самой справе ўсё гэта не са зла. Як кажа адзін з маіх любімых рок-музыкаў Пётр Мамонаў: «Што вы мяне ставіце на бачнае месца? Я такі ж, як і вы, кожную раніцу ў тралейбусе езджу». Увогуле, разумею, чаму ў Беларусі не такі папулярны. У нас жа не ЗША. Усё будуецца па іншых законах. У людзей іншыя клопаты.

«Усе нашы хлопцы ўжо сутыкаліся з судзейскай самаўпраўнасцю»

Здаецца, у адзінаборствах усё проста: хто на насціле, той і прайграў. Аднак да насціла справа не заўсёды даходзіць. Часам па заканчэнні бою на нагах застаюцца абодва суперніка. І тут ужо вырашаюць арбітры. Неадназначнасць судзейскіх вердыктаў - вось што радніць муай-тай з мастацкай гімнастыкай.

- Мы ўвесь час пакутуем ад гэтага. Усе нашы хлопцы ўжо сутыкаліся з судзейскай самаўпраўнасцю. Я ў апошні раз трапіў у падобную сітуацыю месяц таму ў Санкт-Пецярбургу на Сусветных гульнях баявых мастацтваў. Для нас гэта як Алімпіяда. У папярэдніх баях мне «пашанцавала» трапіць на моцных спартсменаў. Некаторыя былі вышэйшыя за мяне на галаву. Досыць дзіўна, улічваючы, што рэдка сустракаю такіх жа рослых людзей, як і я, у вазе да 71 кілаграма. У другім баі я прапусціў моцны ўдар з калена у рабро. Утварылася расколіна. Жудасны стан. Немагчыма было ні паварушыцца, ні пасмяяцца, ні чхнуць. Невыносны боль. Але я прайшоў далей. У фінале трапіў на расейца, які дабраўся да яго ў лёгкім рэжыме. Яго падцягвалі, як маглі. Усё ж такі прадстаўнік Расеі. І вось я выходжу на бой. Адразу зразумеў, што суддзі - зліўная брыгада. Што гэта значыць? Гэта значыць, што выйграць немагчыма.

Турніру папярэднічаў відэазварот Уладзіміра Пуціна. Паядынкі актыўна трансляваліся па расейскім тэлебачанні. Плюс на шматлікіх баях прысутнічалі сур'ёзныя палітычныя чыноўнікі. А мой бой быў вызначальным. У выпадку перамогі майго суперніка Расея займала першае агульнакаманднае месца, у выпадку паразы першынстваваў Тайланд. Увогуле, усё было супраць мяне.

У першым раўндзе падціскаў суперніка. Бегаў за ім. Але не мог толкам ударыць з-за дзікага болю ў рабры. Зразумеў, што бакавыя ўдары рукамі і нагамі наносіць проста не ў стане. Цяжка ўсё ж такі, калі рабро храбусціць. У арсенале заставаліся толькі прамы ўдар рукі і барацьба ў клінчы. Аднак і ў другім раўндзе я перайграў суперніка. У трэцім дзякуючы адрэналіну наогул перабіў. Нават пра боль у рабры забыўся. Увогуле, выйграў без пытанняў. Расеец пазбягаў працы, элементарна не хацеў выйграваць бой - ён не нанёс ніводнага акцэнтаванага ўдару! Упершыню сутыкнуўся з чымсьці падобным у маёй практыцы. Гэты чувак пастаянна ўцякаў. Але насуперак абсалютна ўсім спартыўным законам перамогу аддалі яму.

- Што наконт апеляцыі?

- Не было сэнсу яе падаваць. Абсалютна ўсе суддзі аддалі перамогу суперніку. Нават аднаго чалавека не знайшлося, хто стаў бы на мой бок. Хоць трэці раўнд я дакладна выйграваў у адны вароты. Мне было проста крыўдна да слёз. Быў добра гатовы да турніру. А тут...

Танкі і дух воіна

Беларускія байцы ледзь не адзіныя, хто можа скласці канкурэнцыю тайцам у іх «тытульным» відзе спорту - тайландскім боксе.

- Тайцы адкрыта кажуць, што ў беларусаў свая ўнікальная школа, якая можа параўнацца з падрыхтоўкай у Тайландзе, - адзначае Гуркоў.

Так, з 2005 года зборная Беларусі пяць раз заваёўвала тытул чэмпіёна свету і чатыры разы была мацнейшай на чэмпіянаце Еўропы па кікбоксінгу і тайландскім боксе.

- Мы заўсёды займаем высокія месцы ў камандным заліку. Хоць на іх прэтэндуюць такія вялікія дзяржавы, як Расея і Тайланд. Але і ў нас ва ўсіх байцоўскіх відах спорту добрая школа. Вялікія традыцыі. Адкуль? Напэўна, таму што жыць у краіне ў нас не так проста. У людзей ёсць характар. Яны ўмеюць трываць. Танкі праз нас хадзілі ў адзін і другі бок. Гістарычна так склалася, што мы заўсёды бралі ўдзел у нейкіх баявых дзеяннях. У нас ёсць дух воіна.

«У тайскі бокс прыйшла камерцыя»

Муай-тай у Тайландзе - нацыянальны від спорту. Віталь Гуркоў тлумачыць, чаму:

- Залаў - куча. У войску, у інстытутах, у паліцыі займаюцца тайскім боксам. Гэта адзін са спосабаў для тайцаў выйсці з галечы, чагосьці дамагчыся, зарабіць грошай, дапамагчы сваёй сям'і. Бо зараз гэты від спорту выйшаў на новы ўзровень. У тайскі бокс прыйшла камерцыя . З'явілася шмат рэкламы, сталі круціцца вялікія грошы.

Зборы ў Тайландзе ў нас не праходзяць. Гэта вельмі дорага. Хоць зборная Расеі, напрыклад, вывозіць увесь склад два разы на год. І юніёраў, і жанчын, і мужчын. А гэта дзесьці паўтары тысячы даляраў на чалавека. У нас такіх грошай няма. Мы трэніруемся ў залах Менска. Часткова фінансуе нас Міністэрства спорту. Я таксама атрымліваю зарплату ад гэтай арганізацыі.

- Яна больш сярэдняга месячнага дастатку беларуса?

- А гэта колькі, па-вашаму?

- Каля 500 даляраў.

- Так, крыху больш.

Зрэшты, Гуркоў падкрэслівае, грошы не стаяць для яго на першым месцы.

Впрочем, Гурков подчеркивает, деньги не стоят для него на первом месте.