Мядзведзі вярнуліся ў Чарнобыль пасля векавой адсутнасці

Навукоўцы паказалі першыя фатаграфіі, якія сведчаць аб тым, што ў Чарнобыльскую зону адчужэння вярнуліся бурыя мядзведзі.

Выявы былі атрыманыя з дапамогай фотапастак, устаноўленых для таго, каб дапамагчы зразумець, як радыяцыйнае апрамяненне ўплывае зараз на жыццё жывёл каля АЭС, паведамляе BBC.

Бурых мядзведзяў не бачылі ў гэтым раёне больш за сто гадоў, хоць час ад часу з'яўляліся прыкметы іх магчымай прысутнасці. Зона адчужэння - тэрыторыя, якая падвергнулася інтэнсіўнаму забруджванню радыенуклідамі ў выніку аварыі на Чарнобыльскай АЭС.

«Наш украінскі калега Сяргей Гашчак устанавіў некалькі фотапастак, каб зразумець, што ж адбываецца з дзікай прыродай у зоне адчужэння», - тлумачыць кіраўнік праекта Майк Вуд з Сэлфардскага ўніверсітэта.

Менавіта на здымках, атрыманых з адной з такіх камер у кастрычніку, бачны буры мядзведзь.

«Да гэтага выказваліся здагадкі, што бурыя мядзведзі жывуць у гэтым раёне, аднак, наколькі нам вядома, нікому да гэтага не атрымоўвалася атрымаць доказы іх прысутнасці», - кажа доктар Вуд.

Паводле тэорыі даследчыкаў, жывёлы павінныя былі адрэагаваць на эвакуацыю людзей з Чарнобыля, а значыць і звязаных з імі рызык.

Акрамя таго, паводле здагадкі навукоўцаў, звычкі жывёл маглі памяняцца і з прычыны самога забруджвання.

Даследчыкі зыходзяць з таго, што жывёлы ўзаемадзейнічаюць з навакольным асяроддзем па-рознаму. У розных відаў свае перавагі: многія імкнуцца быць бліжэй да ракі, іншыя, наадварот, жывуць у гушчары лесу.

Навукоўцы спрабуюць зразумець, як забруджванне змяніла перавагі жывёл у ежы і асяроддзі пражывання.

Пасля выбуху ў красавіку 1986 года, які лічыцца найбуйнейшай у свеце аварыяй на АЭС, больш за 110 тысяч чалавек былі пераселеныя са сваіх дамоў за межы 30-кіламетровай зоны вакол ЧАЭС.

У наступныя гады гэта месца стала найважнейшай крыніцай інфармацыі для навуковых даследаванняў аб наступствах радыеактыўнага забруджвання.

Каманда доктара Вуда вывучае, як «знізіць нявызначанасць у ацэнцы рызык для чалавека і жывёл, звязаных з уздзеяннем радыяцыі, і прыбраць непатрэбны кансерватызм пры разліку рызык».

Каб атрымаць уяўленне пра жывёл, якія сустракаюцца ў зоне адчужэння, каманда падзяліла зону, якая даследуецца, на тры раёны: высокага, сярэдняга і нізкага забруджвання.

У гэтых раёнах былі ўстаноўленыя 84 камеры. З іх - па 14 камер, якія працуюць увесь час у кожным раёне.

«Многія раёны ў зоне адчужэння ўжо зусім зараснікі. Калі не прыбраць траву, вы, напрыклад, ніколі не ўбачыце, як міма прабягаюць зайцы або лісіцы», - распавядае доктар Вуд.

Доктар Вуд і каманда даследчыкаў будуць прадаўжаць працаваць з фотапасткамі да канца 2015 года.

«Пасля таго, як мы скончым даследаваць, якія жывёлы і ў якой колькасці водзяцца ў зоне адчужэння, мы зможам выбраць адзін канкрэтны від для назіранняў і прыступім да адлову жывёл. Мы ўстановім нашыйнікі з GPS-сігналам на гэтых жывёл, а таксама вымяральную тэхніку, каб мы маглі адсочваць іх перамяшчэнні па зоне адчужэння на працягу года і таксама замяраць узровень радыяцыі», - распавядае навуковец.

Навукоўцы спадзяюцца, што такім чынам змогуць праверыць на мясцовасці працаздольнасць сваіх мадэляў, якія паказваюць, як уплывае той ці іншы ўзровень радыяцыйнага заражэння мясцовасці на жывыя арганізмы.