Лукашэнка «закапаў» яшчэ сотню мільёнаў даляраў

Замест прыцягнення да кіравання прафесіяналаў улады закопваюць грошы беларусаў.

Калі ўспомніць сучасную гісторыю гэтага прадпрыемства, то нават незразумела – смяяцца або плакаць, піша «Салідарнасць».

Некалькі гадоў таму Аляксандр Лукашэнка расказаў журналістам: у 1999 годзе французскія інвестары прапаноўвалі купіць гэты завод выпуску цэменту то за $25 млн, то за $50 млн.

– Я прыехаў сюды спецыяльна тады. Паглядзеў, паглядзеў – навошта?... Чаму нам не займацца гэтым? – падзяліўся ўспамінамі кіраўнік.

Яго словы пацвярджаюць публікацыі ў прэсе. У 2002 годзе газета «Беларусы і рынак» пісала: шэраг замежных фірмаў гатовыя ўкладваць інвестыцыі ў ААТ «Краснасельскбудматэрыялы».

Але ўлады надумалі па-іншаму. Праз некалькі гадоў гендырэктар ААТ «Краснасельскбудматэрыялы» Валянцін Вераціла распавёў «Эканамічнай газеце»: цягам 1999-2003 гг. таварыства атрымала з бюджэту 22,85 млрд. рублёў, за іх быў пабудаваны «фактычна, новы завод», бюджэтныя пазыкі былі выплачаныя шляхам перадачы акцый ва ўласнасць дзяржавы.

Але гэта было толькі пачаткам уліванняў у завод шалёных грошай з боку дзяржавы. У 2007-м Лукашэнка паставіў задачу мадэрнізаваць прадпрыемствы цэментнай галіны з мэтай павелічэння магутнасцяў і паставак на экспарт.

Важная дэталь: у гэты час і ў наступныя гады інвестары ўсё яшчэ гатовыя былі ўкласціся ў прадпрыемства, дзе была занятая палова насельніцтва пасёлка Краснасельскі Ваўкавыскага раёна. Кантрольны пакет акцый хацеў купіць ірландскі холдынг CRH. Была таксама цікавасць да заводу з боку нямецкага HeidelbergCement і французскага Lafarge.

Але дзяржава зноў наважыла выдаткаваць бюджэтныя грошы.

Мадэрнізацыя ААТ «Краснасельскбудматэрыялы» завяршылася ў 2012 годзе. Паводле звестак беларускіх тэлеканалаў, яна каштавала $220-300 мільёнаў. Хоць, магчыма, гэта няпоўная лічба. У цэлым мадэрнізацыя цэментнай галіны ў 2008-2013 гадах абышлася паводле паведамленняў прэсы ў $1,2 мільярдаў.

Лукашэнка быў напоўнены аптымізмам, запускаючы прадпрыемства пасля мадэрнізацыі, а тэлеканал АНТ сцвярджаў: з улікам прымянення сучаснай тэхналогіі, завод павінен хутка акупіцца.

Памылка ўладаў мела амаль катастрафічныя наступствы. Будаўнічы бум у Беларусі і Расеі скончыўся, а беларускі тавар да таго ж адрозніваецца высокім сабекоштам у параўнанні з канкурэнтамі.

Аб вяртанні сродкаў, укладзеных у неабдуманую мадэрнізацыю ААТ «Краснасельскбудматэрыялы», сёння гаворка наогул не ідзе. Вярнуць завод хоць бы на рэнтабельнасць. У 2015 годзе паводле звестак Мінфіна чыстая страта ААТ «Краснасельскбудматэрыялы» склала блізу 250 млрд. рублёў, або блізу $15 млн.

Паводле вынікаў першага паўгоддзя гэтага года «Краснасельскбудматэрыялы» і зусім занялі трэці радок у спісе самых стратных ААТ краіны – з чыстай стратай 254 млрд. рублёў, або блізу $12, 5 млн.

І пры гэтым прадпрыемства рэгулярна атрымлівае дапамогу ад дзяржавы. Апошняя на гэты момант паступіла 4 лістапада. Пастановай Саўміна ад №904 прадугледжана, што заводу выдзеляць на будаўніцтва новай лініі 2 млн «новых» рублёў (блізу $1 млн) з пазабюджэтнага цэнтралізаванага інвестыцыйнага фонду Мінэнерга. І увагу – «на беззваротнай аснове».

Сітуацыя паказальная. Замест таго, каб аддаць кіраванне прадпрыемствамі на водкуп прафесіяналам з ліку замежных інвестараў, улады рэгулярна прымаюць некампетэнтныя рашэнні і закопваюць грошы падаткаплацельшчыкаў у зямлю. Бізнэсоўцы аказваюцца за кратамі ў падазрэнні ў нанясенні шкоды на нязначныя сумы, а тыя, хто выкідвае на вецер сотні мільёнаў даляраў, не нясуць ніякай адказнасці і працягваюць памнажаць колькасць стратных прадпрыемстваў.