Як і чаму Мэркель можа паўплываць на Трампа

У бундэстагу палітыкі і экспэрты абмеркавалі перспектывы стасункаў Нямеччыны і ЗША за прэзідэнта Трампам.

За час, які прайшоў пасля ягонай перамогі на прэзідэнцкіх выбарах у ЗША, Дональд Трамп паспеў сказаць шмат чаго, што, паводле ідэі, павінна было б устрывожыць урад ФРГ. І пра трансатлантычную салідарнасць, і пра амерыканскія гарантыі ў рамках NATO, і пра Еўрапейскі Звяз, і пра міграцыйную палітыку канцлеркі ФРГ, і асабіста аб самой Ангеле Мэркель.

Афіцыйны Бэрлін, аднак, пастанавіў ніяк не каментаваць небясспрэчныя заявы будучага амерыканскага прэзідэнта да яго ўступлення ў пасаду. Але чым менш часу заставалася да 20 студзеня - дня інаўгурацыі 45-га прэзідэнта ЗША, тым больш актыўна і адкрыта абмяркоўваюць не абцяжараныя ўрадавай адказнасцю нямецкія палітыкі пытанне аб тым, чаго варта чакаць Нямеччыне ад Дональда Трампа, піша «Нямецкая хваля».

Трамп і ягоная каманда

У сераду, 18 студзеня, у зале бундэстага №1228 яблыку не было дзе ўпасці. Парламенцкая фракцыя ХДС/ХСС праводзіла тут канферэнцыю, прысвечаную перспектывам трансатлантычных стасункаў.

Павышаную цікавасць дэпутатаў і журналістаў прыцягнулі галоўныя дакладчыкі. У іх ролі выступілі Стывен Хэдлі, які займаў пасаду дарадцы ў нацыянальнай бяспецы прэзідэнта ЗША Джорджа Буша-малодшага, і Крыстаф Хойсгэн - галоўны замежнапалітычны кансультант канцлеркі і будучы амбасадар ФРГ у ЗША.

Раней, сказаў Хэдлі, замежная палітыка ЗША адрознівалася пераемнасцю, цяпер такой пераемнасці, хутчэй за ўсё, не будзе, пад пытанне пастаўленыя прынцыпы, якія ўважалі за непарушныя. Але гэта не значыць, што ўсё стане горшым, што Трамп, з выразу Хэдлі, "пусціць цягнік пад адхон".

"У Трампа яшчэ няма якіх-небудзь замежнапалітычных канцэпцый, у яго ёсць толькі інстынкты, але пры гэтым ён, да здзіўлення многіх, сабраў вельмі добрую каманду, людзей, да якіх ён, хутчэй за ўсё, будзе прыслухоўвацца", - патлумачыў Хэдлі і параіў нямецкім палітыкам не спяшацца з рэакцыяй на твіты абранага прэзідэнта, а заручыцца стратэгічным цярпеннем.

Трамп і Мэркель

Другую параду, якую даў Стывен Хэдлі, - як мага хутчэй ехаць у Вашынгтон, гаварыць з Трампам: "Ён не ведае шмат чаго з таго, што вы ўважаеце за само сабой разумелае. Вы павінны яму расказаць пра гэта, ён выслухае, ён будзе вучыцца". І найперш гэта тычыцца канцлеркі ФРГ, у якой, паводле ацэнкі Хэдлі, ёсць высокія шанцы уплываць на будучую палітыку Вашынгтона, бо добрыя стасункі з Нямеччынай Трамп уважае за прыярытэтныя.

"Ангела Мэркель, - нагадаў дакладчык, - мела справу з вельмі рознымі прэзідэнтамі ЗША, і з усімі здолела наладзіць цудоўныя стасункі. Ці здолее і з Дональдам Трампам". Канцлерка Мэркель, напрыклад, магла б растлумачыць яму, чаму Нямеччына разглядае як вельмі важныя, фундаментальныя трансатлантычныя стасункі.

"Без Амерыкі не было б Федэратыўнай рэспублікі, яе Асноўнага закона. У Бэрліне не было б паветранага моста (у перыяд савецкай блакады горада пасля заканчэння Другой сусветнай вайны. - Рэд.), - пералічваў Крыстаф Хойсгэн. - Без нашых амерыканскіх сяброў не было б NATO і гарантый бяспекі ў гады халоднай вайны. А галоўнае - не было б аб'яднання Нямеччыны ў тым выглядзе, у якім яно адбылося".

Дарадца канцлеркі ўпэўнены, што гэты падмурак стасункаў Нямеччыны і ЗША астоіцца, а са звестак друку, ФРГ нямецкія дыпламаты ўжо рыхтуюць глебу для блізкага візіту Мэркель у Вашынгтон.

Ці будуць перамены ў сусветнай палітыцы?

Перамен у сусветнай палітыцы ў Бэрліне не толькі чакаюць, але і думаюць, што яны ўжо ідуць. ЗША, як выказаўся Хойсгэн, "не хочуць ці, магчыма, не могуць браць на сябе ранейшую ролю сусветнага паліцэйскага". Гэта тычыцца Блізкага і Сярэдняга Усходу. "Дзякуючы фрэкінгу ЗША могуць самі забяспечваць сябе нафтай і газам, - растлумачыў Хойсгэн, - таму не ў той жа ступені, як раней, зацікаўленыя ў стабільнасці гэтага рэгіёну".

Выснова - Еўропе і Нямеччыне давядзецца браць на сябе больш адказнасці, і гэта ўжо адбываецца. У якасці прыкладаў ён падаў удзел еўрапейцаў у дасягненні дамоўленасці аб іранскай ядзернай праграме, іх ролю на Балканах і ў перамовах аб урэгуляванні ўкраінскага крызісу.

З'яўленне так званага "нармандскага фармату" Хойсгэн уважае ў пэўным сэнсе за вымушаны захад, прыняты ў сітуацыі, "калі ЗША не паспрабавалі ў дыялогу з Расеяй пераадолець гэты крызіс, і тады ўзніклы вакуум давялося запаўняць канцлерцы ФРГ і прэзідэнту Францыі".

Угода Трамп - Пуцін?

Стывен Хэдлі, аднак, не выключае, што з прыходам у Белы дом новага прэзідэнта сітуацыя можа змяніцца, што Трамп захоча пайсці на ўгоду з Крамлём, што скампрамэтуе амерыканскія прынцыпы, і гэта яго турбуе больш за ўсё.

З гутарак з людзьмі з найбліжэйшага атачэння будучага прэзідэнта Хэдлі зрабіў выснову, што Трамп напраўду думае, што ЗША няправільна павялі сябе пасля заканчэння халоднай вайны, што пашырэнне NATO было памылкай, правакацыяй Расеі, што не варта было падтрымліваць рэвалюцыю на Украіне.

Стывен Хэдлі таксама выступае за паляпшэнне амерыкана-расейскіх стасункаў, спадзяецца, што Трампу ўдасца чаго-небудзь дасягнуць на гэтым кірунку, але мяркуе, што "рэаліі пуцінскай палітыкі не дазволяць яму зайсці так далёка, як яму хацелася б".

Бэрлін жа мае намер растлумачыць амерыканскаму аматару ўгод, што ўкладаць іх мае сэнс толькі з тым, хто выконвае дасягнутыя дамоўленасці. Украінскі крызіс, са слоў Хойсгэна, стаў вынікам менавіта таго, што адная са старон не выканала ўмовы ўгоды.

"20 гадоў таму ўрад Украіны пагадзіўся адмовіцца ад ядзернай зброі ў абмен на расейскія гарантыі ўкраінскага суверэнітэту і тэрытарыяльнай цэласнасці, - нагадаў ён. - І тыя ўмовы ўгоды не былі выкананыя".