29 сакавiка 2024, Пятніца, 2:28
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Эканоміка «ўпёрлася» ў столь

24
Эканоміка «ўпёрлася» ў столь

Курс рубля можа абрынуцца раптоўна.

Эканоміка Беларусі нестабільная праз нізкую канкурэнтаздольнасць прадукцыі прадпрыемстваў. Гэта не дазваляе зніжаць цяжар ад замежнай завінавачанасці і прыводзіць да патрэбы новых запазычанняў для яе рэфінансавання.

Такім меркаваннем у інтэрв'ю Thinktanks.by падзяліўся экспэрт Беларускага эканамічнага даследча-адукацыйнага цэнтра Дзмітрый Крук.

Прычына «росту» імпарту - недастатковая канкурэнтаздольнасць беларускіх тавараў

«Эканамічны «рост» упёрся ў столь. Падвышэнне даходаў і стымуляванне эканамічнай актыўнасці больш стымулюе ўздзеянне попыту на імпартныя тавары, а не на айчынныя. У сувязі з тым, што пры павелічэнні даходаў імпарт расце апераджальнымі тэмпамі, тэхнічна ён становіцца бар'ерам для росту выпуску. Але прычынай таго, што імпарт «расце», з'яўляецца недастатковая канкурэнтаздольнасць айчыннай прадукцыі», - паведаміў Дзмітрый Крук. Ён дадаў, што хуткае аднаўленне імпарту ў гэтым годзе - гэта вынік толькі таго, што і спажыўцы, і беларускія бізнэсоўцы ў многіх пазіцыях аддаюць перавагу імпартным таварам.

Рост імпарту не толькі абмяжоўвае рост выпуску, але і стварае іншыя рызыкі - ён можа прывесці да новых дысбалансаў у замежным гандлі і нестабільнасці на валютным рынку.

«Калі не будзе спрыяльнай кан'юнктуры, якая дазволіла б забяспечыць апераджальны рост экспарту, рост імпарту з часам прывядзе да ціску на абменны курс. Попыт на валютным рынку пачне павялічвацца, валюта стане больш дарагой, і як вынік імпарт таксама стане больш дарагім», - мяркуе экспэрт.

Адміністрацыйнае абмежаванне імпарту малаімавернае

Дзмітрый Крук сумняваецца, што беларускія ўлады пойдуць на адміністрацыйныя меры, накіраваныя на скарачэнне імпарту: «Наўрад ці можна чакаць дырэктыўных захадаў для абмежавання імпарту ў найбліжэйшай перспектыве. Абмежаваць імпарт не так проста, асабліва ўлічваючы ўдзел Беларусі ў Мытным саюзе».

Экспэрт адзначыў, што «для ўплыву на спажывецкі імпарт практычна няма інструментаў. А калі казаць пра спецыфічныя катэгорыі тавараў, над якімі ў дзяржавы ёсць наўпроставы кантроль, то тут усе інструменты ўжо задзейнічаныя, і наўрад ці можна знайсці нешта новае.

У інвестыцыйным імпарце новаўвядзенні таксама малаімаверныя. На пастановы прыватных фірмаў пра імпарт інвестыцыйных тавараў дзяржава практычна не можа ўплываць. Калі імпартныя інвестыцыйныя тавары закупляюць дзяржпрадпрыемствы, то звычайна гэта адбываецца ў сітуацыі, калі такі імпарт з'яўляецца безальтэрнатыўным, альбо ажыццяўляецца пад звязаныя крэдыты, альбо праз тое, што няма айчынных альтэрнатыў».

Калі на экспартных рынках не будзе спрыяльнай кан'юнктуры, пачнецца ціск на курс рубля

У 2015-2016 гадах экспарт у натуральным вылічэнні рос, а імпарт скарачаўся або стагнаваў, і дзякуючы гэтаму стан беларускага гандлёвага балансу істотна палепшыўся. «Але гэты зачын, які мы атрымалі за кошт добрай кан'юнктуры на сусветных рынках, блізкі да заканчэння. У выпадку, калі на экспартных рынках не будзе адбывацца спрыяльных падзей, можна чакаць, што неўзабаве пачнецца ціск на курс беларускага рубля», - мяркуе Дзмітрый Крук.

Агулам сітуацыя ў замежным гандлі не моцна абнадзейвае: пры росце коштавых сум экспарту ў апошнія два кварталы рост яго фізічнага аб'ёму застаецца вельмі сціплым. Акрамя гэтага, рост экспарту ў фізічным вылічэнні шмат у чым быў дасягнуты за кошт гандлю калійнымі ўгнаеннямі, кошт і попыт на якія моцна залежаць ад сітуацыі на сусветных рынках. Росту экспарту за кошт з'яўлення новых канкурэнтаздольных тавараў краіне відавочна не стае, і наўрад ці яго можна чакаць у агляднай будучыні.

Рэфінансаванне старых крэдытаў будзе патрэбнае бесперапынна

Экспэрты не раз казалі пра тое, што адчувальны рост канкурэнтаздольнасці недасяжны без правядзення структурных рэформаў. Да таго часу, пакуль статус-кво будзе захоўвацца, абмежаваны і нестабільны рост эканомікі не дазволяць Беларусі разлічыцца з замежнай запазычанасцю.

На сёння сітуацыя з абавязкам далёкая ад крытычнай. Як адзначыў Дзмітрый Крук, «сёння Беларусі патрэбныя грошы найперш на выплату старых пазык, патрэба ў фармаванні новай запазычанасці не вельмі вялікая». Улетку гэтага года МВФ прыпыніў перамовы з нашай краінай аб выдачы крэдыту праз адсутнасць у краіне відавочнай падтрымкі рэформаў. Аднак, са слоў экспэрта, цягам наступнага года краіна зможа разлічвацца з запазычанасцю дзякуючы нядаўняму выпуску еўрабондаў, а таксама за кошт крэдытаў з боку Расеі і ЕўрАзЭС. Да таго ж, у сувязі з тым, што доўгі час насельніцтва прадавала валюту, сфармавалася нядрэнная сітуацыя з золатавалютнымі рэзервамі.

«Крытычнай неабходнасці ў замежным фінансаванні сёння няма. Але пакуль не відаць і перспектыў зніжэння ўзроўню пазыковага цяжару. Ёсць такі выраз - вырасці з пазык. Гэта адбываецца, калі эканамічны рост дазваляе разлічвацца з пазыкамі. Калі эканоміка будзе расці слаба, вырасці з пазык будзе вельмі складана. Рэфінансаванне старых крэдытаў будзе патрэбнае ўвесь час. З вялікай дзеллю імавернасці можна выказаць здагадку, што ў канцы 2018 года мы зноў сутыкнёмся з праблемай выплаты пазык, і зноў давядзецца шукаць грошы для рэфінансавання запазычанасці», - мяркуе Дзмітрый Крук.

Напісаць каментар 24

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках