Сёння нарадзіўся генерал БНР Кіпрыян Кандратовіч
3- 28.04.2017, 14:05
- 19,113
Кандратовіча можна назваць «бацькам беларускага войска».
28 красавіка 1859 г у Лідскім павеце нарадзіўся Кіпрыян Кандратовіч - беларускі і вайсковы дзеяч, генерал, чалец Народнага Сакратарыята БНР, піша radabnr.org.
Вучыўся ў Лідскай павятовай дваранскай школе, вайсковую службу пачаў ў 1875 г у Вільні.
Удзельнічаў у Руска-турэцкай вайне 1877-78 гг у шэрагах грэнадзёрскага корпуса. Праз некалькі гадоў пасля вайны, падчас навучання ў акадэміі, напісаў кнігу «Плеўна і грэнадзёры 28 лістапада 1877 года», якая атрымала шырокі розгалас і добра вядомая гісторыкам Руска-турэцкай вайны 1877-78 гг.
Удзельнічаў у кітайскай кампаніі 1900 г і ў Руска-японскай вайне. У 1900 г з фармулёўкай «за баявыя ўзнагароды», раней за тэрмін, Кандратовіч быў уганараваны рангам генерал-маёра. 20 жніўня 1904 года за баявыя дасягненні падчас Руска-японскай вайны яму прысвоены ранг генерал-лейтэнанта, зноў датэрмінова. Падчас вайны з Японіяй паранены, узнагароджаны Ордэнам св. Георгія 4-й ступені.
У міжваенны перыяд займаў высокія вайсковыя пасады ў Беларусі, Туркестане і на Каўказе.
1910.12.06 г Кандратовіч уганараваны рангам генерала ад інфантэрыі - найвышэйшага вайсковага рангу Расейскай Імперыі ў мірны час.
За 42 гады службы ў расейскім імператарскім войску Кіпрыян Кандратовіч быў узнагароджаны амаль усімі вышэйшымі ордэнамі Расейскай Імперыі:
Св. Станіслава 3-й ст. (1885);
Св. Ганны 3-й ст. (1891);
Св. Станіслава 2-й ст. (1896);
Св. Ганны 2-й ст. (1899);
Св. Уладзіміра 3-й ст. з мячамі (1902);
Св. Станіслава 1-й ст. з мячамі (1904);
Св. Ганны 1-й ст. з мячамі (1905 г);
Залатая зброя (1906);
Св. Георгія 4-й ст. (1906.07.17);
Св. Уладзіміра 2-й ст. (1909.06.04; 1909.07.03);
Белага Арла (1912.12.06).
Падчас Першай Сусветнай вайны камандаваў корпусам у складзе войска генерала Самсонава.
У 1917 г Кіпрыян Кандратовіч далучаецца да беларускага нацыянальнага руху. На з'ездзе беларускіх вайскоўцаў Заходняга фронту ён абіраецца ў Цэнтральную Беларускі Вайсковую Раду. Генерал узяў на сябе працу ў фармаванні беларускіх палкоў на Заходнім фронце.
Захаваўся вершаваны наказ беларускім жаўнерам ад імя генерала Кандратовіча:
Не заб'юць Пагоню І не спыняць.
І Беларусь не запалоняць,
Не знішчаць нас, не забароняць,
Жаўнеры ёсць. Ёсць Ваяры.
Ёсць абаронцы.
У 1918 годзе разам з іншымі сябрамі Менскага Беларускага Народнага прадстаўніцтва прыняты ў склад Рады БНР. У складзе ўрада БНР на чале з Раманам Скірмунтам Кандратовіч прызначаны міністрам вайсковых спраў.
У 1919 г удзельнічаў у Парыжскай мірнай канферэнцыі.
Пасля адыходу Рады БНР і беларускіх вайсковых часцей на тэрыторыю Літоўскай Рэспублікі, Кандратовіч на кароткі час быў віцэ-міністрам абароны Літвы.
Памёр у 1932 годзе, пахаваны ў Воранаве.