Яцэк Ян Комар: Чакаем правакацый напярэдадні і падчас вучэнняў «Захад-2017»

Літоўскія памежнікі на мяжы з Калінінградам затрымалі і затым знялі з цягніка групу расейскіх вайскоўцаў.

Чацвёра расейскіх вайскоўцаў у цывільным адзенні спрабавалі перасекчы Літву ў транзітным цягніку «Калінінград-Масква». Са слоў прадстаўніка па сувязях з грамадскасцю Службы аховы дзяржмяжы Літвы (САДМЛ) Гедруса Мішуціса, пасля праверкі цягніка высветлілася, што ў адным купэ знаходзяцца чацвёра расейскіх вайскоўцаў у цывільным адзенні. Калі група расейскіх вайскоўцаў з чатырох і больш чалавек едзе транзітам праз Літву, яны ўважаюцца за вайсковы атрад - у такім выпадку для іх патрабуецца дазвол на праезд праз краіну. Адпаведнага дазволу ў расейскіх вайскоўцаў не было.

На просьбу Charter97.org інцыдэнт пагадзіўся пракаментаваць палітолаг з Літвы Яцэк Ян Комар.

- Спроба транзіту расейскіх вайскоўцаў у грамадзянскім праз Літву - бязладнасць ці ўсё ж такі злы намер?

- Напраўду пра інцыдэнт з групай расейскіх вайскоўцаў, пераапранутых у цывільнае, нам многае невядома. Асноўная інфармацыя аб гэтым і іншых такога кшталту інцыдэнтах засакрэчваецца, аднак, калі прыняць да ўвагі рапарты літоўскіх спецслужбаў аб росце актыўнасці расейскіх выведвальных органаў на тэрыторыі краіны, можна з поўнай падставай выказаць здагадку, што інцыдэнт расейскі бок справакаваў цалкам свядома.

- То бок, усё ж свядома?

- Так, менавіта так. Тут мне б хацелася працытаваць фрагмент са справаздачы Дэпартамента ўнутранай бяспекі Літвы за 2016 год: «Можна адзначыць, што групы вайскоўцаў з расейскіх спецслужбаў у мірны перыяд часу спрабуюць пранікнуць на тэрыторыю іншых дзяржаў. Падчас такіх аперацый іх удзельнікі атрымліваюць падрыхтоўку для скрытнага пранікнення на чужую тэрыторыю, не прыцягваючы ўвагі. Такія выпадкі былі адзначаныя ў 2015 годзе. Не адзін і не два разы тэрыторыю Літвы перасякалі транзітам супрацоўнікі ГРУ і ФСБ».

- Пра што сведчаць такія інцыдэнты?

- Спецслужбы Літвы прытрымліваюцца думкі, што мы маем справу са спробамі праверкі аператыўнасці і эфектыўнасці дзейнасці як самой памежнай службы краіны, так і іх саміх. Няма ніякіх падставаў, каб прытрымлівацца супрацьлеглага меркавання, таму мяркую, што ў сувязі з гэтым нашы службы гатовыя да такога сцэнару развіцця падзей.

- Колькі, на вашу думку, адбываецца такіх інцыдэнтаў і чаму менавіта гэты выпадак атрымаў агалоску?

- Дакладна вызначыць, колькі такіх інцыдэнтаў адбываецца, не ўяўляецца магчымым. Як я ўжо згадаў, інфармацыя, хутчэй за ўсё, засакрэчваецца і толькі частка яе становіцца відавочнай. Аднак, канкрэтна ў нашым выпадку трэба адзначыць, што службы дзейнічалі згодна з існым пратаколам. Агалоска, якую інцыдэнт атрымаў у сродках масавай інфармацыі, сведчыць аб тым, што спецслужбы Літвы прадаўжаюць прэвентыўную дзейнасць у грамадстве. Нагадаю, што адной з яе праяў было, напрыклад, выданне буклетаў, у якіх распавядалі, як распазнаць вярбоўку прадстаўнікамі замежных выведак.

- Ваш кароткі прагноз на будучыню?

- Мяркую, што колькасць як такіх інцыдэнтаў, так і рост актыўнасці расейскай авіяцыі над Балтыкай ці нават палёты расейскіх і беларускіх дронаў над тэрыторыяй Літвы будуць паўтарацца з зайздроснай частатой. Пік такой актыўнасці будзе ў сваю чаргу супадаць з кожнымі вялікімі манеўрамі расейскіх і беларускіх вайскоўцаў - у нашым выпадку, напрыклад, з манеўрамі «Захаду-2017».