«Беларуськалій» спешна замятае сляды правальнай «мадэрнізацыі»

«Флагман» беларускай прамысловасці скалынаюць новыя скандалы.

На мінулым тыдні кіраўніцтвам ААТ «Беларуськалій» было заяўлена аб тым, што аб'яднанне адмовілася ад будаўніцтва другога калійнага камбіната ў Туркменістане. ААТ «Беларуськалій» нібыта не задаволілі ўмовы, якія прапанавалі ўлады Туркменістана. Што з сябе на сёння ўяўляе ААТ «Беларуськалій» знутры і чаму ён вымушаны быў адмовіцца ад рэалізацыі гэтага праекта, журналісты Charter97.org звярнуліся па каментар да актывіста АГП і работніка ААТ «Беларуськалій» Аляксандра Малочкі:

- Усё, што там адбывалася, ведаю з расказаў сваіх сяброў і знаёмых, якія там папрацавалі. Мне было вядома загадзя, чым усё скончыцца. Гэта быў вялікі «распілоўванне» і ашуканства. Наколькі мне вядома, кампанія «Белгархімпрам», кантрольны пакет акцый якой належыць «Беларуськалію» і якая з'яўлялася генеральным падрадчыкам на ўзвядзенні Гарлыкскага горна-абагачальнага камбіната, пасля заканчэння будаўніцтва на сёння фактычна банкрут. Краіна даўно ўжо вычарпала свой тэхнічны і навуковы патэнцыял. Беларусь, а ў асаблівасці ААТ «Беларуськалій», даўно ўжо ператварылася ў зону «адкатаў», і банальнага нямэтавага асвойвання бюджэтных сродкаў. Як працуе гэтая сістэма і чым гэта заканчваецца для вытворчасці, я вам раскажу зыходзячы з таго, з чым давялося сутыкнуцца непасрэдна мне самому, ды і не толькі мне, але і ўсім шараговым работнікам СОФ 1РУ ААТ «Беларуськалій». Вось толькі адзін такі прыклад:

Летам 2013 года на аддзяленні ООіХХ (солеатвал) СОФ 1РУ ААТ «Беларуськалій» афіцыйна ў эксплуатацыю была прынятая новая безрэзервовая лінія канвеераў для выдалення адпрацаванага тракта, якая складаецца з чатырох канвеераў.

Пастанова аб мантажы безрэзервовай лініі была прынятая персанальна кіраўніцтвам 1 РУ, зыходзячы са слоў інжынерна-тэхнічнага складу СОФ 1РУ ААТ «Беларуськалій».

Гэтая лінія замяніла ўзаемна-рэзервовыя дзве лініі, якія складаюцца агулам з семнаццаці канвеераў. Іх у спешным парадку дэмантавалі, распілавалі на металалом і здалі пад гэты праект.

Частку металу адкрыта засыпалі на солеотвале.

Менавіта пад гэты праект была праведзеная так званая аптымізацыя колькасці кадравага складу, а менавіта: ў аддзяленні былі скарочаныя ўсе машыністы канвеераў і дзяжурныя слесары-рамонтнікі, а гэта блізу трыццаці двух чалавек. Вядома, яны не былі скарочаныя ў наўпроставым сэнсе гэтага слова. Хтосьці быў адпраўлены на пенсію, а хтосьці быў пераведзены на іншыя рудаўправы на аналагічныя спецыяльнасці. Замест выбыўшых арганізавалі чатыры працоўныя змены па тры чалавекі са складу дзейных слесараў-рамонтнікаў, сабраных з усіх іншых аддзяленняў. Гэта значыць, трыццаць два чалавекі замянілі дванаццаццю, матывуючы гэта тым, што колькасць канвеераў значна паменшылася з прычыны праведзенай мадэрнізацыі.

Натуральна, што пад усе пералічаныя вышэй факты былі атрыманыя прэміі і значныя матэрыяльныя заахвочванні, пасады і ўшанаванні. Што ў выніку?

Зноў змантажаваная лінія апынулася без рэзервовай – якая катэгарычна не прымае прастою, бо ажыццявіць аварыйны пераход на аналагічную ўжо нельга, г. зн. ажыццявіць пераход на паралельную лінію з прычыны паломкі асноўнай немагчыма, бо паралельнай лініі ў новым праекце не было прадугледжана, а, такім чынам, яна і не была змантажаваная. Адсутнасць паралельнай лініі, а, такім чынам, адсутнасць магчымасці пераходу з адной лініі на іншую і, наадварот, у мэтах своечасовага іх абслугоўвання, прывяла да таго, што на адзінай лініі, якая заўсёды працуе, адсутнічае магчымасць своечасовага яе абслугоўвання, бо даведзены да СОФ 1 РУ план неабходна выконваць, а, такім чынам, спыняць лінію нельга, бо давядзецца спыняць усе вытворчасць 1РУ. З прычыны гэтага, стала пераносяцца (не праводзяцца своечасова) прыпыначныя рамонты, ППР-ы, якія павінны выконвацца паводле загадзя зацверджанага графіка для своечасовага рамонту абсталявання, у тым ліку і гэтай лініі. Усё гэта прыводзіць да заўчасных паломак і выхаду з ладу рухавікоў, рэдуктараў, а так жа зношвання канвеернай стужкі і ролікаў, якія ўвесь час знаходзяцца ў працы.

Гэта, уласна, і з'яўляецца першапрычынай частых прыпынкаў. Прыпыненні канвеераў ажыццяўляюцца з дапамогай датчыкаў, якія рэагуюць на ўсе пералічаныя вышэй механічныя непаладкі канвеернага транспарту, а таксама на факты фізічнага разбурэння і распластоўвання канвеернай стужкі. Іншымі словамі, прычынай частых прыпыненняў з'яўляецца не «ілжывае» спрацоўванне датчыкаў, а нездавальняючы стан канвеернага транспарту з прычыны адсутнасці магчымасці своечасовага яго абслугоўвання. Датчыкі з'яўляюцца толькі сродкам фіксацыі і канстатацыі таго факту, што складовыя элементы канвеера знаходзяцца ў нездавальняючым стане.

Аварыйная прыпыненні безрэзервовай лініі канвеераў цягне за сабой спыненне працы ўсёй фабрыкі 1РУ, а, такім чынам, канчатковым вынікам з'яўляецца недавыпуск прадукцыі – угнаенняў. Пры працы рэзервовых ліній, распілаваных на металалом, адразу ж пасля ўкаранення гэтага правальнага праекта, такога не было.

Летам 2015 года праз інтэнсіўную і бесперапынную працы зноў змантажаванай у 2013 годзе безрэзервовай лініі і праз немагчымасць яе своечасовага абслугоўвання праз бесперапынную яе працы, датчыкі, устаноўленыя ўздоўж канвеераў, пачалі інтэнсіўна спрацоўваць, прыводзячы да прыпынкаў, праз заўчаснае зношванне стужкі і выхаду з ладу асобных вузлоў і агрэгатаў без рэзервовых канвеераў. Тады ж на вусны загад кіраўніцтва 1РУ, абсалютна ўсе датчыкі на ўсіх лініях выдалення адпрацаванага тракта былі фізічна і часткова праграмна выведзеныя з працы толькі для таго, каб забяспечыць бесперабойнасць працы канвеерных ліній у пагоні за планам, не гледзячы на тое, што гэтая сітуацыя магла прывесці да няшчасных выпадкаў, у тым ліку і са смяротным зыходам. Афіцыйнай паперы так ніхто і не склаў, бо ніхто на сябе не хацеў ўскладаць адказнасць за патэнцыйны няшчасны выпадак. Аднак пра гэтыя факты, якія сапраўды мелі месца, службовыя асобы СОФ 1РУ аддаюць перавагу замоўчваць і па гэты дзень.

Пасля гэтага напярэдадні двухтыднёвага прыпыначнага рамонту ў кастрычніку месяцы 2015 года, дырэктарам 1РУ была прынятая персанальная пастанова аб замене ўсіх існых датчыкаў на 14 канвеерах. Нібыта «ілжывае» спрацоўванне датчыкаў і з'явілася абгрунтаваннем іх поўнай замены. Аднак ніякай мэтазгоднасці ў іх замене не было – гэта стала толькі падставай для абгрунтавання. Паколькі ў канцы 2014 года неабходнасць іх закупкі не была абгрунтаваная, то датчыкі не былі ўключаныя ў заяўку аб закупках службы УМТО ААТ «Беларуськалій», працэдура закупкі абсталявання, якая існуе ў службе УМТО, не дазволіла ажыццявіць аператыўную закупку гэтых датчыкаў у тэрміновым парадку. У сувязі з гэтым паўстала нейкая фірма ТАА «Валанд-АЛ», якая валодае магчымасцю тэрміновай пастаўкі такіх датчыкаў 1 РУ да тэрмінаў пачатку прыпыначнага рамонту. Але ўмовы, на якіх гэтая фірма «перамагла ў тэндэры», уключалі ў сябе не толькі пастаўку і продаж гэтых датчыкаў, але ажыццяўленне «спецыялістамі» гэтай фірмы ўсіх спадарожных работ: дэмантаж старых (дзейных) датчыкаў, мантаж новых, наладка, праверка працаздольнасці, прыёмка ў працу.

Фактычна фірма толькі паставіла (прадала) датчыкі. Два спецыялісты гэтай фірмы, упершыню сутыкаючыся з такім тыпам работ і не валодаючы адпаведнай кваліфікацыяй і досведам (спецыялізаваліся яны да гэтага выключна на ўстаноўцы пажарнай сігналізацыі), намінальна дапускаліся, з'яўляючыся на аб'ектах працы, а, потым наогул перасталі з'яўляцца на тэрыторыі 1 РУ. Аднак уся спадарожная дакументацыя гэтых тыпаў работ афармлялася так, як быццам гэта супрацоўнікі гэтай фірмы ажыццяўлялі ўвесь згаданы пералік работ.

Напраўду ўсе працы ў мантажы, дэмантажы, наладцы, праверцы працаздольнасці і прыёмцы ў эксплуатацыю, ажыццяўляліся работнікамі адной з брыгад ЦЭС СОФ 1 РУ, што, уласна, і адбівалася ў журналах зменных заданняў гэтай брыгады.

Гэтая брыгада пасля заканчэння работ была расфармаваная на асабістую ініцыятыву дырэктара 1РУ Гарбачова А. С.. Сведкі аператыўна былі раскіданыя па іншых аддзяленнях СОФ (фабрыкі) 1РУ.

Пасля сканчэння работ для замены датчыкаў фірмай ТАА «Валанд-АЛ» была атрыманая сума 200 000 000 бел рублёў (дэнамінаваных). Пасля пры выяўленні гэтага факту супрацоўнікамі праваахоўных структур Салігорска гэтая інфармацыя была перададзеная службе ўласнай бяспекі ААТ «Беларуськалій» для правядзення службовай праверкі. Пасля праведзенага разбору кіраўніцтва фірмы ТАА «Валанд-АЛ» вымушанае было вярнуць грашовыя сродкі, атрыманыя за фіктыўнае правядзенне работ, а справа даведзеная да суда не была, нягледзячы на тое, што матэрыялы гэтай праверкі былі перададзеныя ў АБЭЗ Салігорскага РАУС, дзе было праведзенае паўторнае апытанне сведак і збор інфармацыі. Дырэктар 1РУ Гарбачоў А. С. фактычна ніяк не пацярпеў і фактычна не панёс ніякага пакарання, акрамя дысцыплінарнага спагнання.

Да 2017 года сітуацыю з праблемнай безрэзервовай лініяй яшчэ можна было неяк утойваць, але сёлета генеральным дырэктарам ААТ «Беларуськалій» быў выдадзены загад аб абавязковым расследаванні ўсіх аварыйных прастояў. Цяпер каб неяк растлумачыць частую паломку і прыпыненне безрэзервовых канвеераў, а, такім чынам і частых доўгатэрміновых прастояў фабрыкі 1РУ, кіраўніцтва 1 РУ шукае не прычыны, а шукае, на каго спісаць гэтыя прыпыненні. Пакутуюць ні ў чым не вінаватыя простыя працаўнікі, на якіх складаюцца фіктыўныя дакладныя, што гэта на іх віну адбыліся пазапланавыя прыпыненні канвеера: людзей пазбаўляюць розных даплат, прэмій, людзі вымушаныя пісаць розныя тлумачэнні, пісаць заявы аб паніжэнні на пасадзе!!! а прычына толькі ў адным – у знішчэнні рэзервовых канвеераў.

Уласна так і працуе сістэма – адкаты, распілоўванні, блат, кумаўство, страхаванне і дэградацыя. Барацьбы з гэтым у Салігорску з боку праваахоўных сілавых структур фактычна ніякай не вядзецца. Ужо тыповай з'яўляецца сітуацыя, калі начальнікі салігорскіх праваахоўных структур пасля выхаду на пенсію працаўладкоўваюцца ў дырэктараў рудаўпраў начальнікамі аддзелаў кадраў, ідэолагамі, намеснікамі ў агульных пытаннях, начальнікамі аховы і, у недалёкім мінулым, спецыялістамі грамадзянскай абароны. За якія заслугі яны працаўладкоўваюцца і аб якой барацьбе з эканамічнымі злачынствамі пры такіх абставінах можа ісці гаворка!? Больш таго, ёсць факты, як з фірмай «Валанд-АЛ», калі былыя «барацьбіты са злачыннасцю» ўзначальваюць такія фірмы, якія працуюць паводле пададзенай вышэй схемы. Але ў адзін цудоўны момант, мне здаецца, усё гэта можа скончыцца так, як гэта скончылася для ашмянскай мытні.

У гэтай сітуацыі апынуўся і работнік 1РУ Аляксандр Малочка, што распавёўшы нам гэтую гісторыю факту правальнай мадэрнізацыі і нажывы на яе адмоўных фінансавых наступствах для ўсяго прамысловага калійнага гіганта. У дачыненні да грамадзянскага актывіста сфабрыкавалі матэрыялы расследавання і прыцягнулі да дысцыплінарнай адказнасці.

Загад актывіст аспрэчваў у судзе Салігорскага раёна. Нягледзячы на тое, што практычна ўсе дакументы аб гэтым расследаванні былі складзеныя «прамінулай датай» без правядзення якіх-небудзь тэхнічных экспэртыз і без ўзяцця пісьмовых тлумачэнняў з непасрэднага начальніка Аляксандра, суддзя суда Салігорскага раёна Гаршкова Юлія Вячаславаўна пазоў аб скасаванні дысцыплінарнага спагнання не задаволіла, правёўшы ажно СЕМ пасяджэнняў суда! Характэрнай асаблівасцю гэтай суддзі з'яўляецца факт таго, што ў заведама пройгрышных судовых разглядах для наймальніка, наймальнік у суддзі Гаршковай, выяўляецца, заўсёды мае рацыю. Гэтая пастанова Салігорскага суда будзе, як патлумачыў сам Аляксандр, аспрэчаная ў вышэйшай судовай інстанцыі пасля атрымання матывіровачнай часткі. За месяц да гэтага дырэктарам 1РУ Гарбачовым А. С. супольна з кіраўніцтвам Салігорскага РАУС у дачыненні да Аляксандра быў сфальсіфікаваны пратакол аб адміністрацыйным правапарушэнні, якое судом Салігорскага раёна было спыненае за недаказанасцю. Цяпер Аляксандрам накіраваны паўнавартасны даклад аб пададзеным фактах правальнай мадэрнізацыі ў Камітэт дзяржаўнага кантролю Менскай вобласці.

На мінулым тыдні Аляксандра Малочку папярэдзілі аб тым, што кантракт з ім у кастрычніку месяцы дырэктарам 1РУ Гарбачовым А. С. пераўкладзены не будзе.

Ці застанецца Гарбачоў на сваёй пасадзе і будзе з ім падоўжаны кантракт, які таксама заканчваецца ў кастрычніку - невядома, хоць дырэктару і спаўняецца 65 гадоў!