Беларусам недаплацілі пенсіі, каб закрыць дзірку ў бюджэце ФСАН

Яшчэ ўлетку бюджэт фонду запатрабаваў шматмільённых фінансавых уліванняў.

Беларусам недаплацілі пенсіі, каб закрыць дзірку ў бюджэце ФСАН 4 студзеня ўлады апублікавалі папраўкі, унесеныя ў бюджэт Фонду сацыяльнай абароны перад новым годам. Banki24.by азнаёміліся з дакументам і былі ўражаныя. Тое, што з выкананнем бюджэту ФСАН, меліся вялікія праблемы, было прыкметна задоўга да канца 2017 года. Яшчэ ўлетку бюджэт фонду запатрабаваў шматмільённых фінансавых уліванняў.

Спачатку Мінфін выдаў ФСАН бюджэтны крэдыт на 449 млн BYN (на аплату касавага разрыву), а затым і дадатковы трансферт на 500 млн BYN. У апошні час праз пагаршэнне дэмаграфічнай структуры насельніцтва і адсутнасці рэформаў бюджэт ФСАН мае хранічны першасны дэфіцыт. Гэты дэфіцыт ліквідуецца вялізнымі ўліваннямі з рэспубліканскага бюджэту. Напрыклад, паводле вынікаў 2016 года рэальны трансферт на выплату пенсій склаў 1 419 млн BYN пры першапачатковым плане 581,3 млн BYN. Тады трансферт ад Мінфіна пакрыў 12,1% даходаў ФСАН. Да таго ж, даходную частку бюджэту ФСАН у 2016 годзе зрэзалі на 585,9 млн BYN ад планавага памеру.

Паводле законе аб бюджэце на 2017 г. рэспубліканскі бюджэт павінен быў падмагчы ФСАН трансфертам у аб'ёме 697,8 млн BYN. З улікам летніх ін'екцый гадавы аб'ём трансфертаў разросся да 1 197,8 млн BYN. Дзеля гэтага ўлады Беларусі пайшлі на павелічэнне расходаў рэспубліканскага бюджэту. Да 1 снежня 2017 года бюджэт ФСАН быў выкананы наступным чынам. Даходы Фонду сацабароны склаліся на 11,06 млрд BYN, выдаткі - 11,08 млрд BYN, дэфіцыт - 28,1 млн BYN.

Пры гэтым паводле плану на 1 студзеня 2018 года прафіцыт ФСАН павінен быў скласці аж 770,1 млн BYN. Для гэтага ў снежні ФСАН трэба было збіраць у даходную частка 2 397 млн BYN і браць з расходнай 1 598 млн BYN. Зразумела, што такі сцэнар быў бы зусім з вобласці ненавуковай фантастыкі. Таму ўлады паступілі па звычцы. Па-першае, парэзалі сам бюджэт ФСАН - на 478,4 млн BYN даходы і на 399,7 млн BYN выдаткі. Па-другое, дадалі яшчэ грошай з рэспубліканскага бюджэту - 222,2 млн BYN.

Дарэчы, пра тое, што грошы абавязкова ўвальюць, banki24.by пісалі 2 месяцы таму. У выніку трансферт на закрыццё дзіркі ў ФСАН павялічыўся з 697,8 млн BYN да 1 420 млн BYN. Па суме трансферт быў амаль аднолькавым з падтрымкай 2016 года. Атрымліваецца, так званая пенсійная рэформа беларускіх уладаў дазволіла толькі затармазіць рост дэфіцыту ФСАН, але не зменшыць яго.

Уласныя даходы ФСАН у 2017 годзе недабралі да планавай адзнакі 1,2 млрд BYN. Дапамога Мінфіна ў даходах ФСАН склала 10,9%. У гэтай сувязі прыйшлося рэзаць яшчэ і выдаткі. Так, выдаткі на выплату пенсій скарацілі да планавых на 219,5 млн BYN, на выплату дапамог - на 187,5 млн BYN. Толькі гэтымі мерамі ўладам удалося збалансаваць бюджэт Фонду сацыяльнай абароны. У рэспубліканскім бюджэце на 2018 год у выглядзе трансферту ФСАН закладзена 1 416 млн BYN. Плюс на выпадак недахопу грошай для выплаты пенсій прадугледжанае вылучэнне звышнарматыўных 500 млн BYN.

Даходы Фонду сацабароны у 2018 годзе распісаныя на 13,58 млрд BYN. Гэта значыць дапамогу Мінфіна ў даходах ФСАН можа скласці ад 10,4% да 14,1%. Як бачым, эфект ад росту пенсійнага ўзросту праглядаецца вельмі дрэнна, калі наогул бачны няўзброеным вокам. Трэба альбо павышаць узрост выхаду на пенсію больш хутка і жорстка адсякаць пенсійныя льготы, альбо ў корані мяняць саму сістэму налічэння пенсій.

Ці скончыліся на гэтым патэнцыйныя праблемы з выкананнем ФСАН? Хутчэй за ўсё не. Справа ў тым, што ў прагноз на 2018 год улады заклалі рост ВУП на 3,5% і рост прадукцыйнасці працы на 3,2%. Гэта значыць, што нейкім цудоўным чынам занятасць у 2018 годзе павінна падняцца на 0,3%. Між тым, занятасць у эканоміцы Беларусі бесперапынна падае з ліпеня 2011 года. І тут колькасць занятых раптам павінна вырасці больш чым на 10 тысяч чалавек. Як і ўсякія занятыя, гэтыя 10 000 людзей робяць адлічэнні ў ФСАН. Калі колькасць занятых не вырасце, ФСАН недаатрымае грошы. У крайнім выпадку для закрыцця дзіркі ў бюджэце фонду можа спатрэбіцца больш за 1,9 мільярда BYN.