28 сакавiка 2024, Чацвер, 12:59
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Інгушэція ўзбунтавалася: у Магас не пусцілі федэральныя войскі

Інгушэція ўзбунтавалася: у Магас не пусцілі федэральныя войскі
КАДР З ВІДЭА

Тысячы чалавек пратэстуюць супраць абмену тэрыторыямі з Чачэніяй.

Раніцай 4 кастрычніка ў сталіцы Інгушэціі Магасе блізу 10 тысяч чалавек сабраліся на стыхійны мітынг супраць абмену раёнамі з суседняй Чачэніяй. Усяго ў горадзе жыве прыкладна 8,7 тысяч чалавек, але ў гэты дзень людзі з'язджаліся туды з усяго рэгіёну. Падставай стала зацвярджэнне ў парламенце Інгушэціі абмену тэрыторыямі. Уціхамірыць людзей не атрымалася нават стралянінай у паветра, паведамляе mk.ru.

Пастанова аб абмене тэрыторыямі была прынятая 26 верасня кіраўнікамі Чачэніі і Інгушэціі Рамзанам Кадыравым і Юнус-Бекам Еўкуравым. Магас павінен аддаць Грознаму частку тэрыторыі ў Надцерачнам раёне сваёй рэспублікі, а той у адказ перадасць такі ж па памеры кавалак Малгабекскага раёна. Агулам абмену, у рамках дасягнутага пагаднення, падлягаюць некалькі тысяч гектараў горнай і лясістай мясцовасці без населеных пунктаў.

Інгушэція - самая маленькая рэспубліка ў Расеі, прычым практычна ўсе яе межы з'яўляюцца спрэчнымі. Да таго ж значная яе частка пакрытая непраходнымі лясамі і гарамі, а ўлады не працуюць над тым, каб зрабіць гэтыя тэрыторыі прыдатнымі для жыцця. Затое гэтым займаецца Чачэнія, якая не першы год рэалізуе праграму засваення спрэчных раёнаў. Праводзіць туды дарогі, ваду і тэлефонную сувязь.

У інгушскім грамадстве гэта ўспрымаецца вельмі балюча, але яшчэ больш сітуацыю пагаршае адмова мясцовых уладаў праводзіць адкрытую палітыку ў дачыненні да тэрытарыяльнай цэласнасці Інгушэціі. Напрыклад, перамовы аб магчымым пагадненні да 26 верасня фактычна трымаліся ў таямніцы, і жыхары рэспублікі маглі здавольвацца толькі чуткамі.

У выніку Інгушэцію захліснулі пратэсты, якія не спадаюць больш за месяц. Напрыклад, 26 верасня Магас перайшоў на аблогавае становішча. У горадзе адключылі тэлефонную сувязь, спынілі ўсе транспартныя злучэнні і ўвялі войскі Нацгвардыі.

Да аналагічных захадаў бяспекі звярнуліся і 4 кастрычніка, але цяпер на вуліцы горада выйшлі не некалькі сотняў чалавек, а 10 тысяч. Бо дарогі ў горад былі перакрытыя, людзі з'язджаліся да яго межаў з усёй рэспублікі, а далей ішлі пешшу. Акрамя таго, відавочцы распавядаюць, што інгушскі АМАП, прапускаючы ў горад пратэстоўцаў, спыніў калону з 5 аўтамабіляў, у якіх сядзелі вайскоўцы. На спецназ не падзейнічаў нават наўпроставы загад кіраўніка МУС Інгушэціі Дзмітрыя Кавы. Маштабы пратэсту былі вялікія, бо ўсяго ў Інгушэціі пражываюць блізу 488 тысяч чалавек.

Каб адагнаць мітынгоўцаў ад будынка рэспубліканскага Заканадаўчага Сходу, сілавікі пачалі страляць у паветра, але нават гэта не дапамагло. Пераканаць іх паспрабаваў і Яўкураў, але калі ён выйшаў да людзей, тыя закідалі яго бутэлькамі з вадой.

Пасля некалькіх гадзін сутыкненняў з паліцыяй і гвардзейцамі да людзей выйшлі пяцёра дэпутатаў парламента Інгушэціі Аюп Аздоеў, Закрэ Мамілаў, Еўлоеў Бэй-Алі, Зелімхан Аздеў, і Ахмед Накастхоеў, якія заявілі, што галасаванне было безвыніковым. З іх слоў, «супраць» прагаласавалі 15 чалавек з 24, «за» выказаліся толькі 5 палітыкаў, а астатнія сапсавалі бюлетэні. Нават кіраўнік Канстытуцыйнага суда Рэспублікі Аюп Гагіеў заявіў, што дэпутаты не маюць права прымаць закон, бо такія пытанні павінны вызначацца толькі на рэферэндуме.

Але Яўкураў, мабыць, наважыў ісці да канца. Замест таго, каб яшчэ раз выйсці да людзей, ён напісаў у сваім «Інстаграме», што 17 з 25 дэпутатаў прагаласавалі за ратыфікацыю пагаднення аб мяжы з Чачэніяй. І дакладна вядома, што дэпутаты чачэнскага парламента аднагалосна прагаласавалі за змяненне мяжы. Тым часам жыхары Інгушэціі заклікаюць Яўкурава сысці ў адстаўку.

Экспэрты «МК» пракаментавалі сітуацыю і распавялі аб магчымым развіцці падзей:

Ахмед Ярлыкапаў, старшы навуковы супрацоўнік цэнтра праблем Каўказа і рэгіянальнай бяспекі МДІМА:

- Сказаць, што сітуацыя выбуханебяспечная - нічога не сказаць. Маленькая Інгушэція, на тэрыторыі якой пражывае паўмільёна чалавек, гэта вельмі перанаселеная Рэспубліка. І ўсё, што тычыцца зямлі - вельмі балюча ўспрымаецца жыхарамі. У спробе развязаць праблему з Чачэніяй з наскоку Яўкураў мабілізаваў значную частку пратэстнага насельніцтва. Зразумела, што ў такой складанай Рэспубліцы і тым больш у такім складаным пытанні, як тэрытарыяльнае, неабходна было максімальна інфармаваць грамадскасць. Брак інфармацыі паслужыў добрай глебай для рознага кшталту маніпуляцый, што не адыграла на руку Яўкурава. Развязаўшы адну праблему з межамі, Інгушэція атрымала мноства ўнутраных праблем, якія давядзецца разглядаць. Вядома, калі эскалацыя будзе ўзмацняцца, то сітуацыю давядзецца ўмяшацца федэральнаму цэнтру.

Уладзімір Новікаў, старшы навуковы супрацоўнік Інстытута сацыяльна-палітычных даследаванняў краін Чарнаморскага рэгіёна:

- Фактычна, гэтая гісторыя, як і апошняя гісторыя ў Кабардзіна-Балкарыі, кажа пра тое, што ў нейкім сэнсе ў раёны Паўночнага Каўказа вярнуліся 90-я гады. Усе загнаныя калісьці на глыбіню канфліктныя сітуацыі, якія не былі дазволеныя ў перыяд 2000-пачатку 2010 гадоў, зноў выліліся вонкі. Гэта зямельныя спрэчкі ўнутры Рэспублік з удзелам двух і больш тытульных Нацый-КБР, КЧР, Дагестан і гэтак далей. Высветлілася, што ніякага «статусу кво» ў гэтым пытанні няма. І цяпер мы можам атрымаць «эфект даміно», калі адзін канфлікт будзе спараджаць адразу ланцужок канфліктаў.

Давайце не забываць аб прэтэнзіях пэўных інгушскіх колаў на Прыгарадны раён Паўночнай Асеціі. У 90-я гады там была вельмі небяспечная «гарачая мясціна». Фактычна там ішла вайна паміж дзвюма рэспублікамі. Мне б хацелася памыліцца, але я баюся, што наступнай спрэчкай стане менавіта прыгарадны раён, і тады паўстане пытанне: наколькі Масква здолее застацца арбітрам і ці зможа яна ўтрымаць сітуацыю пад кантролем?

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках