«Джэнтльмены поспеху»: як дзейнічаюць гандляры з Сярэдняй Азіі ў Беларусі

Беларускі прадпрымальнік правёў маніторынг сітуацыі.

Прадпрымальнік Віктар Гарбачоў, які працуе ў адным з гарадоў Менскай вобласці, параўнаў умовы працы для мясцовых ІП з сітуацыяй, у якой дзейнічаюць сотні ізноў прыбылых гандляроў з Сярэдняй Азіі. Ён праманіторыў працу адной з «крам-цюбіцеек» у досыць буйным беларускім райцэнтры і задаў на аснове сваіх назіранняў мноства непрыемных пытанняў.

Вынікі маніторынгу прадпрымальнік апублікаваў у артыкуле на сайце «Экономической газеты»:

Калі вы дробны беларускі прадпрымальнік, свой, тутэйшы, то вось што з вамі будзе ў наступных выпадках.

Вы не выпісалі касавы чэк і папаліся? Зразумела, штраф!

У вас адсутнічае сертыфікат на прадукцыю? Штраф, магчымая канфіскацыя тавару.

Не заплацілі своечасова падатак, арэнду і іншыя выплаты? Штрафныя санкцыі, магчымы забарона на працу гандлёвага месца або забарона працаваць ІП назаўжды.

Атрымліваецца, з мясцовымі прадпрымальнікамі зразумела ўсё і адразу: калі тут нарадзіўся - то вінаваты.

А ці ўсе працуюць на такіх жа ўмовах і паводле тых жа правілаў?

Звычайны нядзельны дзень у не самім маленькім беларускім горадзе. Шмат цалкам жыццяздольных прадпрыемстваў, не самыя вялікія, але стабільныя заробкі, больш за 140 тысяч насельніцтва.

Супрацоўнікі крамы сярэднеазіяцкіх тавараў уранку ўжо на нагах. Установа працуе без выходных з 08.00 да 20.00. І такіх гандлёвых месцаў ва ўсёй Беларусі сотні, яны растуць як грыбы. І як гэта ў іх усё так атрымліваецца? Мясцовыя прадпрымальнікі ўжо 20 гадоў усё топчуцца на адным месцы, а гэтыя за год усю краіну накрылі сеткай крам. Проста чараўнікі! І вось сціплы мясцовы ІП вызначыў набрацца розуму, паназіраць за паспяховай працай «усходняй» крамы цягам усяго нядзельнага дня.

Крама размясцілася ў цэнтры горада, месца «прахадное», плынь людзей ля яе сталая і вялікая. Плошча - прыкладна 400 м2. Зарэгістраваны бізнэс на ІП з Беларусі. Але задзейнічаны ў працоўным працэсе былі ў дзень маніторынгу 6 (шэсць!) прадстаўнікоў адной канкрэтнай рэспублікі Сярэдняй Азіі. І вядома нават больш: усе яны з'яўляюцца жыхарамі аднаго раёна сваёй краіны. І гэта яшчэ не ўсё. Многія легальныя і абсалютна ўсе ніяк не аформленыя супрацоўнікі такіх крам ва ўсёй Беларусі з'яўляюцца жыхарамі адной вобласці гэтай далёкай краіны.

Уяўляеце? Калі мы вось так, прадпрымальнікі нашай рэспублікі, адным «тэйпам» і вобласцю прыедзем у якую-небудзь сярэднеазіяцкую краіну, адкрыем сотні крамаў там! Як да нас паставіцца мясцовае насельніцтва? Мясцовыя гандляры? Органы ўлады гэтай краіны? Няўжо ўсе будуць у захапленні? Нам страшна ўзрадуюцца? Будуць усяляк дапамагаць? Вызваляць ад праверак?

Як і кім, акрамя Віктара, вялося назіранне за гандлёвым месцам, мы апусцім, фатаграфій і відэа не будзе. Ваша права - верыць ці не.

У гэты дзень за час працы крамы яе наведалі 2093 чалавекі (плюс/мінус - 50 чалавек, назіральнік усё ж быў вымушаны зрэдку абстрагавацца), або 1,45% жыхароў горада. За адзін дзень! Сярэдні чэк куплі - 25 BYN. Нешта набылі 837 наведвальнікаў, г.зн., прыкладна 40% наведвальнікаў крамы. Разам, за дзень каса крамы папоўнілася прыкладна на 21 тысячу BYN (або 10 тысяч USD). Пры гэтым касавыя чэкі прабівалі добра калі кожнаму дзясятаму пакупніку. Атрымліваецца, 90% прыбытку ідзе «чорнай гатоўкай».

На частку прапанаваных адзення і пасцельнай бялізны сертыфікат адпаведнасці ў прынцыпе выдадзены быць не можа, неадпаведнасць іх беларускім стандартам і фармальным патрабаванням кідаецца ў вочы. Як жа яны працуюць? Як завозяць тавары?

Пра легальнае афармленне шасці смуглых «памагатых» пытацца не сталі, але завоз такой «высокакваліфікаванай» працоўнай сілы з-за мяжы нават пры наяўнасці дакументаў выклікае здзіўленне. У нашых райцэнтрах мала беспрацоўных?

У гэтую восеньскую нядзелю тавар падвозілі двойчы: прыязджалі два новенькія мікрааўтобусы з менскімі нумарамі, абодва забітыя цюкамі і скрынямі «пад завязку». Гэта супадзенне? Ці ўсё ж недзе ў цэнтры рэспублікі знаходзіцца адзіная база і перавалачны пункт, з якіх груз дастаўляецца ва ўсе такія крамы ў РБ? Ці ўся гэтая велізарная раздробная сетка выпадкова пачала працаваць амаль адначасова ў многіх кутках нашай краіны? Гэта такое раптоўнае супадзенне цыклаў дзелавой актыўнасці ў мноства гасцей з Сярэдняй Азіі?

Вось бы нам так, мясцовым, беларускім прадпрымальнікам! Рабі што хочаш і як хочаш. І цябе б яшчэ і не чапалі. Але мы тут нарадзіліся. Нас можна правяраць і штрафаваць. Каб месца сваё ведалі. Не жылі багата - няма чаго і пачынаць! Хай іншыя квітнеюць. А мы? Мы пачакаем. А то як бы чаго не выйшла!