28 сакавiка 2024, Чацвер, 18:12
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

NASA: Найбліжэйшая да Зямлі экзапланета можа быць прыдатная для жыцця

3
NASA: Найбліжэйшая да Зямлі экзапланета можа быць прыдатная для жыцця
ФОТА: ESO/M. KORNMESSER/PA WIRE

На арбіце Проксімы Цэнтаўра круціцца планета, дзіўна падобная на Зямлю.

Яе выявілі ў жніўні 2016 года, і ўжо тады стала зразумела, што Проксіма b знаходзіцца ў так званай «зоне Златаўласкі» - гэта значыць, на такой адлегласці ад зоркі, што тэарэтычна там могуць існаваць умовы, прыдатныя для жыцця. паведамляе ВВС.

З тых часоў навукоўцы ва ўсім свеце спрабавалі праверыць, ці так гэта напраўду.

Спачатку разлікі не вельмі абнадзейвалі. Адразу некалькі даследчыкаў прыйшлі да высновы, што сонечная актыўнасць Проксімы Цэнтаўра занадта вялікая, каб на планеце маглі захавацца атмасфера або вада ў вадкім выглядзе.

Аднак цяпер навукоўцы НАСА абвясцілі, што Проксіма b усё ж можа выявіцца прыдатнай для жыцця. І больш за тое, гэта нават вельмі магчыма.

«Мноства сцэнароў»

Трэба прызнаць, што агулам у планет накшталт Проксімы b - тых, што круцяцца вакол чырвоных карлікаў, - не надта многа шанцаў захаваць прыдатныя для жыцця ўмовы.

Па-першае, такая блізкасць да зоркі з вялікай імавернасцю павінна справакаваць так званы бескантрольны парніковы эфект і прывесці да выпарэння акіянаў. Менавіта гэта, відавочна, адбылося калісьці з Венерай.

Па-другое, у гэтай зоне планета павінна быць пад няспынным уздзеяннем жорсткага выпраменьвання і сонечнага ветру, што таксама з часам павінна прывесці да страты вады і атмасферы.

Аднак пакуль мы занадта мала ведаем пра гісторыю Проксімы b, і апошнія разлікі паказваюць, што існуе як мінімум некалькі сцэнароў, пры якіх планета магла захаваць прыдатныя для жыцця ўмовы.

«Магчыма, Проксіма b першапачаткова сфармавалася без атмасферы, або атмасфера прысутнічала, але ў самой зорнай сістэме было вельмі мала вады. А можа, атмасфера была разрэджанай, але з вялікай колькасцю вады. Ці нават не разрэджанай, а вельмі шчыльнай. Гэтага мы пакуль проста не ведаем», - тлумачыць адзін з аўтараў новай працы Энтані Дэль Джэнія.

Проксіма Цэнтаўра належыць да тыпу чырвоных карлікаў. Зоркі гэтага тыпу менш халодныя, чым наша Сонца, так што планета павінна знаходзіцца на даволі блізкай адлегласці, каб атрымліваць дастаткова цяпла.

ФОТА: ESO/M. KORNMESSER/PA WIRE

Аднак у пачатку свайго жыццёвага цыклу чырвоныя карлікі куды больш зыркія і гарачыя. Так што, нават калі першапачаткова на Проксіме b і былі прыдатныя для жыцця ўмовы, планета магла ўжо занадта нагрэцца да таго моманту, калі там тэарэтычна магло зарадзіцца жыццё.

Аднак, як адзначаецца ў даследаванні, існуе мноства сцэнароў, пры якіх планета магла стаць - і дагэтуль застацца - заселенай.

Напрыклад, цалкам можна дапусціць, што Проксіма b сфармавалася далей ад зоркі і толькі з часам перайшла на цяперашнюю арбіту - тады планета цалкам магла пазбегнуць перагрэву і жорсткага выпраменьвання маладога свяціла.

Акрамя таго, мяркуючы з разлікаў, нельга выключыць варыянт, што першапачаткова на планеце было вельмі шмат вады - можа быць, у 10 разоў больш, чым на Зямлі. Тады, нават калі Проксіма b страціла 90% вільгаці, яе будзе ўсё адно дастаткова для таго, каб выстарчыла на цэлы акіян.

Ёсць імавернасць і таго, што першапачаткова планету атачала шчыльнае вадароднае воблака, якое прыняло на сябе асноўны ўдар маладой зоркі і «выпарылася», пакінуўшы пад сабой прыдатную для жыцця атмасферу.

Уся справа ў марскіх плынях

Дапусціўшы, што на Проксіме b ёсць вада і атмасфера, навукоўцы стварылі некалькі трохмерных мадэляў планеты з рознымі варыянтамі атмасферы - у тым ліку падобнай на зямную (дзе пераважае азот) або марсіянскую (вуглякіслы газ).

Вар'яваліся і іншыя звесткі: таўшчыня атмасферы і яе шчыльнасць, узровень салёнасці і глыбіня акіянаў, а таксама розныя суадносіны сушы і вады на паверхні планеты.

Як тлумачыць Дэль Дженія, ён і ягоныя калегі ўпершыню ўключылі ў мадэль «дынамічны акіян» - гэта значыць, акіян, у якім прысутнічаюць марскія плыні, што пераносяць цёплую ваду ў больш халодныя рэгіёны.

Усе папярэднія мадэлі зыходзілі з таго, што вада на планеце толькі награваецца і астывае, але нікуды пры гэтым не рухаецца.

І сітуацыя зусім змянілася. З улікам марскіх плыняў ва ўсіх пралічаных варыянтах на паверхні Проксімы b павінна была захавацца вада ў вадкім выглядзе.

Больш за тое, у выпадку сінхроннага кручэння (найбольш вядомы прыклад такога кручэння - наш Месяц) перадача цяпла паміж цёмным бокам планеты і бокам, разгорнутым да зоркі, павінна была зрабіць прыдатнай для жыцця ўсю яе паверхню - нават тую, што ніколі не бачыла сонечнага святла.

«Так што, калі на Проксіме b ёсць атмасфера і вада, у планеты вельмі нядрэнныя шанцы быць прыдатнай для жыцця», - рэзюмуе Дэль Дженія.

Напісаць каментар 3

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках