Карупцыя і сістэмныя заганы ў Беларусі

Доўжацца судовыя пасяджэнні паводле «справы медыкаў».

Цікавасць грамадскасці прыцягваюць не столькі самі працэсы, колькі правілы функцыянавання ў краіне сістэмы аховы здароўя. Хабары ў ёй былі звыклай з'явай, затое якаснае лячэнне не можа атрымаць нават намеснік міністра, піша ng.ru.

Цяпер у судах Менска ідуць адразу чатыры працэсы са «справы медыкаў»: над былым галоўным лекарам 12-й гарадской клінічнай стаматалагічнай паліклінікі Уладзімірам Краўчонкам, былым кіраўніком Гарадзенскага абласнога аддзела аховы здароўя Андрэем Стрыжаком, былым кіраўніком Рэспубліканскага цэнтра медыцынскай рэабілітацыі і бальнеалячэння Сяргеем Карыцькам і экс-намеснікам міністра Ігарам Ласіцкіі. Усіх іх абвінавачваюць у хабарніцтва і злоўжыванні службовым становішчам. Сумы хабараў, якія фігуруюць у судзе, вагаюцца ад 2 тысяч да 15 тысяч даляраў ці еўраў. Абвінавачаным пагражае пазбаўленне волі да 10 гадоў.

Як паведамлялася, карупцыйную схему ў сістэме аховы здароўя КДБ выявіў у пачатку мінулага лета. У рамках «справы медыкаў» распачата 95 крымінальных спраў больш чым з сотняй фігурантаў. Стрыжань схемы - так званыя хабары. Чыноўнікі ад медыцыны дапамагалі камерцыйным структурам здабываць тэндары на пастаўку медыцынскага абсталявання на бюджэтныя сродкі і атрымлівалі за гэта «падзяку» ў канверце ад гэтых прадпрыемстваў.

Судовыя працэсы аб карупцыі ў розных сферах у Беларусі не спыняюцца. Напрыклад, у гэтыя ж дні судзяць былога начальніка Галоўнай управы спажывецкага рынку Менгарвыканкама Сяргея Барысевіча. Сведкі расказваюць, што ён не проста браў хабары, а арганізаваў цэлую сістэму збору даніны, грошы для яго збіралі з усіх школьных сталовак Менска. Прычым пад пагрозай звальнення: хочаш захаваць працу - плаці. Людзі і плацілі. «Хадзілі чуткі, што ён з'яўляецца сваяком Лукашэнкі», - патлумачыў падчас суда прычыну такой пакоры адзін з фігурантаў справы, які таксама ўваходзіў у звяно, праз якое наверх да Барысевіча паступалі грошы.

Хабарадавальнікі ў «справе медыкаў» - заможныя бізнэсоўцы. У адрозненне ад сціплых дырэктараў школьных сталовак яны самі прыйшлі да высновы, што за ўсё трэба плаціць. Сума хабараў не абмяркоўвалася. «Усе дарослыя людзі. Разумеюць», - сказаў на судзе адзін з галоўных сведак, кіраўнік фірмы - пастаўшчыка абсталявання Уладзімір Ладуцька, які і даваў чыноўнікам ад медыцыны хабары. Чыноўнікі таксама сцвярджаюць, што нічога злачыннага не рабілі за ўзнагароджанне. Напрыклад, былы намеснік міністра Ігар Ласіцкі кажа пра тое, што «браў хабары ні за што», проста таму што давалі. Пры гэтым усе пытанні так і развязваліся нават без грошай, сцвярджае ён.

З працэсу над Ласіцкі мясцовая грамадскасць прыйшла яшчэ да адной несуцяшальнай высновы: беларуская медыцына, якая перыядычна казырае сваімі дасягненнямі ў транспланталогіі ці нейкіх іншых складаных кірунках, напраўду слабая - паставіць правільны дыягназ і вылечыць не могуць нават намесніка міністра аховы здароўя. Ігар Ласіцкі распавёў, што браў хабар таму, што яму патрэбныя былі грошы для лячэння за мяжой.

Беларускія медыкі спачатку паставілі яму няправільны дыягназ і адпаведна праводзілі няправільнае лячэнне. Затым у краіне, якая робіць стаўку на айчынныя лекі і ўсяляк перашкаджае імпарту, не знайшлося патрэбнага медыкамента, і яго давялося купляць у Казахстане, дзе ён зарэгістраваны. Хоць, вядома, агулам Ласіцкі выкарыстаў службовае становішча, каб лячыцца без чэргаў (працэс замены тазавага сустава, у чым ён меў патрэбу, займае больш за год).

Галоўныя лекары таксама кажуць пра тое, што не чынілі шкоды ўстановам, якія яны ўзначальваюць. «Я сумленны чалавек», - запэўніваў журналістаў былы галоўны лекар 12-й гарадской клінічнай стаматалагічнай паліклінікі Менска Уладзімір Краўчонак. Атрыманыя ім хабары пацягнулі на 25 тысяч даляраў. Паводле ягоных слоў, грошы ён браў для таго, каб набыць самае новае абсталяванне і ператварыць паліклініку ў найлепшую. «Адсюль кантакты з патрэбнымі пастаўшчыкамі», - кажа ён. Дарэчы, экспэрты, ацэньваючы сістэму дзяржаўных закупак, таксама кажуць пра тое, што часцяком на першае месца ставіцца кошт, а не якасць купленага абсталявання. Што ж тычыцца грошай, то Краўчонак сцвярджае, што не патрабаваў іх, але калі давалі, выстаяць не мог.

Нагадаем, што ў жніўні мінулага года Лукашэнка адправіў у адстаўку ўвесь урад, у тым ліку віцэ-прэм'ера Васіля Жарко, які курыруе медыцынскую сферу, які да гэтага працаваў міністрам аховы здароўя. Хадзілі чуткі пра тое, што яму таксама можа быць выстаўленае абвінавачванне. Аднак усё пакуль абмежавалася допытам. Грамадскасць, вядома ж, не верыць у тое, што міністр не ведаў аб дзейных у ягоным ведамстве карупцыйных схемах.