Віталь Портнікаў: Шавінізм не выціснуць па кроплі

Расейцы могуць назаўжды застацца сярэднявечным грамадствам.

Паводле апошняга апытання «Левада-Цэнтра», ліквідацыі «імперыі зла» - Савецкага Саюза - саромеецца ўсяго толькі на 15 адсоткаў менш апытаных, чым «вечнай беднасці і няўпэўненасці», у якой жыве «вялікі народ»

Гэта значыць, у тым, што «народ вялікі», у Расеі не сумняваецца ніхто, а тое, што вялікія народы не жывуць у «вечнай беднасці і няўпэўненасці», нікому з мясцовых шавіністаў у галаву чамусьці не прыходзіць. І тое, што гэтая «вечная беднасць і няўпэўненасць» - вынік вечнага экстэнсіўнага развіцця, спробаў заняволіць іншых, а не развівацца самім, таксама большасці расейцаў давесці цалкам немагчыма.

Менавіта таму колькасць рэспандэнтаў, якія шкадуюць аб адной з самых выдатных падзей у гісторыі ХХ стагоддзя - руйнаванні Савецкага Саюза, за апошні год павялічылася на 12 адсоткаў і заняла другое месца пасля «вечнай беднасці». І гэта колькасць будзе павялічвацца з кожным годам, бо сярэднестатыстычны расеец будзе жыць усё горш і горш. Аб гэтым піша ўкраінскі журналіст і публіцыст Віталь Портнікаў на сайце «Эспрэса».

У Савецкім Саюзе гэты самы сярэднестатыстычны расеец жыў не лепш, нярэдка нашмат горш і бядней, чым жыхары іншых саюзных рэспублік - Украіны, Латвіі, Літвы, Эстоніі. Але мяса ў крамах і новыя штаны яму замяняў гонар за імперыю, упэўненасць у тым, што ён у гэтай імперыі - «старэйшы брат», што ўсе яго любяць, таму што баяцца. Імперскі шавініст абагаўляе гэта хуліганскае пачуццё страху, якое ён хоча выклікаць у заваяваных краінах і заваяваных народаў. Таму што больш у яго за душой нічога няма, ды і душа нярэдка адсутнічае.

А цяпер ганарыцца асабліва няма чым, ну хіба што ганебнай акупацыяй Крыма, якая ў шэрагу нацыянальных дасягненняў заняла месца адразу ж пасля асваення космасу. А жыць усё горш і горш - і ёсць дакладнае разуменне, што лепш ужо ў найбліжэйшыя дзесяцігоддзі не будзе.

І замест таго, каб задумацца, як змяніць гэтую сітуацыю і пазбавіцца ад агіднага аўтарытарнага рэжыму, чый эгаізм і глупства ў даслоўным сэнсе слова знішчаюць Расею і расейцаў і пазбаўляюць іх нават намёку на гістарычную перспектыву, сярэднестатыстычны расеец пачынае ўспамінаць час, калі ён мог уважаць сябе за ўсесаюзнага нахабніка. Якая жахлівая наіўнасць!

Калісьці вялікі расейскі драматург Антон Чэхаў заклікаў суайчыннікаў выціскаць з сябе раба хаця б па кроплі. Але ніякае збавенне ад рабства немагчымае без пазбаўлення ад шавінізму. Шавінізм можна пераадолець толькі калектыўнай палітычнай і нацыянальнай воляй. Адмовіцца ад акупацыі чужых тэрыторый і ціску на іншыя краіны. Раз і назаўжды скончыць з ганьбай русіфікацыі нярускіх народаў Расеі - штодзённых ахвяр «старэйшага брата». Проста зразумець, што займацца ўласнай будучыняй і будучыняй сваіх дзяцей - нашмат больш цікава і перспектыўна, чым здзекавацца з іншых і ўжо тым больш забіваць іншых толькі за тое, што яны не хочуць уважаць цябе за «старэйшага брата».

У адваротным выпадку расейцы так і застануцца архаічным сярэднявечным грамадствам, якое жыве сумнеўнымі падзеямі аўтарытарнага мінулага.