«Можа, адразу ў інквізіцыю?»: Як ДАІ перастаралася на паркоўцы для чыноўнікаў

Чым простыя людзі адрозніваюцца ад «слуг народа»?

Гэтая гісторыя пачалася яшчэ ў чэрвені 2019 года, калі Таццяна прыпаркавала свой аўтамабіль у самым сэрцы сталіцы – на аўтастаянцы каля Менскага гарадскога выканаўчага камітэта з боку вул. Ленінградскай, піша Аўтабізнэс.

Забараняльных прыпынак і стаянку знакаў там не было, таму, як здавалася Таццяне, яна мела законнае права пакінуць тут сваё аўто. Вось фота з месца падзей:

Шыльдачка, якая папярэджвала, што паркавацца тут можна толькі аўтамабілям Менгарвыканкама, Таццяну не збянтэжыла. Ды і ў прынцыпе чым простыя людзі горшыя за мужоў дзяржаўных?

Скончыўшы свае справы, Таццяна вярнулася да машыны, але ўбачыла толькі самотнага інспектара ДАІ.

Як усе зразумелі, пастановай Дзяржаўтаінспекцыі аўтамабіль са стаянкі зазнаў своеасаблівую аўтамабільную экзэкуцыю – прымусовую эвакуацыю.

Артыкул 8.10. Затрыманне і прымусовае адбуксаванне (эвакуацыя) транспартнага сродку

1. Супрацоўнік Дзяржаўнай аўтамабільнай інспекцыі мае права рабiць затрыманне і прымусовае адбуксаванне транспартнага сродку і дастаўляць яго на ахоўную стаянку, калі асобай, якая кіравала транспартным сродкам, здзейсненае адміністрацыйнае правапарушэнне, прадугледжанае артыкуламі 18.16 і 18.19 Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб адміністрацыйных правапарушэннях, пры адсутнасці іншай магчымасці даставіць транспартны сродак да месца захоўвання.

Факт эвакуацыі Таццяну абурыў, паколькі забароны на стаянку ў гэтым месцы не было, а парушыць, з логікі, можна толькі тое, што забаронена. А як інакш?

Разбярэмся са знакамі, усталяванымі на гэтай аўтастаянцы для "слуг народа".

Такім чынам, знак 5.15 "Месца стаянкі" пазначае спецыяльную пляцоўку, якая адведзеная для стаянкі транспартных сродкаў. Ніжэй пад знакам – шыльдачка, якая растлумачвае спосаб пастаноўкі на стаянку. Яшчэ ніжэй – шыльдачка "Для службовага а/транспарту Менскага гарвыканкама".

Згодна з ПДР знакі дадатковай інфармацыі (шыльдачкі) удакладняюць або абмяжоўваюць дзеянне іншых дарожных знакаў. Атрымліваецца, агаворка "Для службовага транспарту..." у дадзеным выпадку абмяжоўвала дзеянне знака "Месца стаянкі". Такі аргумент стаў вызначальным пры прыняцці інспектарам ДАІ пастановы пра эвакуацыю.

На Таццяну быў складзены пратакол аб парушэнні п.139 ПДР, за што прадугледжаная адказнасць паводле арт.18.22 КаАП.

139. Транспартныя сродкі дазваляецца ставіць на стаянку з выкананнем патрабаванняў дарожных знакаў і гарызантальнай дарожнай разметкі, а пры іх адсутнасці – пры ўмове рацыянальнага выкарыстання месца стаянкі, не ствараючы перашкоды для доступу да змешчаных на ім іншых транспартных сродкаў і іх наступнага руху.

Тут важна не пераблытаць з п.143.1 ПДР, якія прадугледжваюць забарону на паркоўку ў зоне дзеяння забараняльных знакаў "Паркоўка і стаянка забароненыя", хоць артыкул КаАП за парушэнне гэтых пунктаў застаецца нязменным.

Артыкул 18.22. Парушэнне правілаў прыпынку і стаянкі транспартнага сродку, а таксама іншых Правілаў дарожнага руху

1. Прыпынак або стаянка транспартнага сродку з парушэннем Правілаў дарожнага руху – вынікуюць папярэджанне або накладанне штрафу памерам адна базавая велічыня.

Аднак паводле дадзенай падставы ёсць і іншыя меркаванні. Многія, у тым ліку і Таццяна, перакананыя, што тая камбінацыя знакаў, якая пастаўленыя на стаянцы Менгарвыканкама, не з'яўляецца забароннай. Што-небудзь забараніць паводле ПДР можна толькі ў спалучэнні з забараняльным стаянку знакам.

Напрыклад, каля Пракуратуры Кастрычніцкага раёна Менска ўстаноўлены дадатковы знак менавіта ў камбінацыі з забараняльным.

Але ўся сутнасць у тым, што і адно, і другое адпавядае ПДР. У выпадку са стаянкай Менгарвыканкама шыльдачка вызначае ўмовы выкарыстання знака "Месца стаянкі" пэўнай катэгорыяй транспарту, а ля будынка пракуратуры шыльда таксама вызначае ўмовы выкарыстання забароннага знака "Уезд забаронены" для пэўнай катэгорыі аўтамабіляў. Таму адказ на запыт Таццяны ў Пракуратуру Кастрычніцкага раёна Менска прыйшоў такі:

«На вул. Ленінградскай, 4, у г. Мінску ўстаноўленая група дарожных знакаў 5.15 "Месца стаянкі" з шыльдачкай дадатковай інфармацыі "Для службовага аўтатранспарту Менгарвыканкама", што не супярэчыць дзейнаму заканадаўству. У сілу патрабаванняў п.139 ПДР транспартныя сродкі дазваляецца ставіць на стаянку з выкананнем патрабаванняў дарожных знакаў і гарызантальнай дарожнай разметкі. Такім чынам вамі ажыццёўленая паркоўка з парушэннем патрабаванняў дадатковага знака з улікам шыльдачкі. Падставаў для прынясення пратэсту на пастанову АДАІ УУС Кастрычніцкага раёна г. Менска няма».

У тэксце ёсць недакладнасць, бо знакі дадатковай інфармацыі – гэта і ёсць шыльдачкі, але сутнасць зразумелая: патрабаванні ПДР кіроўцам парушаныя. І з гэтым не пагадзіцца складана, фактычна так і ёсць.

Цяпер застаецца пытанне, наколькі законна была праведзеная прымусовая эвакуацыя транспартнага сродку. Так, закон прадугледжвае прымусовую эвакуацыю пры парушэнні арт.18.22 КаАП, толькі тут ёсць адно але.

З арт.8.10 ПВКаАП "Затрыманне і прымусовае адбуксаванне (эвакуацыя) транспартнага сродку":

...Пры здзяйсненні кіроўцам адміністрацыйнага правапарушэння, прадугледжанага часткамі 1-4 артыкула 18.22 Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб адміністрацыйных правапарушэннях, у выніку якога створаная перашкода для дарожнага руху або паўстала пагроза бяспекі грамадзянаў, супрацоўнік Дзяржаўнай аўтамабільнай інспекцыі мае права зрабіць прымусовае адбуксаванне (эвакуацыю) такіх транспартных сродкаў на ахоўную стаянку, калі кіроўца не знаходзіцца ў транспартным сродку або ў непасрэднай блізкасці ад яго.

Паводле гэтай нормы сам факт парушэння не азначае аўтаматычнага ўжывання прымусовай эвакуацыі. Абавязковай умовай закон пастанаўляе стварэнне перашкоды для дарожнага руху або пагрозу бяспецы грамадзянаў.

Гэта вельмі важная акалічнасць, бо ў нашым разгляданым выпадку ніякай перашкоды створана не было. Ды і не магло яе быць у прынцыпе, паколькі аўтамабіль быў прыпаркаваны ўсё ж на аўтамабільнай стаянцы, хай нават і на "чыноўніцкай".

Менавіта да такой думкі і прыйшла Пракуратура Кастрычніцкага раёна Менску.

Такім чынам, усё, што павінен быў зрабіць інспектар ДАІ ў выпадку выяўлення аўтамабіля Таццяны на аўтастаянцы Менгарвыканкама, – гэта скласці пратакол або пастанову пры яе згодзе з парушэннем.

Выходзіць, дзеянні інспектара неправамоцныя, а Таццяна мае права кампенсаваць затраты, звязаныя з эвакуацыяй.

Закон Рэспублікі Беларусь "Аб органах унутраных справаў"

Артыкул 34. Адказнасць супрацоўнікаў органаў унутраных справаў. Пакрыццё шкоды, нанесенай незаконнымі дзеяннямі (бяздзейнасцю) органаў унутраных справаў (іх супрацоўнікаў)

За злоўжыванне ўладай або службовымі паўнамоцтвамі, перавышэнне ўлады або службовых паўнамоцтваў, невыкананне або неналежнае выкананне сваіх службовых абавязкаў, здзяйсненне іншых злачынстваў або адміністрацыйных правапарушэнняў супрацоўнікі органаў унутраных справаў нясуць адказнасць, вызначаную заканадаўчымі актамі Рэспублікі Беларусь.

Шкода, прычыненая грамадзяніну або арганізацыі ў выніку незаконных дзеянняў (бяздзейнасці) органаў унутраных справаў (іх супрацоўнікаў), падпадае пад кампенсацыю ў парадку, вызначаным заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Пры парушэнні супрацоўнікам органаў унутраных справаў правоў і законных інтарэсаў грамадзянаў або арганізацый, калі ягоныя дзеянні (бяздзейнасць) прызнаныя ў вызначаным парадку незаконнымі, адпаведны орган унутраных справаў абавязаны ўжыць захады да іх аднаўлення і на патрабаванне грамадзяніна або арганізацыі публічна прынесці прабачэнні.

З адказу пракуратуры:

"...У сувязі з гэтым пракуратурай раёна кіраўніку УУС раёна накіраваны інфармацыйны ліст з патрабаваннем аб аднаўленні вашых парушаных правоў, а таксама змушэння вінаватых да адказнасці".

Бянтэжыць, зразумела, назва накіраванага ў міліцыю дакумента – "інфармацыйны ліст", а не "прадпісанне" ў рамках пракурорскага нагляду за дзейнасцю АУС, якое абавязковае для выканання. Але ж у тэксце слова "патрабаванне" ўсё ж ёсць, і мы спадзяемся, што да гэтага слова праваахоўнікі паставяцца з належнай увагай. А галоўнае – возьмуць гэта да ўвагі ў сваёй далейшай дзейнасці.