28 сакавiка 2024, Чацвер, 17:15
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Перфоманс Суркова або новая ідэалогія?

5
Перфоманс Суркова або новая ідэалогія?
УЛАДЗІСЛАЎ СУРКОЎ
ФОТА: KP.RU

Навошта памочнік прэзідэнта РФ прапанаваў вывучаць вучэнне Пуціна.

«Адкрытыя медыя» спыталі палітолагаў, ці будуць вывучаць пуцінізм у школах і ці спатрэбіцца гэтае вучэнне расейскай уладзе.

Памочнік прэзідэнта Расеі Уладзіслаў Суркоў упершыню абвесціў неабходнасць вывучаць ідэалогію пуцінізму, назваўшы яго «глабальным палітычным лайфхакам» і «добра працоўным метадам панавання». Гэта не больш чым палітычны перфоманс і не азначае, што пуцінізм будуць вывучаць у школах: расейскім уладам жорсткія ідэалагічныя кайданы не патрэбныя, а насельніцтва ад іх адхістваецца, кажуць апытаныя палітолагі.

Прапанова Суркова даследаваць «пуцінізм» з'явілася на сайце «Актуальныя каментары» – праекце Цэнтра палітычнай кан'юнктуры, цесна звязанага з адміністрацыяй прэзідэнта. Яго ўзначальвае даўні паплечнік Суркова, былы крамлёўскі чыноўнік Аляксей Часнакоў, які калісьці працаваў у прэзідэнцкай адміністрацыі.

Упершыню Суркоў загаварыў пра пуцінізм у лютым 2019 года ў артыкуле «Доўгая дзяржава Пуціна» – тады ён пісаў, што гэта менавіта ідэалогія, за якой будучыня: «Неабходныя ўсведамленне, асэнсаванне і апісанне пуцінскай сістэмы панавання і ўвогуле ўсяго комплексу ідэй і вымярэнняў пуцінізму як ідэалогіі будучыні».

Новы заклік Суркова вывучаць «дзейсную ідэалогію штодзённасці» з'явіўся пасля таго, як Пуцін некалькі разоў за апошнія месяцы абрынуўся на лібералізм. У чэрвеньскім інтэрв'ю The Financial Times прэзідэнт заявіў, што сучасная так званая ліберальная ідэя сябе «проста зжыла канчаткова». Патлумачыў ён гэта тым, што лібералізм дазваляе мігрантам забіваць, рабаваць і гвалціць – і «табе нічога, таму што ты мігрант, трэба абараняць твае правы». Пасля таго як адразу некалькі заходніх лідараў раскрытыкавалі гэтую тэзу, Пуцін пачаў заяўляць, што ён нічога супраць лібералізму не мае – але ў Расеі «свае традыцыі, свае стагоддзямі ўстояныя культурныя формы ўзаемадзеяння». «І чаму мы не павінны гэта шанаваць і чаму не павінны развіваць і падтрымліваць гэта?» – задаў рытарычнае пытанне прэзідэнт Расеі падчас саміту СНД у Ашхабадзе.

Не трэба ўспрымаць словы Суркова так, як быццам ён хоча прапанаваць вызнаваць пуцінізм у процівагу ліберальнай ідэі, апавёў прафесар Найвышэйшай школы эканомікі палітолаг Юлій Нісневіч. Гэта было б вельмі слабым ходам – цяжка супрацьпастаўляць «новае дзіўнае ўтварэнне» і вучэнне, якому больш за 200 гадоў, згодны з ім ягоны калега прафесар «вышкі» палітолаг Марк Урноў.

Нісневіч мяркуе, што сам Пуцін і ягоны прэс-сакратар пасля інтэрв'ю FT фактычна дэзавуяваў крытыку лібералізму: «На жаль, гэта даволі распаўсюджана: ён нейкую дзіўную фразу скажа, а потым высвятляецца, што іміджмэйкеры нешта не тое падказалі». На наступны дзень пасля інтэрв'ю прэс-сакратар расейскага прэзідэнта Дзмітрый Пяскоў сказаў, што Пуціну блізкія ідэі лібералізму.

Прафесар Нісневіч мяркуе, што словы Суркова не з’яўляюцца заяўкай на афармленне новага вучэння. Суркоў – творчы чалавек, тое, што ён прапануе – гэта перфоманс, і нічога больш сур'ёзнага за гэтым няма, перакананы палітолаг. «Няма такой ідэалогіі – пуцінізм. Павінны быць прыкметы ідэалогіі, а тут іх няма», – патлумачыў ён. Пуцінізмам хутчэй можна было б назваць спосаб кіравання, арганізацыю ўлады, функцыянаванне «вертыкалі». Але і называць прозвішчам прэзідэнта дзейную мадэль улады было б памылкова, прызнае ён. «Усе мяркуюць, што ў нас рэжым асабістай улады, але няма ў нас рэжыму асабістай улады, у нас ёсць карпаратыўны рэжым, які ўвасабляецца персанальна прэзідэнтам Пуціным», – сказаў Нісневіч.

Слова «пуцінізм» – гэта такі іерогліф: можна назваць так, можна – па-іншаму, фактычна гэта спроба неяк сістэматызаваць і асэнсаваць той набор тэзаў, з якімі згодная большасць насельніцтва; тыя самыя ідэі абвяшчаюць з трыбунаў і дзяржаўныя дзеячы, кажа Марк Урноў. «Гэта магутная дзяржава з пераважнай сацыяльнай эканомікай, але і з сацыяльнай няроўнасцю, незалежнасць ад суседзяў, перш за ўсё ад Захаду, адчуванне сябе вялікай дзяржавай, адчуванне таго, што вакол варожы асяродак», – пералічвае гэтыя тэзісы палітолаг.

Гэтыя ідэі могуць вывучаць інтэлектуалы і ўзяць на ўзбраенне прапагандысты, але татальнай прамыўкі мазгоў не атрымаецца, мяркуе Урноў: «Магчыма, гэта паслужыць спосабам крышталізацыі нейкіх сілаў, але наўрад ці гэта захопіць насельніцтва. Яно падзяляе гэтыя каштоўнасці, але насельніцтва адпрэчвае ўсякага кшталту напорыстую ідэалогію». Ды і самой дзяржаве яна не вельмі патрэбная: «Сённяшняя ўлада, хоць і прамаўляе некаторыя ідэалагічныя формулы, значна больш прагматычная ў параўнанні з савецкай, і ёй не трэба сябе закоўваюць у нейкую ідэалагічную канструкцыю».

Напісаць каментар 5

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках