19 сакавiка 2024, aўторак, 11:14
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Пачатак

31
Пачатак
Ірына Халіп

Большасць беларусаў глыбока пагарджаюць Лукашэнкам.

Не, час, мабыць, чыноўнікам ладзіць забегі прусакоў, таму што больш нічым зацікавіць нас яны не могуць. А мы іх, аказваецца, можам нават здзівіць. І пры ўсім шматтонным і шматтысячным адміністрацыйным рэсурсе мы іх перагуляем.

Адмова ў рэгістрацыі Максіму Вінярскаму, Андрэю Войнічу, Васілю Жораву, Андрэю Маркаву нечаканкай для нас не стала. У тым, што мяне не дапусцяць да рэгістрацыі, таксама ніхто не сумняваўся. А вось мы ўсе – «Еўрапейская Беларусь» – сталі для іх сапраўднай нечаканкай. Чыноўнікі перакананыя, што беларусамі кіруюць страх і першабытныя інстынкты. І галоўнае для падтрымання гэтага стану – час ад часу праводзіць масавыя (ці нават не надта масавыя) рэпрэсіі, каб кожны беларус атрымаў сваю ін'екцыю страху і заціх. Але, апынулася, у Беларусі далёка не ўсе змірыліся з тым, што адбываецца. Не ўсе ўбудаваліся ў сістэму. Не ўсе пастанавілі проста выжываць, як у СССР. Не, ёсць людзі, якія хочуць і могуць супрацьстаяць, працаваць, змагацца. Яны розныя. Гэтых людзей аб'ядноўвае адно: жаданне жыць у вольнай краіне. Такая дробязь – і так бясконца многа.

А для нас – тых, хто ўдзельнічае ў палітычнай кампаніі, – нечаканкай стаў маштаб нянавісці да рэжыму. Так, мы разумелі, што большасць беларусаў ненавідзіць гэты рэжым і глыбока пагарджае Лукашэнкам. Але высветлілася, што не проста большасць, а большасць абсалютная. Я асабіста абышла больш за тысячу кватэраў за месяц збору подпісаў – і толькі ў адной пачула фразу «я за Лукашэнку». У адной, разумееце? Гэта значыць, ягоная падтрымка ўжо знаходзіцца на ўзроўні статыстычнай хібнасці. У некаторых дамах мяне сустракалі жорсткай фразай: «Калі ты апазіцыя – заходзь. Калі не – пайшла прэч адсюль». Дзесьці радасна казалі: «О, самі прыйшлі! А мы ўжо збіраліся заўтра шукаць вашыя пікеты». Многія потым тэлефанавалі і апавядалі, дзе, з іх мясцовага пункту гледжання, лепш за ўсё выставіць пікет. У некаторых кватэрах я бачыла перадвыбарчыя ўлёткі Андрэя Саннікава 2010 года. Людзі іх захавалі як сведчанне таго, што Беларусь была блізкая да пераменаў яшчэ тады, – каб не забыцца ні Плошчу, ні сябе тагачасных, ні кашмараў, якія рушылі за гэтым. З некаторымі мы абдымаліся і абменьваліся тэлефонамі.

Вядома, зусім не ўсе, хто ненавідзіць Лукашэнку і ягоных саўдзельнікаў, мараць жыць у Еўропе. На жаль, былі і тыя, хто казаў: хоць бы Пуцін прыйшоў, у нас бы пенсіі расейскія сталі. Або тыя, хто казаў: не буду я падпісвацца, таму што мне брыдкія ўсе гэтыя «выбары». Або тыя, хто шаптаў, азіраючыся па баках, каб суседзі не пачулі: «Я вас падтрымліваю, але падпісвацца не буду – баюся, арыштуюць». Так, уявіце сабе, баяцца. І нават да такой ступені. А ўлады з задавальненнем гэтым карыстаюцца: жанчыну з вуліцы Сталетава на працы (яна працуе ў гэтым жа раёне) палохалі турмой, калі яна падпішацца за каго-небудзь, акрамя прапагандыста Думбадзэ, якога прызначылі ў «палатку». Яшчэ адна жыхарка акругі з вуліцы Мендзялеева апавядала, як увесь працоўны калектыў (яна таксама працуе ў Партызанскім раёне) выклікалі да кіраўніцтва і загадалі падпісацца за дзяржаўнага прапагандыста, прыстрашыўшы звальненнем, калі падпішуцца за каго-небудзь яшчэ. Ін'екцыя страху ўпырскваецца не толькі рэпрэсіямі, але і пагрозамі. І з гэтым страхам мы збіраемся змагацца.

«Ты не з Лукашэнкам змагайся, ты з народам, які ўсё гэты трывае, змагайся!» – наказваў мне адзін з тых, хто падпісаўся. Фармулёўка некарэктная, але я разумею, што ён меў на ўвазе: страх і абыякавасць, якія неўнікнёна звязваюць таго, хто прывык баяцца. Каб чалавек вырваўся з гэтага ліпкага кокана, недастаткова артыкулаў на «Хартыі» і пастоў у сацыяльных сетках, недастаткова Нехты і Лявона Вольскага. Чалавек павінен зразумець, што ён не самотны, не перамолаты дзяржавай, не выкінуты падыхаць на звалку. Для гэтага трэба падысці да яго – ці прыйсці ў ягоны дом – і сказаць: «Ты не адзін. Нас шмат. Не бойся. Разам мы справімся. Яшчэ будзем жыць у добрым, утульным, бяспечным доме, у міры з суседзямі. І дзеці перастануць уцякаць адсюль, і выгнаннікі вернуцца. І будзем самі пастанаўляць, каго выбіраць і як жыць».

Менавіта таму мы і хадзілі па дамах цэлы месяц. Менавіта таму не спыняемся і прадаўжаем працаваць. Усё роўна, у якасці кандыдатаў ці іх давераных асобаў. Мы ідзем далей.

Ты не адзін. Нас шмат. Не бойся.

Ірына Халіп, спецыяльна для Charter97.org

Напісаць каментар 31

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках