19 сакавiка 2024, aўторак, 10:06
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Дзіўны перапіс

39
Дзіўны перапіс

Лічаць не столькі людзей, колькі іх маёмасць.

«Брестская газета» адкрыла восеньскую серыю круглых сталоў з удзелам берасцейцаў з актыўнай жыццёвай пазіцыяй. На мінулым тыдні госці рэдакцыі выказаліся з нагоды перапісу насельніцтва, які праходзіць у Беларусі.

Удзельнікі круглага стала: Іван Чайчыц (І.Ч.), краязнаўца; Юлія Гурыкава (Ю.Г.), бухгалтарка; Віктар Босак (В.Б.), выкладчык ВНУ; Віктар Марчук (В.М.), галоўны рэдактар «БГ».

Ю.Г.: Мы з мужам у адзін дзень прайшлі незалежна адно ад аднаго перапіс.

В.М.: Гэта значыць вы не дамаўляліся?

Ю.Г.: Не. Я прайшла на сайце, а муж – на працы. Да іх прыехалі перапісчыкі з планшэтамі.

В.М.: Я таксама прайшоў на сайце і адразу ж на сваёй старонцы ў Facebook напісаў, што перапіс нейкі куцы. Чаму я так думаю? Перш чым праходзіць перапіс, я пачытаў у інтэрнэце, навошта ён патрэбны. Беларускія крыніцы таксама паглядзеў і на адным з рэсурсаў знайшоў такую фразу: «Калі людзі дадуць інфармацыю пра сябе, яны дазволяць краіне дакладней наладзіць вялікія дзяржаўныя механізмы».

Перапіс насельніцтва – адзіны працэс збору, абагульнення, аналізу і публікацыі дэмаграфічных, эканамічных і сацыяльных звестак насельніцтва, якія адносяцца да стану на пэўны час да ўсіх асобаў у краіне або выразна абмежаванай яе часткі. Як і ў выпадку іншых перапісаў, пасля заканчэнні перапісаў насельніцтва робіцца апрацоўка і публікацыя сабраных звестак.

Дык вось, пасля таго як я адказаў на пытанні перапісной анкеты, то прыйшоў да высновы, што наша краіна не гарыць жаданнем нешта наладжваць. Таму што там няма многіх пытанняў, якія, на мой погляд, павінны былі быць, якія маглі б дапамагчы гэтым самым механізмам дзяржаўным наладзіцца.

І.Ч.: Мне падабаецца, што беларусы адразу на гэты перапіс адказалі гумарам. Маўляў, улады павінны тэрмінова перапісаць насельніцтва перад адкрыццём атамнай электрастанцыі. Каб потым ведаць, колькі беларусаў было, колькі ў іх было жыўнасці, якая ў іх расла траўка. Так народ жартуе. Гэта збольшага адлюстроўвае стаўленне нашых грамадзянаў да гэтай справы. Сёння я гутарыў са сваімі таварышамі, калегамі на працы. Рэч у тым, што да нас на працу прыйшлі юныя выдатныя людзі, якія апытваюць. І вось хлопцы туды пайшлі. Многія з іх выходзілі вельмі здзіўленымі.

Да прыкладу, у майго таварыша спыталі, ці ёсць дзеці. «Ёсць, хлопчык, паўтара года», – адказаў ён. Тут жа задаюць пытанне: якая ў яго адукацыя? Ён кажа: «Ну паслухайце, я ж вам толькі што сказаў: паўтара гады дзіцяці. Ну якая адукацыя можа быць? Ён яшчэ толкам размаўляць не навучыўся». Вось такі пацешны момант. Калегі пагадзіліся з фармулёўкай, што гэта «інвентарызацыя маёмасці». Як толькі чалавек кажа слова «лецішча», яго адразу пачынаюць пытацца пра курачак, куранятак, парсючкоў.

Ю.Г.: Пра колькасць дрэваў, кустоў.

І.Ч.: Таму многія аддаюць перавагу пра гэта не казаць, каб пазбегнуць далейшых роспытаў. Дзіўны перапіс. Ён не столькі падлічвае людзей, колькі нацэлена лічыць іх маёмасць.

І вось яшчэ пра што хацеў бы сказаць. Я таксама гартаю Facebook, і вельмі шмат сяброў у гэтай выдатнай сацыяльнай сетцы, якія проста рвуць клавіятуру з нагоды таго, што трэба сказаць пра нашу родную мову. Пра беларускую мову. Цудоўную беларускую мову адсоўвалі на нейкія задворкі, яна практычна цалкам выключаная з жыцця. Няма ўніверсітэтаў, няма школаў, дзе ўсё выкладалася б на беларускай мове. Калі б яны былі, тады быў бы сэнс пытацца ў людзей, на якой мове яны гавораць.

Сёння ж гэта выглядае так, што яны хочуць пераканацца, што на беларускай ужо не гавораць. А калі гавораць, то дзе ж яны яе вывучылі?

Калі б на беларускай мове загаварылі на самым высокім узроўні, вось тут бы падцягнуліся ўсе астатнія, таму што ўважалася б дрэнным тонам «не размаўляць на беларускай мове».

В.М.: У гэтым плане мы страцілі 25 гадоў. Два пакаленні маглі б навучыцца гаварыць на роднай мове. Магло б вырасці грамадства прыхільнікаў беларускай мовы.

Вось на што яшчэ звярнуў увагу. Паводле вынікаў перапісу 2009 года ангельская мова была самай папулярнай з замежных моваў, якімі валодаюць беларусы. Цяпер, па-мойму, у анкеце пра замежныя мовы не было пытання. Атрымліваецца, што гэта нікога не цікавіць? Дзяржаве гэта ўсё роўна?

Ю.Г.: Я яшчэ задала б пытанне пра адукацыю за мяжой. У нас цяпер вельмі шмат дзяцей, якія пачалі стартаваць за мяжу. Добра было б ведаць, колькі нашых грамадзянаў атрымліваюць адукацыю за мяжой.

І.Ч.: І многія з іх сканчаюць добрыя, прэстыжныя навучальныя ўстановы, і іх дыпломы тут нікому не патрэбныя. Гэтых дзяцей тут не чакаюць. Акрамя хлопчыкаў, таму што ім у войска.

Ю.Г.: Ці ёсць у вас дзеці, ці атрымалі яны вышэйшую адукацыю ў нашай краіне ці за мяжой і ці атрымліваюць? Гэтае пытанне я задала б. І вельмі хацелася б даведацца, колькі людзей вяртаецца пасля атрымання адукацыі за мяжой сюды.

В.М.: Цяпер часта можна пачуць, што нацыя старэе, у нас шмат пенсіянераў, маўляў, працаваць няма каму. І пенсійны ўзрост таму паднялі. Чаму мяне гэтая тэма зацікавіла? Мне сёлета 60 гадоў споўнілася. Паводле старых законаў я быў бы ўжо пенсіянерам. Паводле новых жа – яшчэ 3 гады пілаваць. Але ў дзясяткаў тысячаў людзей майго ўзросту не спыталі, плануем мы працаваць пасля выхаду на пенсію, калі, вядома дажывем. А гэта, на мой погляд, важны момант для дзяржавы. Гэта патэнцыйныя працоўныя рэсурсы, на якія яна магло б спадзявацца, калі сапраўды хоча аптымальна, разумна наладзіць свае механізмы. Зрэшты, можа, там, наверсе, ужо пастанавілі, колькі нам яшчэ давядзецца працаваць да пенсіі, таму пытанне і адпала.

В.Б.: Была ў мяне спроба прайсці электронную рэгістрацыю, але ў абодвух варыянтах так ці інакш усё роўна не ўвойдзеш, пакуль не ўвядзеш свой ідэнтыфікацыйны нумар. Я не захацеў гэтага рабіць. З іншага боку, у мяне да арганізацыі, якая праводзіць перапіс, ніякай павагі. Я мяркую, што Белстат абсалютна бескарысная і нават шкодная структура ў яе сённяшнім выглядзе і з тымі лікамі, якія выдаюцца. Яна карысная толькі вузкім колам. Таму да перапісу ў мяне таксама такое стаўленне. І некаторыя пытанні, пра якія ўжо казалі, мяне, шчыра кажучы, не здзіўляюць, але таксама выклікаюць абурэнне. Навошта я буду адказваць ім пра гэтых самых курачак, яблынькі ці там кветачкі? Каму гэта трэба? Мне гэта не трэба, і не думаю, што вам цікава, што ў мяне там. І атрымліваецца, што быццам бы самі людзі на другі план ужо засунутыя. Згодны з Іванам. Атрымліваецца перапіс маёмасці, а не людзей. Так што ў мяне, прабачце, вельмі негатыўнае стаўленне да гэтай працэдуры.

І.Ч.: Я яшчэ абавязкова б пытаўся грамадзянаў Рэспублікі Беларусь, дзе і калі яны апошні раз адпачывалі. У якіх краінах. Вось паглядзець, куды нашы людзі выязджаюць, якія культурныя мерапрыемствы яны наведвалі ў Еўропе і Азіі. На якіх курортах адпачываюць.

Ю.Г.: Калі глядзець на ўзроставыя межы, то будзе відаць, як узровень жыцця зніжаецца, дапусцім, пасля 55. А ў прынцыпе людзі выязджаюць і адпачываюць. Вельмі шмат. У нас на прадпрыемстве шмат пуцёвак за кошт фонду сацыяльнай абароны.

В.М.: Давайце на гэтым курортна-адпускным пазітыве тэму перапісу і закрыем.

Напісаць каментар 39

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках