Колькі беларусаў працуе ў Літве і якія прафесіі ў дэфіцыце

Нашы суайчыннікі ўладкоўваюцца менавіта ў такіх сферах.

Літоўская служба занятасці ў першым паўгоддзі выдала беларусам блізу 855 дазволаў на працу. Часцей за нашых суайчыннікаў у Літве працаўладкоўваюцца ўкраінцы. Ім у студзені-чэрвені выдалі блізу 2835 дазволаў на працу. Эканоміка ў Літве расце, працадаўцы кажуць пра недахоп работнікаў, аднак узровень беспрацоўя расце. У ліку прычын такой з'явы паказваюць і павялічанае дапамогі ў беспрацоўі, і іміграцыя з трэціх краін. Аднак апошні фактар мог закрануць толькі пэўныя сектары, піша ru.delfi.lt.

Паводле інфармацыі за ліпень 2019 года, узровень беспрацоўя ў Літве складае 6,4%, гэта на 0,1% больш за сярэдні ў ЕЗ.

Сярод прычын росту беспрацоўя ў Літве экспэрты адзначаюць іміграцыю з трэціх краін. На думку кіраўніка Інстытута даследавання рынку працы, прафесара Багуслава Гружэўскага, «пакуль гэта рэакцыя на патрэбы рынку».

«Служба занятасці фіксуе, што з 4500 дазволаў, выдадзеных у першым паўгоддзі, 63% атрымалі ўкраінцы, амаль 19% - беларусы, 3% - расейцы, яшчэ крыху - жыхары Каўказа і г. д. спецыяльнасці адпавядаюць тым, прадстаўнікоў якіх у Літве бракуе. Што тычыцца суадносін колькасці працоўных месцаў з колькасцю прадстаўнікоў прафесіі, якія шукаюць працу. У першым паўгоддзі было 3800 вакансій для кухараў, а беспрацоўных кухараў было 1300. І са звестак відаць, што дамінуюць кухары ў ліку гэтых 4500 імігрантаў. Іншая група - муляры, патрэба ў іх таксама вышэйшая, чым колькасць тых, хто шукае працу», - сказаў Баляслаў Гружэўскі.

Аднак, з ягоных слоў, у некаторых сектарах уплыў эмігрантаў адмоўны. Напрыклад, гэта тычыцца кіроўцаў цяжкавікоў. Прыезджыя згаджаюцца на працу ў тых умовах, якія ім прапануюць, таму літоўцы не могуць дамовіцца аб паляпшэнні ўмоў.

«У ліку беспрацоўных кіроўцаў больш. З іншага боку, ёсць вольныя месцы і ў транспартным сектары», – сказаў Гружэўскі, заўважыўшы, што ў будучыні ў гэтай сферы трэба ствараць больш добрых працоўных месцаў. Нядобра, што літоўцы канкуруюць з таннай працоўнай сілай. Хацелася б, каб у будучыні такіх месцаў стала менш, каб працоўных месцаў такіх стала больш, каб не было канкурэнцыі з замежнікамі За працоўныя месцы, якія не патрабуюць высокай кваліфікацыі», - сказаў прафесар.

Ён нагадаў, што Літва ўсё менш прыцягвае нават тых жа ўкраінцаў, бо межы адкрыла Нямеччына, Польшча. Вядома, на ягоную думку, украінцы павінны сябе добра адчуваць, але і пра літоўцаў не трэба забываць.

Паводле інфармацыі Дэпартамента статыстыкі, самы высокі ўзровень беспрацоўя быў сярод мужчын 15-24 гадоў (13,9%). Генітэ-Пікчэне сказала, што імігранты працуюць у будаўніцтве і сектары транспарту, дзе дамінуюць мужчыны.

«Транспартны, будаўнічы сектары... У гэтых сектарах больш працуюць мужчыны, і гэтая канкурэнцыя, мабыць, вышэйшая. ( ... ) Чаго Літве бракуе, дык гэта эфектыўнасці на рынку працы, і гэта разуменне, што работнік павінен атрымаць працу, калі яго выцясняюць, то яе ўжо няма, не падыходзіць, бо сістэма перакваліфікацыі ў такім выпадку павінна быць больш эфектыўнай, больш адказваць попыту на рынку працы, сам чалавек павінен інвеставаць у сябе, вучыцца ўсё жыццё, а ў Літве гэта непапулярна», — мяркуе экспэрт Літоўскага інстытута свабоднага рынку (ЛІСР) Індры Генітэ-Пікчэне.

На яе думку, «Літва хутка не зможа канкураваць з этыкеткай таннай працоўнай сілы, выдаткі на працу растуць на 10% за год».

- Вядома, такіх сфер, дзе ўсё будуецца на таннай рабочай сіле, стане менш. Мы як краіна з замкнёнай эканомікай, павінны будзем канкураваць з дапамогай сваіх іншых вартасцяў, таму натуральна, што адбудзецца структурны пералом: у сістэме адукацыі, у гнуткасці сістэмы перакваліфікацыі», – сказала Генітэ-Пікчэне.

Паводле яе слоў, імігранты ствараюць ВУП у Літве, дапамагаюць працаваць і захоўваць канкурэнцыю нашым кампаніям. «Калі мець на ўвазе, што Літва пасля крызісу пазбавілася больш чым 10% папуляцыі, гэтая эміграцыя была хворым месцам Літвы апошнім часам, і тут мы прымудрыліся перавярнуць усё з ног на галаву і стаць месцам прыцягнення імігрантаў, прыцягнуць больш людзей, чым з'язджае, раптам гэта абярнулася шкодай для нас, што тычыцца эканомікі. Я з гэтым не згодная. Такі выснажаны рынак, як у нас, успрымальны да рабочай сілы, нам, літоўцам, з нашымі культурнымі ведамі, звычаямі, добрым валоданнем мовай, лёгка канкураваць з замежнікамі, у якіх няма гэтых вартасцяў», – мяркуе эканаміст.

Агулам жа на літоўскім рынку працы, на прагнозы мясцовай службы занятасці, расце попыт на інжынераў, ІТ-спецыялістаў. З кваліфікаваных работнікаў больш за ўсё літоўскім наймальнікам патрэбныя кіроўцы цяжкавікоў і грузавых машын, мяснікі, наладчыкі і аператары станкоў у апрацоўцы металу, швачкі, кушняры і шапачнікі, будаўнікі, кіроўцы аўтобусаў і тралейбусаў, спецыялісты для абіўкі мэблі. Але калі прафесія не ўваходзіць у спіс дэфіцытных, то замежнаму спецыялісту трэба атрымліваць дазвол на працаўладкаванне.

Складаней жа за ўсё знайсці працу, паводле інфармацыі літоўскай службы занятасці, у сектары адміністравання і выканаўчым сектары, у сектары ўліку і бухгалтэрыі. Трохі прапаноў таксама для дызайнераў, аператараў збору інфармацыі, біёлагаў, батанікаў і заолагаў, дэкаратараў, сакратароў, спартовых трэнераў, перакладчыкаў, журналістаў, ахоўнікаў, фларыстаў, цырульнікаў, касметолагаў, кіроўцаў легкавых аўто, таксовак і фургонаў.

Кім беларусы працаўладкоўваюцца ў Літве

Нагадаем, Польшча і Літва ўваходзяць у топ-3 краін, у якія беларусы, паводле афіцыйнай статыстыкі, часцей за ўсё адпраўляюцца на заробкі, піша tut.by.

У Літве існуе спіс дэфіцытных прафесій, дзе замежнікам з 2017 года можна працаўладкоўвацца без спецыяльных дазволаў. Да прыкладу, у гэтым пераліку на другое паўгоддзе 2019 года значацца ў ліку іншых кіроўца міжнародных грузавых транспартных перавозак, зваршчык, бетоншчык, электрык, швачкі.

Беларусы, якія адпраўляюцца на заробкі ў Літву, нярэдка ўладкоўваюцца менавіта на дэфіцытныя прафесіі. Гэтым тлумачыцца тое, што апошнія два гады скарачаецца колькасць выдадзеных нашым суайчыннікам дазволаў на працаўладкаванне ў суседняй краіне. Так, у 2018 годзе служба занятасці пры Міністэрстве сацыяльнай абароны і працы Літвы выдала 725 дазволаў на працу для беларусаў. Для параўнання: у 2017 годзе - 1198 дазволаў, а ў 2016 годзе - 6483.

Аднак сёлета тэндэнцыя змянілася: пачала расці колькасць выдадзеных для беларусаў дазволаў на працу. Так, са студзеня да чэрвеня гэтага года Служба занятасці Літвы выдала 835 дазволаў на працу грамадзянам Беларусі.

- Паводле прафесіі большасць з іх кіроўцы міжнародных пасажырскіх транспартных сродкаў, кухары, мантажнікі тэхналагічных трубаправодаў і абсталявання, столяры, бетоншчыкі, укладчыкі цэглы, кіроўцы электрапагрузчыкаў, мантажнікі металаканструкцый, укладчыкі даху — паведамілі журналістам у Службе занятасці Літвы.

Для параўнання: у першым паўгоддзі 2018 года беларусам было выдадзена ў 2,5 разы менш дазволаў на працу ў Літве - 333.

Паводле звестак беларускага боку, у Літве ў першым паўгоддзі 2019 года працаўладкаваліся 637 нашых суайчыннікаў. Пры гэтым у Літве запатрабаваныя беларускія рабочыя. У статыстыцы МУС улічваюцца тыя, хто выехаў за мяжу на працу адпаведна з падпісанымі дамовамі і кантрактамі праз упаўнаважаныя на працаўладкаванне за мяжой арганізацыі. Тыя, хто самастойна з'ехаў, не зафіксаваныя ў статыстыцы. Таму звесткі краін, у якія з'язджаюць на заробкі, адрозніваюцца ў большы бок у колькасці працоўных мігрантаў з Беларусі.