Адстаўкі і бег па коле?

Улады шукаюць іншых «птушак»

Ураду Беларусі давялося палепшыць прагноз развіцця эканомікі на наступны год з улікам патрабаванняў Лукашэнкі. Праўда, новыя лічбы ўсё адно істотна меншыя за тыя, якія закладваліся ў планы на пяцігодку, піша ў сваім блогу эканаміст Леанід Фрыдкін.

Прагназаваныя тэмпы росту ВУП павялічаны з 2,5 да 2,8%, паведамляецца на сайце Саўміна. Гэта значыць, прагноз будзе ўдвая меншы не за ніжняе, а за верхняе значэнне параметру, устаноўленага ўказам №466. Тэмпы росту экспарту тавараў і паслуг «паднялі» з 3,3 да 3,6%. Замежнагандлёвае сальда павінна скласці 1% ВУП.

Каб дасягнуць гэтых паказчыкаў, урад гатовы павялічыць аб'ём інвестыцый у асноўны капітал за кошт актывізацыі работы ва ўкладзеных і планаваных да ўкладання інвестыцыйных праектах з міжнароднымі фінансавымі арганізацыямі. Трэба меркаваць, тыя ўзрадуюцца магчымасці ўпрыгожыць свой крэдытны партфель новымі праектамі.

Асаблівыя надзеі ўскладаюцца на паскарэнне дынамікі росту сферы паслуг - значны попыт на IT-прадукт беларускай вытворчасці, павелічэнне фінансавання сродкаў на навуку, пашырэнне спажывецкага попыту на фоне росту рэальнага заробку на 2,5%. Балансаванне суадносін спажывецкага і інвестыцыйнага попыту, як і вяртанне даходаў да раўнаважнага ўзроўню, відавочна, вызначылі адкласці да больш спакойных часоў.

Заадно ўрадам распрацаваны план захадаў, якія фармуюць умовы для паскоранага росту эканомікі. Яны павінны забяспечыць павышэнне эфектыўнасці работы дзяржаўных арганізацый, развіццё малога і сярэдняга бізнэсу, стымуляванне прытоку інвестыцый, увядзенне ў дзеянне нявыкарыстаных рэзерваў эканамічнага росту.

У той жа час дэфіцыт рэспубліканскага бюджэту ў наступным годзе павінен скласці 995,1 млн рублёў, г.зн., менш за 1% да ВУП. Фінансаванне яго плануецца за кошт вонкавых дзяржаўных пазык (869,2 млн рублёў) і рэшткаў сродкаў рэспубліканскага бюджэту (125,9 млн). Заадно давялося ўдакладніць асноўныя кірункі грашова-крэдытнай палітыкі на 2020 год: Нацбанку давядзецца стварыць умовы для падтрымання тэмпаў крэдытавання, у тым ліку спажывецкага, «на ўзроўні, што не прыводзіць да нарастання сістэмных рызык».

Пакуль не ўдакладняецца, хто будзе ў адказе, калі рызыкі незнарок вырастуць. У папярэднім праекце прагнозу, раскрытыкаваным прэзідэнтам, урад запэўніваў, што стымуляваць рост магчыма толькі шляхам разагрэву ўнутранага попыту з дапамогай фіскальнага і манетарнага стымулаў (а прасцей кажучы, накачаць эканоміку грашыма) і ўстанаўлення заведама нерэальных аб'ёмаў экспарту.

Такія спробы будуць мець у сярэднетэрміновай перспектыве вельмі сумныя наступствы. Гэта цалкам традыцыйны набор: рост інфляцыі, дэвальвацыя рубля, падзенне тэмпаў росту эканомікі і ўзроўню дабрабыту ў наступныя некалькі гадоў. МВФ у сваім апошнім дакладзе World Economic Outlook даў яшчэ больш змрочны прагноз: там мяркуюць, што ў гэтым годзе беларуская эканоміка вырасце ўсяго на 1,5%, а ў наступным - наогул на 0,3%.

Відавочна ў фондзе не ўяўляюць, на якія «подзвігі» здольная краіна, калі начальства загадае «трэба». Не выпадкова ўчора намеснік кіраўніка адміністрацыі Лукашэнкі Мікалай Снапкоў на адкрыцці канферэнцыі «Праблемы прагназавання і дзяржрэгулявання сацыяльна-эканамічнага развіцця» маляўніча абвясціў, што філасофія «падтрымання збалансаванасці» не адказвае чаканням грамадства. Такая «сініца ў руках», якую мы кідалі апошнія 4 гады, усім надакучыла. Пара пазбавіцца ад «фобіі дысбалансаў» і шукаць іншых птушак.

У гэтым пошуку галоўнае - не абмяжоўвацца межамі магчымага. Дастаткова было Лукашэнку як след матываваць Саўмін пагрозай адстаўкі, як тут жа знайшліся абгрунтаванні і захады для павелічэння прагнозу росту. Вядома, не двухразовага, але лепшага, чым папярэдні. Зрэшты, калі планы не спраўдзяцца, ніхто галавою, не адкажа. У крайнім выпадку, зменяць прэм'ера і некаторых міністраў на іншых. Якія пачнуць усё спачатку: тымі ж метадамі і ў тым жа кірунку.