Картачныя пасьянсы на беларускім ігральным стале

Людзі хочуць пераменаў і проста стаміліся ад таго, што ў іх няма станоўчых перспектыў.

Дарожныя карты — самы папулярны тэрмін апошняга часу ў беларускім эканамічным жыцці. Але калі заходні пакет карт тычыцца менавіта эканомікі, то «расейска-беларускі інтэграцыйны» мае на ўвазе і палітычнае прадаўжэнне, піша сайт RFI.

Паводле інфармацыі Мінфіна Беларусі, за гэты год чакаецца рост ВУП на 2,9%, міжнародны валютны фонд раней прагназаваў усяго толькі 1,8%. МВФ і Еўразійскі банк развіцця прагназуюць запаволенне эканомікі Беларусі таксама і ў 2020-м да 0,3%. Пры гэтым, паводле слоў першага віцэ-прэм'ера Беларусі Аляксандра Турчына, добрая палова гэтага невялікага прыросту - беларускі IT-сектар, які атрымаў асаблівы рэжым працы ў Парку высокіх тэхналогій. Беларусь не можа ігнараваць прагрэс, заклікаў Турчын на Кастрычніцкім эканамічным форуме.

«Сёння IT-галіна што да ўнёску ў ВУП нараўне з аграрнай сферай, гэта значыць, той галіной, якая, скажам так, была традыцыйнай гістарычнай спецыялізацыяй нашай краіны. Наогул, кажучы адкрыта, маё асабістае меркаванне такое: кажучы мовай, звыклай для мясцовых беларускіх кіраўнікоў, наступная пяцігодка ў нашай краіне павінна стаць і па назве, і па духу, і па змесце лічбавай», - заявіў Турчын

Як паведаміў у эфіры тэлеканала «Беларусь 1» міністр эканомікі Дзмітрый Круты, за восем месяцаў гэтага года ў Беларусі на прадуктах і праграмах IT-кампаній зароблена 1 мільярд 400 мільёнаў даляраў.

Аб неабходнасці структурных рэформаў у Беларусі гавораць на эканамічных форумах гадоў пятнаццаць, апошнія гады з меркаваннем эканамістаў пагаджаюцца і чыноўнікі. Але рэформы так і не пачыналіся. Калі верыць віцэ-прэм'еру Турчыну, то рэформы нарэшце амаль гатовыя. Урад і Сусветны банк вывучаюць дарожную карту павышэння эфектыўнасці эканомікі. Грошы на рэформы, са слоў віцэ-прэм'ера, Беларусь пакуль прасіць не будзе. Хоць кіраўнік прадстаўніцтва Сусветнага банка Алекс Крэмер паведаміў журналістам, што ягоная арганізацыя гатовая фінансаваць цяжкі перыяд пераменаў.

"Сусветны банк гатовы фінансаваць рэформы ў Беларусі. Шмат у чым гэта будзе залежаць ад наяўнасці праграмы Беларусі з Міжнародным валютным фондам. У нас ёсць дарожная карта рэформаў, якую мы зможам выкарыстоўваць, але праца над картай яшчэ не скончаная - цяпер банк абмяркоўвае яе з беларускім урадам. Мы рэкамендуем, а прэзідэнт і ўрад прымаюць пастановы", - заявіў Алекс Крэмер:

Алекс Крэмер дадаў, што дарожныя карты ўлічваюць пагаршэнне становішча насельніцтва пры рэфармаванні эканомікі, ураду прапануюцца захады сацыяльнай абароны, здольныя змякчыць наступствы пераменаў.

Раней чыноўнікі, напрыклад, памочнік прэзідэнта Кірыл Руды чатыры гады таму, казалі аб непрыманні рэформаў грамадствам, маўляў, няма запыту ў народа, таму кіраўніку дзяржавы цяжка наважыцца на непапулярныя захады.

Цяпер жа, як адзначыў у інтэрв'ю RFI акадэмічны дырэктар Кастрычніцкага эканамічнага форуму, дырэктар Даследчага цэнтра ІПМ Аляксандр Чубрык, спаслацца на нежаданне грамадства не атрымаецца, і відавочна, што ўрад будзе вымушаны прайсці па дарожных картах рэфармавання.

"Упершыню мы маем практычна дакладны адказ на пытанне аб тым, што няма запыту на рэформы, што жадання падтрымаць рэформы ў грамадства няма. Цяпер жа відавочна - людзі хочуць пераменаў, яны проста стаміліся ад таго, што ў іх няма станоўчых перспектыў. Ёсць стомленасць ад нашай малаперспектыўнай стабільнасці, хочацца нейкага дынамізму ў эканамічным жыцці. Адно са сведчанняў гэтага — узмацненне міграцыі з рэгіёнаў у сталіцу і з краіны ў суседнія дзяржавы. Людзі хочуць самарэалізацыі. Застаецца спадзявацца, што дзяржава зробіць сустрэчны крок, бо стары аргумент - «народ не хоча» - ужо не спрацуе, яго няма. Так, людзі не адмовяцца ад ільгот, якія прадстаўляюцца дзяржавай, так, яны не думаюць катэгорыямі рэформаў, але ў іх ужо з'явілася адчуванне таго, што патрэбныя якасныя змены. Летась мы рабілі сацыялагічнае апытанне - большасць прызнала галоўнай функцыяй дзяржавы стварэнне магчымасці зарабляць грошы. Гэта радыкальныя перамены ў свядомасці, якія ставяць перад намі новы парадак дня», - сказаў Аляксандр Чубрык:

Урад між тым разглядае не толькі карты, распрацаваныя з дапамогай Захаду. Да пачатку снежня кіраўнікам Беларусі ды Расеі павінен быць прадстаўлены пакет дарожных карт паглыбленай эканамічнай інтэграцыі дзвюх краін. Змест інтэграцыі па-ранейшаму не раскрываецца, толькі расейскі «Коммерсант» са спасылкай на свае крыніцы ў Крамлі паведамляе, што ўжо ўзгодненыя 16 карт з 31. У Беларусі ж кіраўнік Нацыянальнага банка Павел Калавур развейваў чуткі аб пераходзе Беларусі на расейскі рубель. Са слоў банкіра, бакі ў рамках стварэння дарожных карт усяго толькі «дамовіліся гарманізаваць грашова-крэдытную палітыку». Як мяркуе эканаміст Вадзім Іёсуб, старэйшы аналітык фінансавай кампаніі «Альпары», пераход на адзіную валюту пакуль сапраўды немагчымы.

«Цяпер жа нават з эканамічнага пункту гледжання казаць аб пераходзе на агульную валюту з Расеяй складана. Вельмі розныя эканомікі, залежнасць, напрыклад, ад сыравіны ў нас і здабыча сыравіны ў Расеі, розныя падатковыя сістэмы, розная макраэканоміка - маецца на ўвазе, што і розная інфляцыя, рознае беспрацоўе, розныя эканамічныя цыклы. У такіх варунках пераходзіць на адзіную валюту выключна складана. Акрамя таго, не з'яўляецца сакрэтам, што Расея нясе сур'ёзныя рызыкі праз фінансавыя санкцыі, якія ўжо ўвялі, патэнцыйна могуць быць уведзеныя новыя фінансавыя санкцыі. І пры добраахвотным пераходзе на адзіную валюту з Расеяй мы добраахвотна можам узяць на сябе вось гэтыя эканамічныя рызыкі, якія, я думаю, нам не патрэбныя», - заявіў Вадзім Іёсуб.

Самае трывожнае для многіх у Беларусі ў апошнім паведамленні «Коммерсанта» з Крамля палягае ў прапанове: «Пасля эканамічнай інтэграцыі Расея і Беларусь зоймуцца палітычнай». Праўда, як прызнае крамлёўскі суразмоўца выдання, адзіныя акты заканадаўства дзвюх краін мяркуюць наяўнасць наднацыянальных органаў, якіх у так званай саюзнай дзяржаве пакуль няма — «аб іх, як і аб агульнай Канстытуцыі, дамовіцца пакуль не ўдаецца».