29 сакавiка 2024, Пятніца, 10:10
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Нас аб'ядноўвае непрыманне калгаснай эстэтыкі

33
Нас аб'ядноўвае непрыманне калгаснай эстэтыкі
ІРЫНА ХАЛІП

Мы не будзем глядзець скаромныя расейскія тэлешоў і не злучым у адным строі чырвонае і зялёнае.

Амаль сорак гадоў таму Андрэй Сіняўскі напісаў артыкул «Дысідэнцтва як асабісты досвед». У 1985 годзе яго апублікаваў эміграцыйны часопіс «Сінтаксіс». Пра сваё дысідэнцтва Сіняўскі пісаў іранічна, без усялякай патэтыкі, – пры тым, што ў гэтай вясёлай і яркай біяграфіі былі і паказальны судовы працэс, і шэсць гадоў лагераў, і эміграцыя. Дык вось, у артыкуле тым былі вельмі важныя словы: «І паколькі палітыка і сацыяльнае ўладкаванне грамадства – гэта не мая спецыяльнасць, то можна сказаць у выглядзе жарту, што ў мяне з савецкай уладай выйшлі ў асноўным эстэтычныя рознагалоссі».

Менавіта гэтыя словы Сіняўскага я ўспамінала ўвечары серады падчас канцэрту «Машыны часу» ў Менску. У зале – больш за дзве з паловай тысячы чалавек, і ўсе – свае. Пры тым, што гэта не палітычная акцыя, а проста рок-канцэрт. І замест лозунгаў усе скандуюць «Паварот!», а замест сцягоў у нас – ліхтарыкі мабільных тэлефонаў. А ўсё роўна адчуванне, быццам сабраліся свае. Тыя, у каго з існай уладай эстэтычныя рознагалоссі.

Нас аб'ядноўвае не толькі прага пераменаў і нянавісць да рэжыму. Нас аб'ядноўвае добры густ і поўнае непрыманне саўковай, калгаснай, кандовай эстэтыкі. Не сумняваюся, што калі б у сераду на той сцэне замест «Машыны часу» апынуліся, да прыкладу, «Ролінгі», або «Крама», або «Акіян Эльзы», у зале сабраліся б усе тыя ж. Ці не тыя ж, але такія ж. І не толькі таму, што рок – гэта музыка, якую слухаюць свабодныя людзі, але і таму, што гэта – наша стылістыка і наша эстэтыка.

Мы можам быць правымі або левымі, прыхільнікамі мірных перамоваў з уладай ці рэвалюцыянерамі, партыйнымі ці пагарджаць любымі партыямі. Але нас аб'ядноўвае добрая музыка. Добрыя кнігі. Гісторыя. Каліноўскі. Сцяг. Мы не пойдзем на канцэрт Лепса, не будзем глядзець пахабныя расейскія тэлешоу, не злучым у адным строі чырвонае і зялёнае, не паедзем у адпачынак у Крым. Гэта нашы эстэтычныя, а не палітычныя прынцыпы.

А іх эстэтыка – гэта Лепс і Стас Міхайлаў, вечаровы тэлевізар, жаночыя прычоскі ў стылі «батон на галаве» і мужчынскія ў стылі «ўнутраны абавярак». Шчодрыя банкеты з крышталем, зварот на імя па бацьку, але на «ты» («Іван Пятровіч, дапамажы пляменніка куды-небудзь у амбасаду ўладкаваць»), нелюбоў да навукі, радасць распараджацца чужымі лёсамі. І, вядома, уменне шчыра атрымліваць асалоду ад арышту суседа ці кіраўніка.

Мы можам хадзіць да іх на позву на допыты. Мы можам абіваць іх парогі, каб дамагчыся якой-небудзь трыста трыццаць трэцяй паперкі, без якой ты казюлька. Мы можам пісаць на іх імя скаргі і заявы, запісвацца на прыём, выстойваць чэргі перад кабінетамі. Але ўсё гэта – у прамежку з 9 да 18. У непрацоўны час у нас няма ніякіх шанцаў апынуцца ў адным і тым жа месцы. Мы там, на шчасце, ніколі не бываем. Яны, на шчасце, ніколі не бываюць тут.

А дысідэнтам Андрэй Сіняўскі, дарэчы, стаў зусім не праз усведамлення таго, што СССР – гэта імперыя зла. Ён быў цалкам нармальным савецкім юнаком, ды толькі падчас студэнцтва ў краіне пачалася чарговая культурная чыстка і поўнае вынішчэнне мадэрнізму. Але Сіняўскі любіў мадэрнізм, вось і стаў дысідэнтам, потым зэкам, потым эмігрантам. А прычынай усяму былі тыя самыя эстэтычныя рознагалоссі з савецкай уладай.

У нас жа з рэжымам не проста эстэтычныя рознагалоссі – я сказала б, непрымірэнчыя супярэчнасці. Тых, чыімі намаганнямі трымаецца рэжым, не аб'ядноўвае нічога, акрамя жратвы, улады і тэлевізійнай жуйкі. Нас аб'ядноўвае творчасць, каханне, рок. Так што мы ўсё адно пераможам. Куды ж мы падзенемся з падводнай лодкі? З той самай, жоўтай.

Ірына Халіп, спецыяльна для Charter97.org

Напісаць каментар 33

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках