«Абсурд»: беларусы апавялі пра дзіўны «ліст шчасця»

Сям'я менчукоў сама патушыла пажар, але ўсё роўна засталася вінная дзяржаве.

Беларус не мае права на памылку. Ён заўсёды павінен быць сабраны, уважлівы і нават трохі прадказваць будучыню. А калі раптам чалавек не адпавядае гэтым характарыстыкам ці прынамсі раз даў слабіну, то абавязкова знойдзецца кантралявальны орган, які, пранізліва паглядзеўшы на яго скрозь акуляры ў залатой аправе, пакарае за промах рублём. Дзіўныя гісторыі адбываюцца запар і побач: літаральна пад нагамі (і пад коламі). Адна з іх здарылася мінулым летам з сям'ёй дружных менчукоў, якія адпачывалі на лецішчы, піша onliner.by.

Вось табе і памылі дываны

– 17 жніўня 2018 года мы ўсёй сваёй вялікай сям'ёй адпачывалі на лецішчы, – успамінае не самы ўдалы дзень Сяргей. – У нейкі момант надумалі памыць дываны – мыйка высокага ціску ў нас ужо даўно была, ды і працэдуру гэтую рабілі не раз, таму мы з братам раскруцілі апарат, уваткнулі ў разетку ў лазні і заняліся справай.

Не паспелі толкам разагнацца, як у шчытку выбіла коркі (такое часам здаралася і раней, хоць праводка ў нас цалкам спраўная, але старое дачнае таварыства ёсць старое дачнае таварыства). Андрэй пайшоў у дом, уключыў коркі назад, і мы доўжылі працу без новых эксцэсаў.

Скончыўшы «вялікае мыццё», браты вярнуліся ў дом, каб заняцца іншымі справамі. А ў гэты самы час пад дахам лазні ўжо пачаліся нябачныя пакуль праблемы.

– Гадзіне а семай вечару я выйшла на ганак і абамлела, убачыўшы густы чорны дым над нашай лазняй (полымя не было), – кажа мама Сяргея. – Я нават не адразу зразумела, што гэта ў нас і ад нас: ці мала суседзі нешта паляць. А калі разабралася, што да чаго, паклікала ўсіх хутчэй на вуліцу.

Сям'я падзялілася на дзве часткі: жаночая палова пачала тэлефанаваць у МНС, каб выклікаць ратавальнікаў, мужчынская – стала сваімі сіламі тушыць дах, добра шлангі патрэбнай даўжыні і вада на надзеле былі.

– У 19:05 жонка брата датэлефанавалася выратавальнікам і паведаміла пра пажар, – аднаўляе храналогію Сяргей. – У гэты час мы ўжо на ўсю моц тушылі дах: я сядзеў на версе дома і паліваў вадой лазню звонку. Брат стаяў на лесвіцы і заліваў паддашкавае памяшканне. Праз нейкі час мы зразумелі, што справіліся – ні агню, ні дыму больш не было.

У 19:17 мама яшчэ раз набрала МНС, каб скасаваць выклік: навошта людзям ехаць, калі ў нас усё ў парадку. Але на тым канцы провада сказалі, што ўсё роўна прыедуць (ёсць нейкая ўнутраная інструкцыя), каб пераканацца, што агмень загарання сапраўды ліквідаваны. Ну, правілы ёсць правілы – прыязджайце.

Чатыры пажарныя разлікі

– Супрацоўнікі МНС сапраўды прыехалі, прычым адразу чатыры пажарныя разлікі і «козлік» – усю вуліцу перапалохалі, – кажа жанчына.

– На самай справе, да МНС у нас няма ніякіх прэтэнзій, – удакладняе Сяргей. – Ратавальнікі ўсё праверылі, пераканаліся, што пажар ліквідаваны, і з'ехалі. З намі застаўся толькі інспектар, каб скласці пратакол. Ён адразу папярэдзіў, што атрымаем штраф за парушэнне правілаў пажарнай бяспекі, сярод іншага за «спробу ўключэння адключаных у выніку аварыйнага рэжыму працы аўтаматычных засцерагальнікаў, у выніку чаго адбылося кароткае замыканне электрычнай сеткі і загаранне на гарышчы лазні». Мы і не супраціўляліся – крыўдна, але бог з ім.

Прабыў інспектар у нас гадзіны паўтары, усё апісаў, зрэзаў драты на экспертызу, увогуле, зрабіў вялікую працу, што было важна і для нас, бо лецішча ў нас застрахаванае.

Пасля таго як праверка была скончаная, брату Сяргея сапраўды прыйшоў штраф. Малады чалавек яго аплаціў, і сям'я забылася пра той прыкры выпадак. Але вось дзяржава пра сям'ю не забылася.

Пазоў сярод яснага неба

Праз адзін год і тры месяцы, калі падзеі 17 жніўня 2018 года зусім выветрыліся з памяці дамачадцаў, брат Сяргея атрымаў дзіўны ліст і просьбу з'явіцца ў пракуратуру. Пракурор Дзяржынскага раёна (не МНС і нават не на просьбу МНС) надумаў, што мянчук «нанёс шкоду» Менскай абласной управе МНС памерам 183 рублі 54 капейкі. Фармулёўка менавіта такая. Маўляў, давай плаці.

– Я, калі даведалася, хто да нас прад'яўляе прэтэнзіі, адразу сказала: давайце заплацім, гэта дзяржава, бадацца бессэнсоўна. Але сыны занялі прынцыповую пазіцыю: за што мы будзем плаціць, калі пажар патушылі самі, выклік скасавалі і ніякай шкоды дакладна не нанеслі. Увогуле, яны надумалі судзіцца, – перажывае мянчанка.

Неўзабаве Андрэю прыляцеў пазоў за подпісам пракурора Дзяржынскага раёна старэйшага дарадцы юстыцыі Э. Свентухоўскага: «Прашу спагнаць з грамадзяніна на карысць установы “Менская абласная ўправа МНС” 183 рублі 54 капейкі за кошт пакрыцця шкоды, а таксама дзяржаўную мыту памерам 9 рублёў 20 капеек».

– Мы да гэтага часу так і не можам зразумець, якую менавіта шкоду нанеслі мясцоваму МНС? Білі шыбы? Праколвалі шыны? Драпалі аўто? Мы проста выклікалі ратавальнікаў, каб яны выканалі сваю працу. Нічога больш. Хіба гэта не бюджэтная арганізацыя, якая існуе на нашы падаткі і ў цэлым існуе для таго, каб дапамагаць людзям, ратаваць іх? Калі ў нас увялі плату за выклік, які да таго ж быў скасаваны? – разважае Сяргей.

Каб зразумець, што адбываецца, Сяргей і Андрэй напісалі афіцыйныя звароты ў МНС і пракуратуру. «Нам хацелася высветліць, няўжо паняцці "выезд пажарнай брыгады на выклік", "шкода, прычыненая маёмасці юрыдычнай асобы" і "затраты на тушэнне пажару" – адно і тое? А таксама ці ў кожным выпадку зварот грамадзяніна Рэспублікі Беларусь у бюджэтную службу экстранай дапамогі (101, 102, 103) трактуецца як "шкода, прычыненая маёмасці"? З якіх увогуле крытэраў вызначаецца, хто робіць шкоду маёмасці, а хто не? Ну і ў цэлым: ці з'яўляецца выкананне экстранымі службамі дапамогі службовых абавязкаў прычыненнем шкоды маёмасці міністэрства?»

Адказы не прымусілі сябе доўга чакаць. Вось што піша МНС: адказ максімальна нейтральны.

А вось як адрэагавала Генеральная пракуратура, дзе браты спадзяваліся атрымаць адказы.

5 снежня адбылося другое і апошняе пасяджэнне суда паводле гэтай справы. Феміда пастанавіла, што сям'я павінна заплаціць за выклік, ой, то-бок, за нанесеную шкоду. Маладыя людзі маюць намер абскардзіць гэтую пастанову ў вышэйшай інстанцыі: «Пойдзем да канца».

– На наш погляд, абсурдная сама сітуацыя: самі патушылі пажар, скасавалі выклік, аплацілі штраф, а праз год з лішнім нам прыходзіць патрабаванне плаціць яшчэ, дык жа і фармулёўка якая – як быццам мы не на законных падставах дапамогай спецыялістаў скарысталіся, а некуды так прыйшлі і наўмысна шкодзілі МНС! Выходзіць, кожны, хто звяртаецца па дапамогу да службаў хуткага рэагавання, можа потым атрымаць такі рахунак? – разважае Сяргей.

Выпадак сапраўды неадназначны: мы звыкліся, што за выклік хуткай, міліцыі (у гэтыя службы мы, як правіла, звяртаемся часцей, чым у МНС) дадаткова плаціць нічога не даводзіцца – нібыта ўсё ўжо аднялі з нашых заробкаў, нават не даўшы патрымаць грошы ў руках. Ды і тыя, хто звяртаўся ў МНС, каб байцы дапамаглі выратаваць катка-сабачку, нібыта не скардзіліся на тое, каб ім потым выстаўлялі нейкі рахунак? Але, можа, мы чагосьці не ведаем і «ліст шчасця» можа прыляцець любому з нас, хто тэлефанаваў на кароткі нумар у пошуках дапамогі?..

Паўтары тыдні таму мы адправілі афіцыйны запыт у пракуратуру Дзяржынскага раёна з просьбай патлумачыць гэты канкрэтны выпадак і ў цэлым растлумачыць, як працуе заканадаўства. На дублюючы тэлефонны званок з просьбай падаць аператыўны каментар, нам запярэчылі, што адказ будзе дадзены ў адведзены законам тэрмін. А гэта ад двух тыдняў да месяца. Як толькі ліст з высокай інстанцыі апынецца ў нас, мы яго апублікуем.

Узніклі пытанні і да МНС: служба хоць і патлумачыла ў афіцыйным адказе, што не выступала ініцыятарам пазову, але ўсё ж браты не могуць зразумець, чаму ўсе чатыры машыны, якія прыбылі на іх выклік, праехалі абсалютна розную адлегласць.

– Адлегласць можа быць рознай, бо пажарныя аварыйна-выратавальныя падраздзяленні дыслакуюцца ў розных месцах, таксама на момант атрымання паведамлення пра здарэнне тэхніка можа знаходзіцца не на месцы дыслакацыі, менавіта таму пры паведамленні пра надзвычайнае здарэнне высылаюцца мінімум дзве адзінкі, – патлумачыла афіцыйная прадстаўніца абласной управы МНС Настасся Швайбовіч.