29 сакавiка 2024, Пятніца, 11:17
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Як беларускія «дармаеды» супраціўляюцца дэкрэту Лукашэнкі

28
Як беларускія «дармаеды» супраціўляюцца дэкрэту Лукашэнкі
ФОТА: ВІКТАР ТАЛОЧКА

Новы дэкрэт будзе прабуксоўваць - як і папярэдні.

Жыхарам Беларусі, «незанятым у эканоміцы» - так дзяржава называе беспрацоўных, - неўзабаве давядзецца плаціць за камунальныя паслугі падвышаным тарыфам, піша «Нямецкая хваля».

Змены прадугледжвае ўказ прэзідэнта Беларусі №1 аб спрыянні занятасці, які прыйшоў на замену скандальным дэкрэтам №3, які атрымаў назву «дармаедскага» і які выклікаў хвалю пратэстаў. З дапамогай гэтых захадаў урад спрабуе прымусіць беларусаў працаваць на дзяржаўных прадпрыемствах, аплата працы на якіх часта ледзь дазваляе сточваць канцы з канцамі.

Першапачаткова новы дэкрэт прадугледжваў, што непрацаздольных грамадзяне з 1 студзеня 2019 года пазбавяцца права на дзяржаўныя субсідыі пры выкананні камунальных паслуг - пакуль што гаворка ідзе толькі пра гарачую ваду, - ім давядзецца плаціць поўным тарыфам. Аднак затым пачатак дзеяння дэкрэта перанеслі на сакавік. У краіне спадзяюцца, што новы закон будзе прабуксоўваць - як раней папярэдні.

Неканстытуцыйны дэкрэт

Чатыры гады таму, калі ўлады ўпершыню агучылі ідэю спаганяць з непрацоўных грамадзян спецыяльны збор у скарбніцу, гомельскі праваабаронца Леанід Судаленка заклікаў беларусаў не падпарадкоўвацца патрабаванням дэкрэта Аляксандра Лукашэнкі і даводзіць справы да суду. Сёння ягоная пазіцыя не змянілася: у скаргах, якія ён дапамагае складаць грамадзянам, якія пратэстуюць супраць выканання дэкрэта №1, гаворыцца пра яго неадпаведнасць Канстытуцыі, а таксама ўтрымліваецца патрабаванне ў дасудовым парадку выключаць інфармацыю пра скаржніка з базы звестак, куды ўнесены «незанятыя ў эканоміцы».

Калі справа дойдзе да суда, тлумачыць Судаленка, асноўны довад будзе просты: кожны грамадзянін, спажываючы паслугі і купляючы тавары, аплачвае падатак на ПДВ, і, такім чынам, удзельнічае ў эканоміцы краіны. Падвышэннем аплаты камунальных паслуг, мяркуе юрыст, улады спрабуюць змусіць людзей уладкавацца на працу, тым самым парушаючы іх канстытуцыйныя правы. «Незаняты ў эканоміцы» - гэта наогул не юрыдычны тэрмін», - перакананы Леанід Судаленка.

Тактыка, прапанаваная праваабаронцам, прыносіць свой плён, распавядае 52-гадовы жыхар райцэнтра Брагін Уладзімір Церамецкі. Месяц таму супрацоўніца райвыканкама асабіста прынесла яму дадому папярэджанне мясцовай «дармаедскай камісіі» аб тым, што ён трапіў у іх базу звестак. Пасля гэтага Церамецкі тут жа звярнуўся са скаргай у абласную вышэйстаячую інстанцыю.

Праз некалькі тыдняў, кажа ён, мясцовыя чыноўнікі знайшлі дакументы пра наяўнасць у яго дапаможнай гаспадаркі і выключылі яго са спісу «дармаедаў» з фармулёўкай «вырабляе прадукцыю раслінаводства і жывёлагадоўлі на сваім зямельным надзеле».

Пасля аварыі на Чарнобыльскай АЭС з Брагіна адсялілі большасць жыхароў, і цяпер там засталося ўсяго каля трох тысяч чалавек. Усе «чарнобыльскія» льготы даўно скасаваныя, знайсці працу ў пасёлку амаль немагчыма, а ціск на беспрацоўных узмацняецца, распавядае Уладзімір Церамецкі. Мужчыну ўсур'ёз закранула тое, што яго назвалі дармаедам, хоць сам статус яму мала чым пагражаў: у кватэру Уладзіміра непадведзеная гарачая вада, і ён карыстаецца газавай калонкай.

Спачатку - гарачая вада, потым - газ і ацяпленне

Тарыфы на гарачую ваду для «дармаедаў» могуць павялічыцца прыкладна ў чатыры разы, кажа жыхар Гомеля Андрэй Куліцкі. Пра ўнясенні ў базу звестак «незанятых у эканоміцы» мужчыну паведамілі, патэлефанаваўшы яму, афіцыйнага паведамлення з «дармаедскай камісіі» ён не атрымліваў.

У Андрэя Куліцкага ёсць ўласная кватэра, і значна больш, чым пазбаўлення субсідыі на гарачую ваду, ён баіцца іншага новаўвядзення, таксама прадугледжанага дэкрэтам: з верасня для «дармаедаў» павінны падаражэць яшчэ паслугі за газ і ацяпленне. Калі сёння, тлумачыць суразмоўца DW, ён штомесяц плаціць за кватэру прыкладна 130 беларускіх рублёў (блізу 53 еўраў ў эквіваленце), то з верасня пражыванне ў ёй можа падаражэць да 300 рублёў. У Гомелі ў некаторых такі заробак, дадае ён.

Доўгі час Андрэй Куліцкі працаваў на поўначы Расеі. У Гомелі, кажа ён, немагчыма знайсці працу з годным заробкам, таму даводзіцца часам ездзіць на заробкі ў РФ. Куліцкі не збіраецца падпарадкоўвацца новаму закону. «Навошта мне кватэра за 300 рублёў? Прасцей яе прадаць і з'ехаць з краіны», - кажа ён.

Хатнім гаспадыням к Беларусі не месца?

Праваабаронца Леанід Судаленка мяркуе, што ўказ прэзідэнта Беларусі будзе немагчыма ажыццявіць, бо ён прабуксоўвае ўжо на першым этапе падвышэння тарыфаў на гарачую ваду. Калі ў кватэры жыве беспрацоўны ўласнік, зразумела, як з ім быць, кажа юрыст. Але што рабіць, калі там прапісаны яшчэ і працоўныя сямейнікі, якія маюць права на субсідыю? Бо лічыльнік на ваду ў кватэры адзін. У такіх выпадках ЖКГ бяссільныя, упэўнены Судаленка. Спрабуючы развязаць гэтыя пытанні, улады перасунулі ўвядзенне новых тарыфаў на камунальныя паслугі для «дармаедаў» са студзеня на сакавік, і не выключана, што гэта не апошні тэрмін, мяркуе суразмоўца.

Нягледзячы на тое, што новыя камунальныя тарыфы для «дармаедаў» яшчэ не былі прынятыя, найбліжэйшыя месяцы ў Беларусі адбудзецца першае судовае разбіральніцтва, падчас якога будзе зроблена спроба давесці незаконнасць дэкрэта Лукашэнкі. Пазоў у судовыя органы падала жыхарка Гомеля Марыя Тарасенка - уласніца кватэры і, як яна называе сябе, хатняя гаспадыня з дзесяцігадовым стажам.

Жанчына больш за дзесяць гадоў працавала на адной з гомельскіх фабрык - спачатку швачкай, а затым - брыгадзірам і майстрам. Умовы працы былі настолькі цяжкімі, распавядае Марыя, што яны з мужам пастанавілі: ім дваім хопіць і ягонага заробку.

Тэлефонны званок з домакіраўніцтва з папярэджаннем аб унясенні яе ў базу «дармаедаў» абурыў Марыю - яна палічыла яго ўмяшаннем дзяржавы ў асабістае жыццё. Кодэкс аб шлюбе і сям'і, кажа суразмоўца DW, трактуе вядзенне хатняй гаспадаркі як грамадска-карысную працу. Рэгістравацца ў якасці «фэйкавага прыватнага прадпрымальніка» Марыя не мае намеру. Таму яна будзе змагацца супраць дэкрэта ў судзе.

Напісаць каментар 28

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках