The Times: як Трамп можа выратаваць Венесуэлу ад Пуціна

Мадура павінен быць адхілены ад улады, вось і ўсё.

Прэзідэнту ЗША варта дзейнічаць больш рашуча ў апасродкаванай сутычцы з Расеяй за дзяржаву-банкрута, упэўнены аўтар The Times (пераклад - inosmi.ru). Ён прапануе ЗША часткова спісаць запазычанасць Венесуэлы і стварыць там «кааліцыю тэхнакратаў, афіцэраў-рэфарматараў і эканамістаў-мадэрнізатараў на чале з Хуанам Гуайдо» для рэфармавання краіны.

У той час як Венесуэла апускаецца ў гоббсаўскі хаос, Злучаныя Штаты і Расея змагаюцца за ўладанне вялікай перавагай. Шакавальна неэфектыўнае кіраванне пры дыктатуры Нікаласа Мадуры прывяло да таго, што сёння краіна зрабілася найбольш імавернай арэнай для непазбежнага сутыкнення паміж Вашынгтонам і Масквой. Каб не дапусціць перарастання крызісу ў гарачы канфлікт, абодва бакі праводзяць выдасканаленыя аперацыі псіхалагічнай вайны.

Існуе рэальная небяспека таго, што гэтыя ценявыя войны буйных дзяржаў дадуць збой, Мадура дапусціць кровапраліцце і некалі багатая, упэўненае ў сабе дзяржава абрынецца, агорнутая полымем.

Дональд Трамп справядліва заклікаў Мадуру сысці. Аднак Амерыка страціла здольнасць шляхам простага прызначэння ўласных чыноўнікаў развязваць праблемы ў вялікіх і складаных краінах - у гэтым выпадку ўдвая больш за Ірак. Венесуэла - гэта не Панама або Грэнада. Хоць бы таму, што валодае войскам, якое налічвае больш за 360 тысяч чалавек. Замест гэтага мы назіраем палітыку запалохвання прыхільнікаў Мадуры і, зрэшты, вайсковага начальства да такой ступені, што яны ў канчатковым выніку ўстаюць на бок прэзідэнта Гуайдо.

З усіх прыкмет гэта нагадвае наступальную аперацыю псіхалагічнай вайны. Мы ўжо бачылі фатаграфію, на якой Джон Болтан (John Bolton) трымае запісную кніжку са зробленай ад рукі паметкай «5000 жаўнераў у Калумбію». Бачылі відавочную спробу завербаваць дэзерціраў, спробу паставіць венесуэльскіх генералаў перад складаным выбарам, калі да межаў была пасланая амерыканская гуманітарная дапамога. Бачылі новы раунд санкцый, накіраваных на тое, каб адпудзіць расейскі энэргетычны бізнэс і тым самым выправадзіць яго з краіны.

Цяпер яны падаюць у распараджэнне Мадуры сваіх кіберспецыялістаў і пасылаюць наймітаў з групы Вагнера, каб венесуэльскі дыктатар дакладна не апынуўся ў руках амерыканскага спецназа. Калі амбасада ЗША вывозіць сваіх супрацоўнікаў, чакаючы магчымага захопу закладнікаў рэжымам, то рэзідэнцыя расейскай амбасады на Авеніда дэ Лас Ломас (Avenida de Las Lomas) у пампезным Каракасе напаўняецца афіцэрамі ГРУ. Толькі нядаўна яны вялі брудную вайну з мэтай утрымаць Асада ва ўладзе; цяпер у іх дапамозе мае патрэбу Мадура.

Мадура павінен быць адхілены ад улады, вось і ўсё. Ён загубіў эканоміку і цягне свой народ у прорву. Праблемы пачаліся яшчэ пры заснаваным на падачках папулізме Уга Чавеса (Hugo Chávez). З яго распешчанымі сябрукамі, з прыгнётам крытыкі і фальсіфікацыямі выбараў мірыліся датуль, пакуль урад здаваўся больш ці менш кампетэнтным і рупліва займаўся пераразмеркаваннем даходаў ад нафты. Мадура расшэйгаў багацці і ў выніку настроіў супраць сябе гарадскую беднату.

Сёння ён знаходзіцца на мяжы краху, але ўсё яшчэ ў стане інсцэнаваць «бітву за апошнія рубяжы». Аднак ні гібрыдная вайна, ні ўзброенае ўмяшанне праблемы не развяжуць. Стварэнне сітуацыі, пры якой у дзіцячых лякарнях не будзе працаваць рэанімацыя або калі за адсутнасцю спраўных помпаў людзі будуць вымушаныя чэрпаць ваду з брудных рэк, у канчатковым выніку прывядзе да негатыўных наступстваў для Злучаных Штатаў. Лацінская Амерыка сытая па горла рэжымам Мадуры, аднак Трамп страціць падтрымку ў рэгіёне, калі прыхаваная кібервайна будзе ўспрынятая як аблога мірных жыхароў.

Да таго ж, прымусіць войска адвярнуцца ад Мадуры не так проста, як, відавочна, здаецца камандзе Трампа. Венесуэльскае войска не ўяўляе сабой маналіт. Старэйшыя ваеначальнікі стаяць на чале тэлеканалаў, банкаў, будаўнічых груп і звязаныя з дзяржаўнай нафтавай кампаніяй.

Калі Мадура падзе, іх чакае спусташэнне. У вайсковай выведцы ёсць адданыя чавісты, якія падтрымліваюць сувязь з кубінскімі афіцэрамі. Яны таксама нікому не дадуць спуску. Некаторыя афіцэры задзейнічаныя на квітнеючым чорным рынку і ўдзельнічаюць у сетках кантрабанды. Іншыя з'яўляюцца прафесіяналамі і цэняць высокі заробак і сучаснае абмундзіраванне, якое пастаўляюць ім Кітай і Расея.

Да войска прымыкаюць ваенізаваныя бандыцкія групоўкі накшталт калектывас (colectivos), якія нярэдка ўключаюць у сябе закаранелых злачынцаў на матацыклах, чыя задача палягае ў тым, каб тэрарызаваць насельніцтва.

Аднак грамадскі распад і знясільваючая гіперінфляцыя, якая дасягнула аднаго мільёна адсоткаў, паўплывалі на малодшых афіцэраў і шараговых прызыўнікоў. Задача Гуайдо ў тым, каб заваяваць іх давер. Калі дастатковая колькасць гэтых людзей складзе зброю, магчыма, грамадзянскай вайны ўдасца пазбегнуць.

Далейшыя крокі павінны меркаваць стварэнне некаторай формы кааліцыі грамадзянскіх тэхнакратаў, афіцэраў-рэфарматараў і эканамістаў-мадэрнізатараў на чале з Гуайдо. Пры падтрымцы Захаду ўрад, які жыве ў чаканні, павінен скласці план, які касуе кантроль над цэнамі, спыняе дзяржаўную экспрапрыяцыю, змагаецца з беднасцю і карае карумпаваных чыноўнікаў у незалежных судах.

Венесуэле спатрэбіцца падтрымка міжнародных фінансавых устаноў. Даляры павінны стымуляваць эканоміку, а не трапляць у кішэні таўстасумаў Мадуры. Трампу варта ўхваліць частковае спісанне запазычанасці.

Усё гэта ўляціць Амерыцы ў капеечку і запатрабуе канцэнтрацыі палітычнай волі. Але ўсё ж такі сцэнар каштавацьме Злучаным Штатам танней у сродках і меншай крывёю, чым інтэрвенцыянісцкая вайна ці доўгае супрацьстаянне з Расеяй. Для краіны, якая знаходзіцца пад бокам у Амерыкі і прываблівае найбуйнейшымі ў свеце запасамі нафты, гэта апраўданы кошт.

Расейскай клептакратыі не пад сілу прапанаваць венесуэльцам надзейны шлях да росквіту, аднак Захад можа гэта зрабіць, і такім чынам ён лішні раз умацуе свае пазіцыі ў дачыненні да сусветнага лідарства. Калі Масква намагае на тым, каб дапамагчы нядбайнаму дыктатару, хай яна прадставіць яму маленькую ўтульную кватэру ў Сібіры, адкуль ён ужо не зможа прычыняць шкоду свайму народу.