Каталіцкі Вялікдзень: сімвалы і традыцыі

Як адзначаюць Вялікдзень у розных краінах свету.

У нядзелю, 21 красавіка, хрысціяне заходняга абраду адзначаюць Вялікдзень. А роўна праз тыдзень, 28 красавіка, Вялікдзень адзначаюць хрысціяне ўсходняга абраду.

Вялікдзень - самае важнае хрысціянскае свята. Хрысціяне ва ўсім свеце адзначаюць уваскрашэнне выратавальніка Ісуса Хрыста, піша podrobnosti.ua.

Калі адзначаюць каталіцкі Вялікдзень і чаму розніца ў датах

Вялікдзень належыць да святаў са зменнай датай, бо свята вылічаецца паводле месяцова-сонечнага календару і адзначаецца ў першую нядзелю пасля першай вясновай поўні.

Акрамя таго, праз розніцу ў календарах каталікі (грыгарыянскі каляндар) і праваслаўныя (юліянскі каляндар) адзначаюць Вялікдзень з пэўнай розніцай. Бываюць гады, калі каталікі і праваслаўныя адзначаюць Вялікдзень у адзін дзень. У 2019 годзе католікі і праваслаўныя адзначаюць Вялікдзень з розніцай у тыдзень - 21 і 28 красавіка адпаведна.

Цікава, што да II стагоддзя ў хрысціян і юдэяў даты Вялікадня супадалі, праўда, змест свята быў розным: хрысціяне святкавалі ўваскрэсенне Ісуса Хрыста, а юдэі - Песах, сыход габрэяў з Егіпта. Паколькі юдэі не прызнаюць Хрыста, як выратавальніка, Рымскі біскуп Сікстус прыняў пастанову зрушыць даты.

Асаблівасці Вялікага посту

У адрозненне ад праваслаўных у Вялікі пост каталікі надаюць нашмат менш увагі ўстрыманню ад ежы: на малочныя прадукты, яйкі і рыбу забарона наогул не распаўсюджваецца, а мяса рэкамендуецца не есці толькі па пятніцах. Строгі пост (толькі посная ежа) выпадае на Папяльцовую сераду (пачатак Вялікага посту) і Страсную пятніцу. Вялікі пост у католікаў завершыцца 20 красавіка.

Асаблівасці набажэнства

У адрозненне ад праваслаўных, каталікі не прывозяць Жыватворны агонь з Храма каля труны Гасподняй у Іерусаліме, а запальваюць агонь у кожным асобным храме. У Велікодную ноч перад храмам святар распальвае вогнішча, ад якога запальвае вельмі вялікую свечку, якая называецца Пасхал.

Гэтая ж традыцыя характэрная для велікоднага абраду ў англіканскіх і лютэранскіх цэрквах.

Ад Пасхалу запальваюць свае свечкі вернікі, і адносяць запаленую свечку дадому. Характэрна, што пасля Вялікадня Пасхал запальваюць пры кожным набажэнстве аж да Пяцідзесятніцы (сыход Святога духу).

Афарбаваныя яйкі з'яўляюцца сімвалам Вялікадня ва ўсіх народаў, якія вызнаюць хрысціянства. Паводле легенды Марыя Магдаліна, даведаўшыся пра ўваскрэсенне Хрыста, адправілася ўсім распавядаць пра цуд, яе словы дайшлі да слыху імператара, і калі Марыя Магдаліна стала перад ім на яго патрабаванне, ён пасмяяўся, сказаўшы, што як белыя яйкі ніколі не стануць чырвонымі, так і мёртвыя не стануць жывымі.

Яйкі ў яго руцэ тут жа стала чырвонымі. Таму абавязковым атрыбутам свята з'яўляюцца фарбаваныя яйкі.

Шакаладныя яйкі і велікодны трусік

З нядаўніх часоў у каталікоў на Вялікдзень прынята дарыць дзецям падарункі, дакладней кошык з шакаладнымі яйкамі, загорнутымі ў каляровую фальгу.

Яго ставяць ля падгалоўя ложка або хаваюць у зацішным месцы, а пошукі падарунка ператвараюцца ў забаву - пачынаецца вясёлая паляванне на яйкі. Вядома ж, дораць яе не бацькі, а велікодны трус.

Велікодны хлеб

На каталіцкі Вялікдзень галоўнай стравай на стале з'яўляецца велікодны хлеб. У кожнага народа ён свой, але ва ўсіх ён вельмі прыгожы, святочны і смачны.

У французаў - гэта разнавіднасць брыошы, у палякаў - вялікодная бабка, у чэхаў - мазанец, у грэкаў - цурэкі, у брытанцаў - гэта сімнель, у гішпанцаў - мона дэ Паскуа, у італьянцаў - панетоне або каломба, у немцаў - гугельхупф.

Што забаронена на каталіцкую пасху

Вялікдзень - гэта свята радасці і ўдзячнасці. Яго прынята праводзіць у сямейным коле, збірацца за святочным сталом і ходзяць у госці.

Забаронена, а дакладней не прынята і лічыцца дурным тонам, ладзіць шумныя вечарынкі, канцэрты і іншыя забаўляльныя мерапрыемствы ў Вялікую пятніцу. Гэта ціхі дзень, які прысвячаюць малітвам, падрыхтоўчым працам, упрыгожванню дома да Вялікага свята.