11 тысяч працоўных могуць папоўніць войска «дармаедаў»

Сітуацыю на БМЗ будуць развязваць за кошт працаўнікоў.

Днямі стала вядома, што без працы могуць застацца 10,9 тысяч працоўных Беларускага металургічнага завода ў Жлобіне.

Чысты прыбытак аднаго з найбуйнейшых прадпрыемстваў Беларусі за 2018 год склаў ўсяго 300 тысяч рублёў.

Аднак з улікам страт мінулых гадоў на 1 студзеня гігант індустрыі выйшаў у мінус на 345,6 млн руб.

Сітуацыю на заводзе для сайта Charter97.org пракаментаваў адзін з лідараў прафзвязу РЭП Ігар Комлік.

- Як, на Вашу думку, можа развівацца сітуацыя на БМЗ?

- Прадпрыемства, як і большасць «гігантаў» сённяшняй беларускай прамысловасці, неэфектыўнае: усе яны альбо маюць нізкую рэнтабельнасць, альбо нясуць дырэктыўныя страты.

Таму сцэнар развіцця сітуацыі будзе аналагічным з тым, што мы ўжо назіралі: лукашэнкаўскі дырэктарат будзе развязваць пытанне за кошт кішэні работнікаў.

Хутчэй за ўсё, рабочых БМЗ перавядуць альбо на няпоўны працоўны дзень, альбо на няпоўны працоўны тыдзень, альбо прымусяць напісаць заявы на бестэрміновы адпачынак за свой кошт.

На жаль, эканоміка Беларусі, будучы працягам палітычнай сістэмы, зробленая так, што ўсе ўзніклыя праблемы развязваюцца за кошт пераводу грамадзян у групу «незанятых у эканоміцы», цалкам або часткова.

Самы паказальны прыклад - знакаміты дэкрэт аб «дармаедах». У ім праблему неэфектыўнасці эканомікі спрабуюць развязаць за кошт уціскання правоў часткі беларусаў. Таму ў выпадку БМЗ я бачу толькі такі варыянт развіцця падзей: 11 тысяч працоўных, цалкам або часткова, могуць папоўніць войска «дармаедаў», якое, мяркуючы з колькасці атрыманых рахункаў з падвышанай камуналкай, у Гомельскай вобласці дык вось немаленькае.

Не ведаю, наколькі адкрытымі і маштабнымі будуць скарачэнні. Спадзяюся, што пераход у «войска дармаедаў» для рабочых БМЗ - перспектыва далёкая, але імавернасць таго, што яны ўжо найбліжэйшым часам будуць эканамічна прыціснутыя - вельмі вялікая.

З улікам таго, што ў калектыве БМЗ працуюць людзі розных узростаў, першымі ў шэрагах «дармаедаў» могуць апынуцца больш паджылыя рабочыя, якім цяжэй знайсці месца на рынку працы і ў Беларусі, і за мяжой. Што да больш маладых спецыялістаў, то яны, хутчэй за ўсё, папоўняць войска беларусаў, якія з'ехалі за мяжу. Што не касуе таго факту, што на радзіме іх залічаць да «незанятых у эканоміцы».

Ну а беларуская эканоміка страціць яшчэ больш рабочых рук, падаткаплацельшчыкаў і кваліфікаваных кадраў, што толькі пагоршыць сярэднія паказчыкі сярэднія «пў шпіталі». Такое вось замкнёнае кола.

- З 2015 года быў падпісаны ўказ аб наданні БМЗ дзяржпадтрымкі на 240 млн даляраў, а таксама на 30 млн рублёў. Чаму гэтыя грошы?

- Успамінаецца такі кур'ёзны выпадак: у 2015 годзе за некалькі тыдняў да «выбараў» прэс-служба Лукашэнкі апублікавала здымак, дзе дыктатар з кіраўнікамі БМЗ і віцэ-прэм'ерам Уладзімірам Сямашкам ціснуць на кнопку новай лініі завода на фоне плаката «Мы - сталёвая апора Беларусі!». Атрымліваецца, гумарыстычная сітуацыя: чарговая апора «прагнулася».

Цікавы гумар, таму што ў Лукашэнкі гэтыя «апоры» ўвесь час змяняюцца. У 2015 годзе была апора на БМЗ, потым спрабавалі абапірацца на «Вялікі камень»...

Сістэма асабістага кантролю Лукашэнкі над эканомікай пабудаваная на пастаянным перакідванні ад адной «палачкі-выбаўлялачкі» да іншай. Аднак, як паказвае практыка, мітусня ні да чаго не прыводзіць, апоры падаюць, а беларуская ўлада застаецца ў сітуацыі кульгавай качкі.

Рэканструкцыя і «мадэрнізацыя» дрэваапрацоўкі не прынесла належных поспехаў. Звярнулі ўвагу на сельскую гаспадарку - і там атрымаўся крах. Нават з афіцыйных звестак, крызіс закранае кожную галіну, у бок якой адбываецца чарговае «кіданне». Варта толькі ўладзе дакрануцца да якой-небудзь «апоры», як яна тут жа падае.

Сённяшняя сітуацыя з БМЗ азначае, што «кульгавая качка» дабралася і да металургіі. Напэўна, з 2015 года гэтыя мільёна даваліся на нейкую рэканструкцыю або мадэрнізацыю. Але як мы бачым, для беларускіх прадпрыемстваў слова «мадэрнізацыя» стала праклёнам.

Мабыць, грошы вызначаюць не ўсё. Важная сістэма кіравання: хто і як гэтыя грошы выкарыстоўвае і ці можа ён гэта рабіць без чулага кіраўніцтва самага важнага «спецыяліста» і аглядкі на яго дырэктывы, што і калі сеяць, жаць і вырабляць.

- Эканамісты адзначаюць, што для працягу дзейнасці прадпрыемству трэба залучаць замежнае фінансаванне. Ці можа БМЗ зацікавіць замежнага інвестара?

- Сумняваюся. Хоць прыцягненне сур'ёзных замежных інвестараў магло б рэальна дапамагчы прадпрыемству. Давайце ўспомнім гісторыю з «Мотавела» або Аршанскім авіярамонтным заводам.

Пакуль у краіне такая сітуацыя з дэмакратыяй у палітыцы і эканоміцы, наўрад ці сур'ёзны інвестар захоча рызыкаваць сваімі грашыма. На жаль, але БМЗ - закладнік эканамічнай палітыкі, якая праводзіцца ўладамі. Усе ўпіраецца ў сістэму кіравання нашай краінай.

- Ці будзе прафзвяз РЭП дапамагаць працоўным у выпадку масавых скарачэнняў на заводзе?

- Вядома. Мы і цяпер займаемся пытаннямі абароны тых, хто трапіў пад дзеянне дэкрэта аб «дармаедах». Мы гатовыя прыняць у шэрагі нашага прафзвязу ўсе 11 тысяч працоўных БМЗ і паказаць на гэтым прадпрыемстве, як павінен па-сапраўднаму працаваць прафзвяз, накіраваны на абарону правоў працоўных.

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com