«Шуганула ў красавіку»: беларускія шахцёры выйшлі на страйк

У 1991 годзе шахцёры пешшу дабраліся да Менска, каб данесці свае патрабаванні да ўрада.

Такім чынам, шуганула ў красавіку 1991-га. Першым пачаў Менск, дзе сотні тысяч мітынгоўцаў рабочых выйшлі на плошчу Леніна (цяпер «Плошча незалежнасці») з патрабаваннем павышэння ўзроўню жыцця.

Як распавёў дзевяць гадоў таму «Салiдарнасцi» адзін з бацькоў-заснавальнікаў незалежнага прафсаюзнага руху ў Беларусі Васіль Юркін, жыхар Салігорску:

- Мы былі да гэтага гатовыя. У той жа дзень сабраліся ў Івана Юргевіча і вызначылі, што павінны не проста падтрымаць гэтую акцыю, а падняць людзей на страйк і выйсці са сваімі патрабаваннямі.

І зачытаў са свайго «сшытку ўспамінаў»: «...У ноч перад страйкам мы сабраліся на кватэры ў Юргевіча і прынялі пастанову: заўтра падымаем руднікі. Рабочыя адгукнуліся.

Горад такога яшчэ не бачыў: на цэнтральную плошчу з усіх чатырох рудаўпраў і шахтабудаўнічага трэста проста са змены з'ехаліся падземнікі - у чырвоных касках і робах. Усяго прыкладна 2,5 тысячы чалавек. Прадстаўнікі гарадской улады і адміністрацыі прадпрыемстваў пахаваліся па кабінетах. На плошчы быў абраны гарадскі стачачны камітэт, у якім сустаршынямі абралі Івана Юргевіча і Васіля Юркіна.

На кожным прадпрыемстве таксама былі створаныя стачачныя камітэты. Самае дзіўнае, што ў гэтыя страйкамы не прыцягнулі ніводнага функцыянера з дзяржаўнага прафсаюза. І гэта была ацэнка іх дзейнасці.

Салігорск стаяў, нават калі сталіца страйк ужо спыніла.

Да нас звярнуліся чыгуначнікі Воршы - даслалі ліст, што ў дачыненні да іх паплечнікаў улады разгарнулі рэпрэсіі (падчас акцый пратэсту аб паляпшэнні ўзроўню жыцця мясцовыя рабочыя перакрылі чыгуначныя шляхі злучэнняў). Стачкам прыняў пастанову, што для адсочвання сітуацыі адправіць туды прадстаўнікоў, а шахцёры заявілі, што не пакінуць братоў у бядзе, і што не спыняць страйк, пакуль не скончыцца прэсінг у дачыненні да аршанскіх чыгуначнікаў.

Супрацьстаянне страйкоўцаў і ўладаў прадаўжалася прыкладна месяц. У выніку ўсе арыштаваныя ў Воршы былі вызваленыя, прычым без наступстваў. Гэта было наша асноўнае патрабаванне. Акрамя таго, увесь гэты перыяд стачкам вёў перамовы з мясцовай і рэспубліканскай уладай. Так, тады мы дамагліся не ўсіх пастаўленых мэтаў, але людзі зразумелі галоўнае - разам мы - сіла».

З гэтай забастоўкі салігорскія гарнякі выйшлі толькі ў пачатку траўня.