29 сакавiка 2024, Пятніца, 16:00
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Жыхары Берасця: Ад нас нешта хаваюць

13
Жыхары Берасця: Ад нас нешта хаваюць

Акумулятарны завод цішком прыступіў да выпуску першай прадукцыі?

Паводле афіцыйнай версіі там ідуць пусканаладачныя працы. Але жыхары навакольных тэрыторый у горадзе і Берасцейскім раёне ў гэта не вераць. З 3 траўня каля акумулятарнага завода 24 гадзіны дзяжураць актывісты - яны мяркуюць, што пад выглядам пусканаладачных работ прадпрыемства паўнавартасна выпускае прадукцыю.

З іхніх слоў, пастаянна працуе прытокавая вентыляцыя, перыядычна разгружаюцца фуры, ідзе дым з трубы цэха сушкі пласцін, адчуваецца непрыемны пах.

Супраціўнікі акумулятарнага завода затрымалі фуру, якая ехала з прадпрыемства. Што там знайшлі?

Уласны карэспандэнт "Салідарнасці", сустрэўшыся з гэтымі людзьмі ў непасрэднай блізкасці ад добра вядомага прадпрыемства, пераканаўся ў тым, што іх асцярогі не пазбаўленыя падстаў. Зрэшты, кіраўнікі кампаніі 1AK-GROUP працягваюць намагаць: вытворчасць знаходзіцца ў стадыі наладкі, і пра ніякі выпуск гаворка пакуль не ідзе.

«Ад нас нешта хаваюць»

Так ці інакш, многія берасцейцы незадаволеныя самім фактам будаўніцтва завода паблізу жылых масіваў. Алею ў агонь падлівае і тое, што ў людзей дагэтуль няма поўнай інфармацыі пра яго, і тое, што ўлады рэгулярна пад рознымі падставамі не даюць актывістам дабро на правядзенне вулічных сходаў.

- Калі б усё было паводле закону, пратэсты даўно б спыніліся – - мяркуе Дзяніс Кушнарук, жыхар гарадскога мікрараёна Сцімава (да яго адлегласць ад завода складае блізу 3,5 кіламетраў).

Дзяніс паводле адукацыі лекар, таму здароўе для яго - паняцце зусім не абстрактнае:

- Свінец не мае ні смаку, ні паху. Гэта атрута, якая будзе назапашвацца паступова, але непазбежна. І калі людзі ўбачаць у сябе прыкметы атручвання, рабіць штосьці будзе ўжо позна.

Вёска Хабы размешчаная за 750 метраў ад будучага завода. Вольга Букановіч, маці траіх дзяцей, жыве тут больш за дзесяць гадоў. Працуе на адным з берасцейскіх прадпрыемстваў. Сама яна не ўважае сябе за актывістку пратэстаў. Аднак з першага дня акрэсліла дакладную пазіцыю: такое прадпрыемства небяспечнае:

- Калі мы з мужам, а ён у мяне мае тэхнічную адукацыю, прачыталі пашпарт аб'екта, азнаёміліся з праектам, выявілі ў дакументах відавочныя памылкі. Напрыклад, там ідзе параўнанне з аналагічным прадпрыемствам і падаецца прыклад, што выкіды свінцу за год там не перасягаюць трох кілаграмаў. Але гэта няпраўда таму, што ацэнка ўздзеяння на навакольнае асяроддзе такога ж прадпрыемства ў Італіі дае лічбу ў сто разоў большую - 200-300 кілаграмаў свінцу на год. І так у многіх пытаннях. Але даводзіць гэта нам, неспецыялістам, вельмі складана.

Таццяна Фесікава жыве ў мікрараёне Сцімава.

- Нас, вядома, спрабавалі і спрабуюць супакоіць: маўляў, не хвалюйцеся, усё ў парадку. Але такое прадпрыемства не можа быць бяспечным. Мы нічога не маем супраць самога завода. Але ён павінен быць аднесены на большую адлегласць ад жылых масіваў, - кажа маладая жанчына, якую сітуацыя штурхнула на шлях пратэсту.

Публічныя пратэсты ў нашай краіне, мякка кажучы, не вітаюцца. За час барацьбы Таццяна, якая раней не мела ніякіх праблем з законам, заплаціла штраф за парушэнне парадку арганізацыі і правядзення масавых мерапрыемстваў, арышт адседзела ў СІЗА за раздачу балонікаў на дварэ, пазбавілася працы.

Юлія Нічыпарук - жыхарка суседняй вёскі Шчэбрын. Да завода - менш за 2 км. Стаць актывісткай яе таксама прымусіла пагроза жыццю і здароўю. А першы ў жыцці штраф яна зарабіла за тое, што ўзімку размясціла на снегавіку ўлётку супраць акумулятарнага завода.

Гэтая трагікамедыя прагрымела тады на ўсю краіну:

- Я ў пратэсце з першых дзён. Са снежня 2017 года, калі з'явілася ў інтэрнэце інфармацыя пра будаўніцтва завода. Мы сталі шукаць інфармацыю, глядзець на аналагічныя прадпрыемствы ў іншых краінах. Так сталі з мужам шараговымі ўдзельнікамі пратэсту. На сустрэчы па нядзелях хадзілі, збіралі подпісы. І дагэтуль не верым у чысціню гэтага завода і яго бяспеку.

Усяго ў зоне магчымага ўздзеяння найменей пяць населеных пунктаў, не лічачы Берасце, і яшчэ некалькі садаводчых таварыстваў.

Садовае таварыства “Бярозка-Аэрапорт” усяго за 1 200 метраў ад завода. Тут знаходзіцца больш за 600 надзелаў і летніх дамкоў. Іх уладальнікаў такое небяспечнае суседства таксама не вабіць. Зрэшты, ад пасадкі агуркоў пакуль не адмаўляюцца.

– Дрэнна тое, што кошт нашых надзелаў упаў у 5-6 разоў. Яшчэ год таму за маё лецішча прапаноўвалі 10 тысяч даляраў. Сёння больш за дзве не даюць – дзеліцца вайсковы пенсіянер Ігар Семянюк.

Пазіцыя ўладаў

На жаль, прадстаўнікі афіцыйных органаў, у тым ліку прыродаахоўных устаноў, ад якіх-небудзь каментароў пакуль устрымліваюцца. У абласным камітэце прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя нам адказалі так: "Пакуль завод не дзейнічае, мы не можам там нічога правяраць. Калі запрацуе, тады паглядзім".

Месяц таму кіраўнік Берасцейскай вобласці Анатоль Ліс упершыню агучыў афіцыйную пазіцыю мясцовых уладаў. І прапанаваў усім зацікаўленым прадстаўнікам грамадскасці ўзяць удзел у маніторынгу экалагічнай сітуацыі вакол завода. А кіраўнік Берасця Аляксандр Рагачук на сустрэчы з паслом Вялікабрытаніі Фіёнай Гіб сказаў: "Няўжо вы думаеце, што мы хочам бачыць свінцовыя хмары над горадам?”

Пазіцыя іншага боку

Праваабаронца Раман Кісляк, які надае юрыдычную дапамогу актывістам кампаніі супраць завода, у сваю чаргу, мяркуе так:

- З прававога пункту гледжання я бачу тут як мінімум дзве сур'ёзныя праблемы. Па-першае, не было ў поўнай меры выканана патрабаванне заканадаўства аб правядзенні грамадскага абмеркавання аб будаўніцтве гэтага прадпрыемства. Па-другое, у законе аб свабодных эканамічных зонах існуе выразная забарона на будаўніцтва ў СЭЗ прадпрыемстваў, якія выкарыстоўваюць у вытворчасці небяспечныя матэрыялы.

Аксід свінцу – рэчыва, блізкае па свайму складу да ўрану. Прычым, у самым пачатку кіраўнікі кампаніі "Ай-Паўэр" адмаўлялі, што там будзе ліццё і плаўленне свінцу, потым ускосна прызналі, але кажуць цяпер пра тое, што выкіды не перавысяць 3 кг на год.

Так, цяпер, прадпрыемства фармальна знаходзіцца ў стадыі пусканаладкі. І заканадаўства ніяк не абмяжоўвае гэты тэрмін. Фактычна, ён можа расцягнуцца на месяцы, і нават гады. Але дэ-факта, у нас ёсць усе падставы меркаваць, што пад выглядам пусканаладкі ў першыя дні таўня завод прыступіў да працы.

Напісаць каментар 13

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках