Беларускія апазіцыянеры ў Вільні: Мы змагаемся за нашу і вашу свабоду

Пра што гаварылі Мікалай Статкевіч і Павел Севярынец у Сэйме Літвы.

Калі ў расейскім Генштабе ёсць планы ўварвання на тэрыторыю Еўразвязу, то закладзеная на мяжы з Літвой расейская ядзерная бомба - Беларуская АЭС - можа спрацаваць. Пра гэта заявілі беларускія апазіцыйныя палітычныя дзеячы - Мікалай Статкевіч і Павал Севярынец падчас сустрэчы з дэпутатамі Сэйма Літвы, арганізаванай Падкамітэтам трансатлантычных дачыненняў і дэмакратычнага развіцця Камітэта замежных спраў, паведамляе Delfi.

Са слоў Жыгімантаса Павіленіса, сустрэчы ў такім фармаце плануецца праводзіць раз на два месяцы, бо такое аб'яднанне прыносіць карысць. Палітык прапанаваў абмеркаваць як унутраную палітычную і эканамічную сітуацыю ў Беларусі, так і глабальныя геапалітычныя праблемы, адной з якіх з'яўляецца будаўніцтва атамнай электрастанцыі ў Астраўцы.

"Нас сапраўды турбуе сітуацыя ў Беларусі. Мы можам толькі меркаваць пра планы Крамля, звязаныя з канцом тэрміну паўнамоцтваў Пуціна, нам важная ўнутраная сітуацыя ў Беларусі. Прыкмет дэмакратыі мы там не назіраем. Тое, чым мы можам дапамагчы, мы заўсёды гатовыя рабіць, наўпрост размаўляючы з прадстаўнікамі беларускай апазіцыі, шануючы іх цяжкую дзейнасць. Беларусі мог бы пасаваць прыклад Украіны, яе збліжэнне з Еўрапейскім Звязам", – заявіў прысутны на сустрэчы дэпутат Андрус Кубілюс.

Былы кандыдат у прэзідэнты Беларусі на выбарах 2010 года, былы палітвязень, лідар Беларускага Нацыянальнага Кангрэсу Мікалай Статкевіч пачаў сваю прамову з выбачэнняў на адрас літоўскага народа праз тое, што жыхары Беларусі не змаглі перашкодзіць уладам пабудаваць атамную электрастанцыю на мяжы з Літвой. Таксама ён выказаў жаданне падзякаваць жыхарам Літвы за прынцыповую пазіцыю ў дачыненні да таго, што адбываецца ў Беларусі.

"На жаль, такая прынцыповасць палітыкаў у дзяржавах Еўрапейскага Звязу цяпер -хутчэй выключэнне, чым правіла. Палітыкі ў іншых еўрапейскіх дзяржавах цяпер прымаюць нелегітымны беларускі рэжым як роўнага партнёра, нягледзячы на яго злачынствы супраць нашага народа і дзяржавы", - заявіў Мікалай Статкевіч.

Са слоў апазіцыянера, Лукашэнка апошнім часам у пэўных колах успрымаецца як абаронца незалежнасці Беларусі ад Расеі. Гэта меркаванне недарэчнае, мяркуе Мікалай Статкевіч.

"Эканоміка не рэфармуецца, русіфікацыя працягваецца, Расея дамінуе ў інфармацыйнай прасторы, ціск рэжыму на грамадства ўзмацняецца, пераслед патрыётаў не спыняецца. Прычына ў тым, што дыктатар не абараняе незалежнасць, а існы ўзровень датацый", – сказаў палітык.

На думку Мікалая Статкевіча, функцыянаванне беларускага палітычнага рэжыму, першапачаткова сфармаванага як паразітарнае і марыянетачнае, магчымае толькі дзякуючы каласальным расейскім датацыям, без якіх існаванне беларускай дзяржаўнай прамысловасці было б немагчыма.

"Без расейскіх датацый увесь гэты вялікі калгас даўно б зазнаў крах. Без гэтых датацый Беларусь бы ўжо даўно забылася пра правадыра Лукашэнку", – заявіў палітык.

Між тым тое, што ўспрымалася беларускімі ўладамі як камфортны стан, для Масквы было толькі працэсам, у канцы якога – паглынанне Беларусі.

"План гэтага паглынання 20 гадоў таму прапанаваў сам Лукашэнка, ён называецца "дамова аб стварэнні Саюзнай дзяржавы". У Маскве ўжо вызначылі яго долю: каб не ставіць пад пагрозу працэс інкарпарацыі, на нейкім этапе Лукашэнку прыбяруць. Магчымасцяў для гэтага больш чым дастаткова", - заявіў Статкевіч.

Інкарпарацыя Беларусі дазволіць Пуціну застацца ва ўладзе пасля 2024 года ў якасці прэзідэнта Саюзнай дзяржавы і падняць свой рэйтынг. Для лідара, які страчвае папулярнасць немаладога, мяркуе Мікалай Статкевіч, гэта значна лепш, чым проста змяніць Канстытуцыю, бо змяненне Канстытуцыі ў непапулярнага ўжо лідара выкліча ў Расеі пратэсты значнай часткі расейскага грамадства, а далучэнне новых зямель – эйфарыю і рост рэйтынгу.

Са слоў апазіцыянера, пра гатоўнасць абараняць незалежнасць Беларусі ўсімі магчымымі спосабамі заявіў беларускі нацыянальны кангрэс. Мікалай Статкевіч паведаміў, што будзе ўдзельнічаць у парламенцкіх і прэзідэнцкіх выбарах у Беларусі з мэтай мабілізацыі пратэстныя настроі насельніцтва.

"Мы выдатна разумеем, што рэальных выбараў у нас няма, бо выбарчыя камісіі, спецыяльна адабраныя ўладай, папросту не лічаць бюлетэні, але нават фэйкавыя "выбары" - гэта магчымасць для правядзення масавых пратэстаў. У нас не засталося іншых вагароў уздзеяння на ўладу, акрамя масавых пратэстаў. Мы будзем выкарыстоўваць гэтыя кампаніі найперш як легальную магчымасць публічнай працы ў грамадстве для масавых акцый, каб прымусіць вярнуць нам сапраўдныя выбары прэзідэнта.

Выбарчае заканадаўства забараняе мне ўдзельнічаць у выбарах, але я буду змагацца за права ўдзельнічаць нават у фэйкавых выбарах. Мы пачнём кампанію ўжо восенню. Наша мэта - прымусіць уладу пайсці на саступкі, прымусіць вярнуць нам выбары", - заявіў Мікалай Статкевіч.

Другі госць Сейма Літвы, былы палітвязень, шматгадовыя лідар незарэгістраванай Беларускай хрысціянска-дэмакратычнай партыі Павал Севярынец заявіў, што партыя вылучыла яго кандыдатуру для ўдзелу ў праймерыз з мэтай абрання адзінага лідара ў прэзідэнцкай кампаніі, якая "павінна быць адзінай для таго, каб беларусы мелі альтэрнатыву".

Літва - адна з рэдкіх краін на Захадзе, якая ў апошнія гады трымае прынцыповую пазіцыю наконт Беларусі і наконт рэжыму, заявіў Павел Севярынец, нагадаўшы, што беларусы і літоўцы доўгі час жылі ў адной паспяховай дзяржаве, і што ў Беларусі з Літвой ніколі не было канфліктаў.

Лідар беларускіх хрысціянскіх дэмакратаў паведаміў, што ў Беларусі пагаршаецца сітуацыя з правамі чалавека: са слоў палітыка, там цяпер налічваецца 9 палітычных зняволеных. "На жаль, гэта для многіх еўрапейскіх палітыкаў пакуль - не аргумент", - паскардзіўся Павел Севярынец.

Палітык паведаміў, што ў Курапатах (месца масавых пахаванняў ахвяр сталінскіх рэпрэсій) беларускія ўлады плануюць стварыць упрытык да пахавання Нацыянальны выставачны цэнтр. У той жа час там прыбіраюць устаноўленыя грамадзянскімі актывістамі драўляныя крыжы, у тым ліку і крыж, які з'явіўся там дзякуючы намаганням жыхароў Літвы ў памяць пра літоўцаў, забітых сталіністамі ў Беларусі.

"Гэта паказвае, да якога ўзроўню можа дайсці Лукашэнка ў сваім імкненні спадабацца або частцы расейскай эліты, або сталіністам унутры Беларусі", – падкрэсліў Павел Севярынец.

"Паверце, Лукашэнка выкарыстоўвае свае стасункі з Захадам толькі для шантажу Масквы. Нават цяпер, калі яго прыціснулі, ён гатовы прадаваць беларускую мову, праслаўляць Сталіна, толькі б сказаць, маўляў, я вашы расейскія інтарэсы тут буду абараняць", - заявіў Павел Севярынец.

На ягоную думку, адным з такіх расейскіх праектаў з'яўляецца Беларуская АЭС, якая будуецца ў Астраўцы за 22 км ад мяжы з Літвой і за 50 км ад Вільні. Палітык падкрэсліў немэтазгоднасць будаўніцтва атамнай электрастанцыі ў Беларусі, заявіўшы, што ў выпадку яе запуску, прызначанага на канец 2019 года, у краіне прыйдзецца закрыць некалькі гарадоў, якія існуюць за кошт цеплавых электрастанцый, а прадаваць электраэнэргію няма куды.

"Гэта-расейская ядзерная бомба, закладзеная на мяжы з Літвой - ні больш, ні менш. І мы думаем, што калі ў хворых мазгах у расейскім Генштабе ёсць нейкія планы па ўварванне на тэрыторыю Еўразвязу, канкрэтна, у Літву, Латвію, Эстонію, то, напэўна, гэтая ядзерная бомба можа спрацаваць", - заявіў Павел Севярынец.

Кіраўнік беларускіх хрысціянскіх дэмакратаў нагадаў, што лідар паўстання 1863-1864 Кастусь Каліноўскі, парэшткі якога разам з целамі іншых паўстанцаў падлягаюць перапахаванню на віленскіх могілках Росы, для беларускіх уладаў не з'яўляецца героем, бо "змагаўся супраць Расеі". Палітык звярнуўся да дэпутатаў Сейма з просьбай, каб прадстаўнікі грамадзянскай супольнасці Беларусі маглі ўдзельнічаць у цырымоніі перапахавання. Пра гэта ж папрасіў і прысутны на сустрэчы лідар арганізацыі "Беларуская нацыянальная памяць" Анатоль Міхнавец.

"Мы разам з вамі жылі ў паспяховай цывілізацыі Вялікага Княства Літоўскага. Мы змагаемся за нашу і вашу свабоду. Просьба ад мяне і многіх людзей, якія бачаць у Літве вялікага сябра, які заўсёды дапаможа ў бядзе: не забываць аб тым, што Беларусь – гэта не Лукашэнка, аб тым, што беларусы, якія змагаюцца за свабоду, гэта вашыя браты. Верым! Можам! Пераможам!", – эмацыйна скончыў па-беларуску сваё выступленне Павел Севярынец.

Мікалай Статкевіч заявіў пра рост пратэстных настрояў у беларускім грамадстве. На думку палітыка, найбольшая ступень нянавісці ў адносінах да беларускай улады назіраецца ў жыхароў невялікіх паселішчаў ва Усходняй Беларусі. Адной з прычын негатыўнага стаўлення насельніцтва да ўладаў, працоўнай міграцыі ў Расею, Польшчу і Літву, распад сем'яў Статкевіч назваў нізкія заробкі.

Са слоў палітыка, беларускае грамадства змянілася: у 90-я гады за незалежнасць Беларусі выступалі 27% насельніцтва краіны, а 40% былі супраць, цяпер жа суверэнітэт Рэспублікі падтрымліваюць 95% яе жыхароў, пры гэтым рэйтынг Пуціна ў Беларусі ў некалькі разоў вышэйшы, чым рэйтынг Лукашэнкі.

"Хочам мы гэтага ці не хочам, нас чакаюць драматычныя змены. Частка насельніцтва гатовая на ўсё, каб Лукашэнку прыбралі, хай гэта будзе нават Пуцін. Са зброяй у руках гатовыя абараняць незалежнасць ад Расеі 17% чалавек. Быццам бы гэта няшмат, але жанчыны звычайна не кажуць пра зброю ў руках, хворыя, пенсіянеры - таксама, значыць, гэта - прыкладна мільён здаровых мужчын. Я думаю, гэтага дастаткова", - заявіў Мікалай Статкевіч.

Падпалкоўнік запасу, адзін са стваральнікаў «Беларускага згуртавання вайскоўцаў», Мікалай Статкевіч яшчэ да распаду СССР распрацаваў канцэпцыю стварэння беларускага войска. Між тым на войска, як і на іншыя сілавыя структуры ў Беларусі, на думку палітыка, у выпадку ўзнікнення пагрозы незалежнасці Беларусі з боку Расейскай Федэрацыі праз вялікі адсотак прарасейска настроеных і этнічных расейцаў сярод каманднага складу разлічваць нельга.

"Сітуацыя горш, чым ва Украіне. Але ў нас вельмі вялікія традыцыі партызанскай вайны. Я гэта кажу заўсёды публічна і адкрыта. У нас 1 000 км мяжы з краінамі NАТО і 1 000 км з Украінай. Ва Украіне знаходзяцца сотні беларускіх добраахвотнікаў, якія ваявалі на Данбасе. А нават некалькі сотняў узброеных людзей дастаткова, каб запусціць працэс масавай партызанскай вайны.

Я кажу пра гэта, бо не хачу, каб гэта здарылася. Але калі бунт здарыцца раней, чым інкарпарацыя, яны [Расея] сапраўды не ўмяшаюцца. Цяпер 60% беларусаў вельмі пазітыўна ставяцца да Расеі. Але яны адразу ж памяняюць сваё меркаванне, калі Расея ўвойдзе. Будзем чакаць далей. Рэвалюцыю нельга арганізаваць, але яе можна ўзначаліць, і я не хаваю, мы рыхтуемся да гэтага", - рэзюмаваў Мікалай Статкевіч.