Уільям Браўдэр: Расея перайшла занадта шмат рубяжоў

Як амерыканскі фінансіст лабіюе «закон Магніцкага» ў Нямеччыне.

Расея, дзе Уільям Браўдэр быў двойчы завочна асуджаны, шукае яго праз Інтэрпол, Нямеччына запрашае яго ў свой парламент, і перасоўваецца па Берліну ён адзін і без аховы - амерыканскі фінансіст Браўдэр правёў 24 гадзіны ў сталіцы Нямеччыны для лабіявання прыняцця ў бундэстагу закона, аналагічнага амерыканскаму «акту Магніцкага».

Гаворка ідзе аб персанальных санкцыях з боку Вашынгтона супраць тых, хто, як мяркуюць у ЗША, замешаны ў карупцыі і абвінавачаны ў парушэнні правоў чалавека. Браўдэр кажа, што настрой у парламентах еўрапейскіх дзяржаў мяняецца і мяняецца ён не на карысць Расеі. З ягоных слоў, пазіцыі ў дачыненні да Расеі ўрадаў дзвюх ключавых краін Еўрапейскага Звязу - Нямеччыны і Францыі - становяцца ўсё больш жорсткімі, а гэта значыць, што шанцы на прыняцце нацыянальных законаў накшталт «акта Магніцкага» ў ЗША растуць, піша «Нямецкая хваля».

Успрыманне Расеі ў Еўропе змяняецца

Гэта далёка не першы візіт Браўдэра ў Берлін з лабісцкімі мэтамі. «Я прыязджаю ўжо некалькі гадоў і апошнім часам бачу, што Расея перайшла ўжо столькі межаў, што некаторыя людзі, якія раней змагаліся за тое, каб «зразумець Расею», зніклі, - заявіў ён у інтэрв'ю DW. - Цяпер у Еўропе распаўсюджаны больш жорсткі погляд на тое, як паводзіць сябе Уладзімір Пуцін. А «акт Магніцкага» - гэта адзін з нямногіх палітычных інструментаў, які ў нас ёсць».

На ягоную думку, успрыманне Расеі ў грамадскай думцы і палітычных колах Нямеччыны мяняецца, і дэпутаты бундэстагу сталі больш уважліва ставіцца да парушэнняў правоў чалавека. Але вось у самім Бундэстагу яго дэпутаты настроеныя значна менш рашуча.

Перспектывы прыняцця нямецкага «закона Магніцкага» каментуюць стрымана. У Камітэце правоў чалавека адзначаюць, што такі закон - калі і будзе калі-небудзь прыняты - цалкам можа быць названы інакш, без згадкі загінулага ў Маскоўскай турме Сяргея Магніцкага - аўдытара кансалтынгавай кампаніі Firestone Duncan, якая надавала юрыдычныя паслугі фонду Браўдэра Hermitage Capital Management.

Без прозвішча Магніцкага ў назве

Старшыня парламенцкага камітэта правоў чалавека, прадстаўніца Свабоднай дэмакратычнай партыі (СвДП) Гідзе Енсэн (Gyde Jensen) у інтэрв'ю паведаміла, асабіста яна вітала б прыняцце такога закона Бундэстагам, але пры гэтым рэалістычна ставіцца да дэбатаў з гэтай нагоды.

«Пытанне ў тым, ці павінен такі закон называцца «законам Магніцкага», - тлумачыць яна. - Наша мэта - прыняць закон аб санкцыях супраць канкрэтных асоб, якія парушаюць правы чалавека. І ў канчатковым выніку важней, каб такі закон быў бы прыняты ў прынцыпе, чым спрачацца пра тое, чыё імя ён будзе насіць. Таму што гэта можа перашкодзіць прыняццю закона».

Газаправод для кансерватараў важнейшы?

У Партыі «Зялёных» сумневаў яшчэ больш. Там упэўненыя, што кіроўная кааліцыя блока ХДС/ХСС і сацыял-дэмакратаў не пакідае «закону Магніцкага» ніякіх шанцаў. І справа не толькі ў гістарычных сувязях паміж Нямеччынай і Расеяй, але і ў элементарных эканамічных інтарэсах.

Паводле ацэнкі прадстаўніка «Зялёных», чальца парламенцкага камітэта ў замежнай палітыцы Аміда Нурыпура (Omid Nouripour), кіроўная кааліцыя не адважваецца на такія крокі з розных прычын. «Браўдэр мае рацыю, - пагаджаецца дэпутат. - Але кіроўнай кааліцыі не выстарчыць смеласці. І ўся справа ў дзіўнай палітычнай культуры, якая зводзіцца да таго, што мы не хочам правакаваць Расею».

З аднаго боку, прадаўжае Нурыпур, палітыка сацыял-дэмакратаў у дачыненні да Расеі, на жаль, мае мала агульнага з рэаліямі 21-га стагоддзя: «Яна абапіраецца на ўсходнюю палітыку Вілі Брандта (Willy Brandt), якая для свайго часу была абсалютна правільнай у дачыненні да Савецкага Саюза 1970-х, але абсалютна непрыдатная для Расеі ўзору 2019 года».

А з іншага боку, «ХДС і зусім думае пра тое, як бы пабудаваць трубаправоды тыпу «Паўночнага струменю-2», хоць усе ведаюць, што гэты праект падрывае еўрапейскае адзінства», мяркуе дэпутат. Так што шанцы на «закон Магніцкага» ў Нямеччыне блізкія да нуля, паскардзіўся ён.

Глабальны закон памяці расейскага аўдытара

Але Уільям Браўдэр не быў бы амерыканцамі, калі б не верыў у свой поспех. Ён перакананы, што рана ці позна еўрапейскія краіны прымуць «закон Магніцкага» - і цытуе забітага апазіцыянера Барыса Нямцова, які называў амерыканскі «акт Магніцкага» самым «прарасейскім законам», прынятым за мяжой.

Са слоў Браўдэра, Нямцоў адыграў ключавую ролю ў лабіяванні «акта Магніцкага» ў амерыканскім Сенаце. Ягоную справу прадаўжае сёння іншы апазіцыйны палітык - Уладзімір Кара-Мурза, які суправаджаў Браўдэра ў Берліне. Сам Браўдэр нагадвае аб тым, што «акт Магніцкага» тычыцца не толькі Расеі, а ў дачыненні да карупцыянераў і тых, хто заўважаны ў парушэнні правоў чалавека ва ўсім свеце - «ці то Саудаўская Арабія, ці Кітай, ці Венесуэла».

З ягоных слоў, хоць закон і носіць імя загінулага расейскага аўдытара, гэта глабальны заканадаўчы акт: «І было б дзіўна, калі ў ЗША, Канадзе і Вялікай Брытаніі будзе «акт Магніцкага», а ў Нямеччыне – не».

Перамовы ў нямецкім Бундэстагу - гэта частка кампаніі Браўдэра ў лабіяванні «акта Магніцкага» ў Еўропе. Ён ужо сустракаўся з дэпутатамі Нацыянальнага сходу Францыі, а на наступным тыдні адправіцца з аналагічнай місіяй у Скандынавію. Памяць пра Сяргея Магніцкага, кажа ён, не дае яму спакою.