Эканаміст: У Лукашэнкі няма свабодных грошай для выплаты пазык

Пакуль яшчэ не дэфолт, але сітуацыя сур'ёзная.

Міністэрства фінансаў Беларусі заяўляе, што з прыцягненнем расейскага дзяржаўнага крэдыту на 600 мільёнаў даляраў узніклі праблемы, хоць, са слоў міністра Максіма Ермаловіча, «Беларусь выканала ўсе ўмовы», піша «Заўтра тваёй краіны».

А можам мы абысціся без расейскіх грошай?

За апошні час расейскі прэм'ер-міністр і міністр фінансаў суседняй краіны некалькі разоў паўтарылі, што пытанні фінансавання, як і абмеркаванне кампенсацыі падатковага манеўру, будуць увязваць з прагрэсам у больш шчыльнай двухбаковай інтэграцыі, адзначае старэйшы аналітык Альпары Вадзім Ёсуб.

- Што будзе, калі мы не атрымаем гэтыя грошы ў гэтым годзе?

- Наш бюджэт звярстаны, зыходзячы з таго, што мы гэтыя грошы атрымаем. Яны па сутнасці ўжо размеркаваныя і павінны былі пайсці на вяртанне пазык. Якія тут ёсць варыянты? Напрыклад, атрымаць крэдыт ад Кітая. Калі выказаць здагадку, што альтэрнатывы не будзе, у гэтым годзе мы свае пазыкі аддамо, проста скончым год з аб'ёмам золатавалютных рэзерваў на 800 мільёнаў даляраў менш, чым планавалі. І будзе на канец года не 7,1 мільярда даляраў, а 6,3 мільярда даляраў.

Гаворка не ідзе пра тое, што без гэтых грошай здарыцца дэфолт у гэтым годзе, але лепш іх атрымаць, чым не атрымаць зусім. На самы складаны момант заўсёды ёсць самы крайні запасны варыянт - крэдыт Міжнароднага валютнага фонду.

- Калі ўлады не захочуць выкарыстаць ЗВР для выплаты пазык, ці могуць яны адшукаць для гэтага сродкі ўнутры краіны?

- Ніякіх грошай унутры краіны няма. Свабодныя грошы, якія можна пусціць на вяртанне пазык, гэта ЗВР. Трэба разумець, што гэта не фіксаваная велічыня, бо фонд увесь час выкарыстоўваецца на вяртанне пазык. З іншага боку, ён жа рэгулярна папаўняецца, калі дзяржава ў асобе Нацбанка або Мінфіна размяшчае валютныя аблігацыі. Ён папаўняецца таксама за кошт экспартных збораў на нафту і нафтапрадукты, а яшчэ калі на валютным рынку адбываецца чысты продаж валюты. Нацбанк яе выкупляе і папаўняе ЗВР. Так што там ідзе бесперапынная дынаміка. Купля валюты на рынку не гарантаваная, яна мае месца пры спрыяльнай сітуацыі на валютным рынку, калі сумарна прадпрыемствы і насельніцтва здаюць валюты больш, чым купляюць.

- Як доўга яшчэ насельніцтва зможа забяспечваць дзяржаву валютай?

- Ужо доўгі час насельніцтва здае валюту. Гэта звязана з тым, што прыбыткі беларусаў растуць досыць стрымана. Да таго ж, цяпер захоўваць грошы ў рублёвых дэпазітах больш выгадна, чым у валютных. У найбліжэйшай будучыні насельніцтва застанецца чыстым прадаўцом валюты, але аб'ёмы гэтага продажу будуць плаваць, яны не гарантаваныя.

- Ці збіраецца кіраўніцтва Беларусі сур'ёзна рэагаваць на тое, што Расея не дае запытаных і абяцаных грошай?

- Існуе даволі трывалая ўзаемная ўвязка эканамічных і палітычных пытанняў, а гэта вельмі дрэнна. І тут не трэба, напэўна, крыўдзіцца на расейскага міністра фінансаў, бо ў Расеі гэта пытанне не яго кампетэнцыі: даваць Беларусі грошы ці не, вызначаецца на ўзроўні прэзідэнта. Досыць часта за апошнія 20 гадоў палітычныя сваркі паміж кіраўніцтвам Беларусі і Расеі выліваліся ў эканамічныя праблемы. Узнікалі пытанні коштаў нафты, газу, паставак мяса і малочных прадуктаў.

Расея хоча атрымаць за наданне дапамогі Беларусі нешта «адчувальнае» - гэта больш шчыльная інтэграцыя, але дэталі таго, што пад гэтым разумеецца, ні расейскае, ні беларускае кіраўніцтва раскрываць упарта не хочуць.