Бабарыка: Дзяржаве разумныя людзі не патрэбныя, яна трымае лекараў за $200 рублёў і хакеістаў за 20 тысяч
14- 20.06.2019, 9:21
- 15,285
Чаму ў Беларусі не мяняецца сістэма адукацыі?
Ёсць праблемы адукацыі, універсальныя для ўсяго свету, выкліканыя імклівымі зменамі, піша zautra.by.
У Беларусі яны пагаршаюцца недафінансаваннем, абумоўленым эканамічнымі рэаліямі – Беларусь хоць і размешчаная ў Еўропе, але не такая багатая, як іншыя краіны, адзначыў заснавальнік EPAM, чалец праўлення асацыяцыі «Адукацыя для будучыні» Леанід Лознер падчас дыскусіі «Якая адукацыя патрэбная сучаснай Беларусі?» ў рамках EduMinsk -2019.
Заснавальнік «Лятучага ўніверсітэта» Уладзімір Мацкевіч мяркуе, што ў Беларусі наладжаная падрыхтоўка кадраў для пэўных сацыяльных роляў, ёсць трохі выхавання - у асноўным ідэалагічнага - і вядзецца татальнае навучанне ўсяму патроху. Але адукацыі як такой няма.
- Беларускія ўніверсітэты - гэта павышаныя прафесійна-тэхнічныя вучылішчы для падрыхтоўкі кадраў, - мяркуе філосаф.
Запыт на людзей, якія нясуць веды, на ўнутраным рынку на 80% фармуе дзяржава, адзначае старшыня праўлення «Белгазпрамбанка» Віктар Бабарыка.
- Яго сутнасць у тым, што Беларусі разумныя людзі не патрэбныя. Дзяржаве патрэбныя лекары і настаўнікі, з заробкам 400 рублёў, і хакеісты, якія каштуюць 20 тысяч. Але праблема ў тым, што самім беларусам гэта падабаецца − людзям прасцей стаць лекарамі або настаўнікамі за 400 рублёў, - падкрэслівае Віктар Бабарыка.
Другая катэгорыя, якая стварае попыт, - гэта бізнэс. Напрыклад, галіна IT выразна сказала: «Нам патрэбныя людзі коштам 2 тысячы, якія ўмеюць гэта і гэта». Яны змаглі зрабіць так, што дзяржава забяспечвае падтрымку гэтага попыту, дала квоты і перавагі. У выніку адбываецца перацяканне работнікаў у гэтую сферу.
- Але попыт абмежаваны, а надмернасць прапановы прывядзе да таго, што ІТ-спецыялісты каштавацьмуць не больш за настаўнікаў і бухгалтараў. Так было з банкірамі, эканамістамі і прадстаўнікамі іншых прафесій, - нагадвае кіраўнік «Белгазпрамбанка».
З чаго складаецца адукацыя?
Уладзімір Мацкевіч схіляецца да таго, што ў эпоху даступнасці ведаў і інфармацыі сутнасць адукацыі ў тым, каб адрозніваць сапраўдныя веды ад фэйкаў. Рабіць гэта ўмеюць нямногія.
— Адукацыя - гэта не падрыхтоўка да тых месцаў, на якіх цэннікі, а тое, што дазваляе чалавеку з гэтым светам выступаць на роўных. Набыццё якасці быць сабой, а не проста выканаўцам, робіць чалавека прадстаўніком эліты, кіроўнага класа, які задае тэндэнцыі развіцця краіны, - падкрэслівае экспэрт.
Леанід Лознер дапаўняе, што адукацыя не можа абмяжоўвацца атрыманнем ведаў і прафесій, яна пра мысленне і іншыя больш шырокія паняцці.
- Менавіта таму з такімі ўніверсітэцкімі праграмамі вага дыпломаў можа адрознівацца. Выпускнікі аднаго ўніверсітэта выносяць адно мысленне, а другога – зусім іншае, — кажа заснавальнік EPAM. - І веды, нават вышэйшага ўзроўню, такія даступныя дзякуючы тэхналогіям, не заўсёды раўнацэнныя таму, што людзі атрымліваюць, кантактуючы ў аўдыторыі і пры нефармальным стасунках, напрыклад, з прафесарам-фізікам.
Але адукацыя часта абмяжоўваецца прапановай.
- Вы можаце быць геніяльным лекарам. Але дзяржава сказала: «Мне патрэбныя лекары за 400 рублёў. Мне патрэбныя педагогі, якія паступаюць з 15 баламі». Аб якіх ведах можа ісці гаворка ў такой сістэме? - задаецца пытаннем Віктар Бабарыка.
Як змяніць сістэму адукацыі?
Кіраўнік «Белгазпрамбанка» кажа, што ў краіне мэтанакіравана даюць такую адукацыю, якая нідзе, акрамя Беларусі, не будзе запатрабаваная.
- Бізнэс, як і дзяржструктуры, падтрымлівае сістэму закрытай дзяржавы, бо калі сюды прыйдзе класны вытворца мэблі, то тут не застанецца ніводнага мэбельшчыка. Значыць, трэба мяняць запыт з боку грамадства — падкрэслівае Віктар Бабарыка.
Леанід Лознер раіць кожнаму старацца быць найлепшай версіяй сябе, у рамках абранага жыццёвага шляху больш практыкавацца, глыбей вучыцца, выкарыстоўваць магчымасці навучання ў іншых краінах.
Межаў, якія замінаюць самаадукацыі, больш не існуе, мяркуе Віктар Бабарыка:
— Хоць людзі і змешчаныя ў пэўнае асяроддзе, але сёння кожны можа спакойна з яго выйсці. Каб навучацца і развівацца, важна вызначыць для сябе: творца ты, ці памочнік у працэсе стварэння.
Экспэрт раіць асвойваць ангельскую мову, якая палягчае доступ да новых ведаў. А таксама выбіраць інстытут, які можа найлепшым чынам задаволіць патрэбнасць у ведах.
Як мяркуе Уладзімір Мацкевіч, у Беларусі чалавек з амбіцыямі можа «загнуцца», не знаходзячы ім выкарыстання.
- Самавызначацца лепш у больш шырокіх маштабах, арыентавацца на ўвесь свет ці яго частку: можна жыць у кожным месцы, але самавызначацца ў іншай частцы свету, - раіць ён.
Экспэрты перакананыя: калі дамовіцца, то ў краіне магчыма памяняць ўмовы, у якіх існуе адукацыя.
Напрыклад, Віктар Бабарыка бачыць адукацыю, якая фармуе ў людзей не толькі ўменне выдаваць год нараджэння і смерці рымскага імператара, але і спрабаваць аналізаваць, чаму ён здолеў тое і не здолеў іншае.
— Трэба развіваць здольнасць да аналітычных ведаў, а не да абсалютнага засваення матэрыялу. А таксама, каб ва ўніверсітэце людзі, схільныя тварыць, і дапамагаюць ім, мелі магчымасць перасякацца, аб'ядноўвацца і нешта ствараць у рамках праектаў — кажа кіраўнік «Белгазпрамбанка».
У зменлівым свеце запыт на веды застаўся, а існыя інструменты ў сістэме яго не даюць. Цяпер акурат час напісання кейсаў будучых сістэм адукацыі, мяркуе Віктар Бабарыка.