Алег Белаколас: Надышоў час самім уплываць на працэсы

За 25 гадоў людзям ладна надакучылі адны і тыя ж палітыкі.

Пра гэта ў інтэрв'ю Charter97.org заявіў украінскі дыпламат, кандыдат у дэпутаты Вярхоўнай Рады, экспэрт у пытаннях замежнай палітыкі і палітыкі бяспекі фонду «Майдан замежных спраў», экс-дарадца амбасады Украіны ў Канадзе і Кеніі Алег Белаколас.

- Вы прафесійны дыпламат з самавітым паслужным спісам, вядомы экспэрт адной з найбольш аўтарытэтных ва Украіне ўстаноў. Чаму вы наважылі абірацца ў Вярхоўную Раду Украіны?

- Ва Украіне цяпер не проста адчуваецца, а вельмі адчуваецца попыт грамадства на новых людзей у палітыцы.

Таму я адчуў: настаў час для таго, каб больш адчувальна ўплываць на тыя працэсы, якія адбываюцца як унутры Украіны, так і на замежнай арэне.

Думаю, што гэта - галоўная матывацыя. Украінцам ладна надакучылі тыя людзі, якія ўжо 25 гадоў круцяцца на нашай палітычнай арбіце. Пасля некалькіх маіх інтарэсаў і выступаў у прэсе мае сябры звярнуліся да мяне: «Ты ўсё правільна кажаш. Можа, пара паспрабаваць?».

- Чаму вы вызначылі далучыцца да партыі «Сіла і гонар» Ігара Смяшко і ісці на выбары паводле яе спісу?

- Па-першае, гэта новая палітычная сіла: людзі, якія ў яе ўвайшлі - гэта новыя асобы ва ўкраінскай палітыцы. Але ў той жа час яны адбыліся як прафесіяналы ў нейкіх сваіх галінах - у бізнэсе, у дзяржаўных структурах - гэта значыць, гэта не проста ўчорашнія аспіранты ці студэнты, а людзі, якія маюць вялікі прафесійны досвед.

Другая - і не менш галоўная прычына: асоба самога Ігара Смяшко. Ягоныя асабістыя якасці і светапогляд вельмі падобныя з маімі. Мне вельмі імпануе тое, што ён лідар, але не «правадыр»: Ігар Смяшко рэзка не прымае розныя «правадырскія» тэндэнцыі, прыслухоўваецца да меркавання аднапартыйцаў і дзейнічае як мудры лідар, а не безапеляцыйны «правадыр», ад якога ўсе чакаюць пастаноў і адказаў. І гэта мне імпануе.

- Што, на вашу думку, дэпутаты новай Рады павінны змяніць ва Украіне ў першую чаргу?

- Хачу пачаць з таго, што партыям, якія маюць сваю ідэалогію, на ўкраінскім палітычным полі даводзіцца вельмі складана. Аднак «Сіла і гонар» адразу заявіла аб тым, што ідзе ў Вярхоўную Раду як партыя з ідэйнай платформай і ставіць у раздзел кута прынцып сучаснага кансерватызму.

Гэты прынцып прадугледжвае наступнае: дзяржава ўстанаўлівае правілы - досыць жорсткія - сочыць за іх выкананнем, але не ўмешваецца ў тое, хто стане дзякуючы гэтым правілам пераможцам. Гэты прынцып важны ў першую чаргу для эканомікі: «Сіла і гонар» ставіць у раздзел кута эканамічнае спаборніцтва, заснаванае на выразных правілах.

Што ж тычыцца канкрэтных законапраектаў, то ў гэтым пытанні, я мяркую, трэба сабрацца пасля выбараў і вызначыць, што з'яўляецца самым важным і прыярытэтным для Украіны. Таму што сёння ёсць цэлы спектр і ўнутраных пытанняў, якія патрабуюць неадкладнага развязання, і вонкавых пытанняў, звязаных з расейскім фактарам і агрэсіяй.

Таму тут трэба яшчэ раз правесці сур'ёзную ўнутрыпартыйную дыскусію, каб па кожным з пунктаў быў дасягнуты кансэнсус. Сур'ёзныя законы трэба прымаць кансенсусам - я так гэта бачу.

- Вы згадалі, што перад Украінай стаіць шэраг важных міжнародных праблем. Пытанне да вас як да дыпламата: якое месца ва ўкраінскай палітыцы павінна займаць Беларусь? Як павінны выбудоўвацца стасункі з паўночным суседам і тамтэйшым рэжымам?

- Тут неабходна вельмі ўважліва адсочваць тыя працэсы, якія сёння адбываюцца ў дачыненнях паміж Беларуссю і Расейскай Федэрацыяй.

Мы ведаем, што 18 ліпеня будзе Форум рэгіёнаў Беларусі і Расеі, пры ўдзеле Лукашэнкі і Пуціна. Украіне трэба ўважліва сачыць за тым, якія там будуць адбывацца дыскусіі і прымаць пастановы.

Асобнае пытанне - выкраданне на тэрыторыі Беларусі грамадзяніна Украіны Паўла Грыба. Шчыра кажучы, я быў вельмі незадаволены першапачатковай рэакцыяй украінскага МЗС. На маю думку, у гэтым выпадку рэакцыя павінна быць нашмат больш жорсткай: гаворка ідзе аб абароне інтарэсаў украінскіх грамадзян, гэты прынцып павінен быць прыярытэтным. А тут стваралася ўражанне, што Украіна на пачатковым этапе спрабавала гэтае пытанне нават замаўчаць.

Такая «палітыка» наогул не мае права на існаванне. У сітуацыі з Паўлам Грыбам трэба шчыра казаць, што такія дзеянні ў дачыненні да грамадзяніна Украіны непрымальныя.

Мне ў гэтым плане зноў жа імпануе пазіцыя Ігар Смяшко, які проста кажа: Многія беды сёння адбываюцца праз тое, што Украіна першапачаткова адкрыта не назвала вайну вайной.

Аб замежнай палітыцы трэба казаць адкрыта і называць рэчы сваімі імёнамі. Калі наша палітыка будзе зразумелай і прадказальнай - тады з'явіцца давер, і Украіне будзе лягчэй і з хаўруснікамі і з апанентамі.

- Рэжым Лукашэнкі - гэта «хаўруснік» або апанент для Украіны?

- Усё стане зразумелым, калі сітуацыю з Беларуссю разглядаць так, якой яна рэальна ёсць: у расейскім кантэксце. Мы ведаем, што існуе дамова аб «саюзнай дзяржаве».

Я ў гэтай сувязі вельмі добра памятаю словы амбасадара Беларусі ва Украіне Валянціна Вялічкі, які тут вельмі доўга быў. І на этапе ад'езду яго спыталі: «А як у выпадку магчымасцяў паміж Беларуссю і Украінай будзе дзейнічаць Менск?». На што ён выразна адказаў: «Мы будзем дзейнічаць у адпаведнасці са сваімі міжнароднымі абавязацельствамі».

А якія гэта абавязацельствы? Тут няма ніякіх таямніц: ёсць вайсковая дактрына, ёсць мноства іншых двухбаковых дакументаў паміж Беларуссю і РФ. Што яшчэ трэба разумнаму чалавеку, каб адгадаць далейшы ход дзеянняў і зразумець, як нам трэба будаваць свае стасункі з рэжымам Лукашэнкі.

- Як вы ацэньваеце сённяшні этап супрацоўніцтва рэжыму Лукашэнкі з Крамлём - з пункту гледжання ўкраінскай бяспекі? Ці ўзрасла пагроза для Украіны з поўначы - хоць бы таму, што на парад 3 ліпеня ў Менск прывезлі расейскія «Іскандэры»?

- З аднаго боку, у нас няма і не можа быць «вета» на палітыку Беларусі ў дачыненні да Расеі.

З другога боку, становішча «саюза» паміж Беларуссю і РФ не з'яўляюцца вялікай таямніцай. Мы выдатна разумеем матывацыю Крамля і бачым, што апошнім часам «інтэграцыйныя» працэсы актывізаваліся. Мабыць, самому Лукашэнку ў Крамлі зрабілі прапанову, ад якой ён ужо не можа адмовіцца. Расея паспрабуе прымусіць яго выканаць усе пункты, запісаныя ў «Саюзнай дамове».

Думаю, што Крэмль можа пайсці яшчэ далей, запатрабаваўшы стварэння агульнага заканадаўства ва ўсіх сфер і ўніфікацыі ўсяго праграмнага забеспячэння ў дзяржустановах. Гэта значыць, гаворка ідзе аб стварэнні дэ факта адзінага дзяржаўнага ўтварэння. Прынамсі, на сёння я бачу такі настрой у Крамлі.

Што тычыцца расейскай зброі і вайсковай тэхнікі на тэрыторыі Беларусі – яны заўсёды былі і заўсёды прысутнічалі. Не думаю, што менавіта цяпер сітуацыя змянілася кардынальным чынам. Экспэрты, якія разбіраюцца ў сітуацыі, заўсёды разумелі, што Беларусь за Лукашэнкам з'яўляецца вайсковым хаўруснікам Расеі і «будзе дзейнічаць выразна ў адпаведнасці са сваімі міжнароднымі абавязаннямі».

- У нашага сайта досыць вялікая ўкраінская аўдыторыя. Што б вы хацелі сказаць сваім выбаршчыкам?

- На гэтых выбарах разам са мной удзельнічаюць людзі з розных партый, з якімі ў мяне няма кардынальных супярэчнасцяў у поглядах: многія з нас хочуць дабра і росквіту нашай краіне.

Проста хачу звярнуць увагу выбаршчыкаў на такую дэталь: калі вы праглядаеце спісы розных партый, памятаеце пра тое, што ўжо вельмі хутка гэтыя людзі ўвойдуць у парламент і пачнуць прымаць законы, паводле якіх вам і Украіне трэба будзе жыць.

Таму проста глядзіце на ўзровень прафесійнай падрыхтоўкі будучых дэпутатаў, каб у Раду не патрапілі людзі, якія не змогуць кампетэнтна даць ацэнку нейкаму законапраекту ці нейкай ідэі.

А тое, што пераважная большасць украінцаў сёння хоча аднаго - прагрэсу, росквіту, міру, бяспекі ва Украіне - то ў гэтым у мяне няма ніякіх сумневаў.

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com